Atoomramp dreigt in Engeland

Door Bert Bakkenes

De Britse atoomindustrie heeft al jaren een slechte reputatie als het gaat om veiligheid. De grote Sellafield opwerkingsfabriek in Cumbria, Noord-Engeland, heeft een aantal keren het nieuws gehaald na ongevallen, verzwegen lekken en radioactieve lozingen in de Ierse Zee. De laatste weken is gebleken dat het gevaar niet alleen van Sellafield, maar ook van andere nucleaire installaties uitgaat.

Kortgeleden ontving de Britse Campaign for Nuclear Disarmament (CND) een verslag van enkele arbeiders die werken in een kleine nucleaire installatie in de Rolls Royce vestiging in Derby. Tot voor kort was de installatie geheim en maar weinig mensen wisten van zijn bestaan. Het was bekend dat er in Derby voortstuwingssystemen voor de Trident-atoomonderzeeërs werden gemaakt. Het blijkt nu dat er ook wordt gewerkt met plutonium dat wordt gebruikt voor atoombommen en raketten in opdracht van het Britse ministerie van Defensie.

Veiligheidssysteem
De arbeiders namen contact op met CND omdat de installatie geen veiligheidssysteem heeft dat de verspreiding van radioactief materiaal kan beperken in geval van een ongeluk. De arbeiders kwamen in actie na het ongeluk met een soortgelijke installatie in Japan waarbij drie arbeiders ernstig gewond raakten en 36 anderen besmet door straling. Volgens de werkers in Derby is er ook geen rampenplan voor de omgeving als het ooit mis mocht gaan.

De hoofdinspecteur voor nucleaire installaties gaf in eerste instantie aan dat de beweringen van de arbeiders wat overdreven waren. Zijn team had geen 'ernstige veiligheidsproblemen kunnen constateren'. Als dit wel het geval was geweest had hij de installatie meteen laten sluiten. Maar hij moest wel toegeven dat er verbeteringen nodig waren in het veiligheidssysteem. Het was bijvoorbeeld niet duidelijk wie precies de leiding zou hebben in geval van een ramp.

Procedures
Volgens een Rolls Royce-woordvoerder zijn de problemen intussen opgelost. "Onze procedures zijn veranderd en we hebben drie oefeningen gehouden. Vorige week hebben we een grote oefening gehouden in samenwerking met de plaatselijke politie, brandweer en de ambulancedienst. Het inspectieteam was aanwezig, en men was uiterst tevreden over de nieuwe procedures."

Maar het is nog steeds niet duidelijk hoe het rampenplan, dat een massale evacuatie van Derby, een middelgrote stad, zou kunnen inhouden, zal worden uitgevoerd. De Britse minister van Defensie, Geoff Hoon, die Derbyshire in het parlement vertegenwoordigt, zei in een reactie dat hij het niet nodig vond om de installatie te sluiten.

Maar het Liberal Democratic europarlementslid voor de East-Midlands gaf aan dat de geheimhouding rond de installatie een 'totale minachting' voor de plaatselijke bevolking tentoonspreidt. "Het is verbazingwekkend dat dit potentieel gevaarlijke werk in het geheim is uitgevoerd midden in één van de meest dichtbevolkte gebieden van de East-Midlands. Erger nog is dat er niet eens een rampenplan is ingediend bij de plaatselijke autoriteiten.

CND
CND-voorzitter Dave Knight is er nog steeds niet van overtuigd dat de problemen nu zijn opgelost. "We willen snelle antwoorden hebben op de meest dringende vragen. Waarom is er nog steeds geen rampenplan? Zijn er nu mogelijkheden om een ramp te beperken? Het is duidelijk, na het ongeluk in Japan, dat problemen niet kunnen worden uitgesloten. Als er iets gebeurt zijn de gevolgen voor de bevolking, waarschijnlijk dodelijk, maar in ieder geval langdurig. De installatie moet onmiddellijk gesloten worden." Volgens CND zal een ongeval in Derby meer gevaren opleveren dan in Japan, omdat het gebruikte materiaal in Derby gevaarlijker is.

Aldermaston
Er zijn ook problemen rond de atoomfabriek in Aldermaston, Berkshire, die atoomwapens produceert, en waar een aantal lekken nooit is gerapporteerd. Eind november werd bekend dat de firma die de fabriek beheert, Hunting Brae, in april geen nieuw contract zal krijgen. De fabriek zal worden overgedragen aan British Nuclear Fuels Ltd, de eigenaar van Sellafield, en het Amerikaanse defensiebedrijf Lockheed Martin. Beide bedrijven hebben een slechte reputatie op het gebied van veiligheid, en het plaatselijke parlementslid David Rendel (Liberal Democrat) heeft al gezegd dat hij zich grote zorgen maakt.

Bronnen: The New Worker 22-10-99, BBC Ceefax 27-11-99