Een half jaar na de melasseramp kregen de werkers bij DSM Gist een nieuwe klap te verwerken. Nieuws dat insloeg als een bom. Het bedrijf maakte bekend dat in het kader van een reorganisatie bij de business groep DSM Anti Infectives wereldwijd ongeveer 1000 van de 3200 banen zullen verdwijnen.
De reorganisatie met de naam CARLO werd al in december van het vorig jaar aangekondigd en werd door de bedrijfsleiding noodzakelijk genoemd om de winst van de business groep DSM Anti Infectives (DAI)
te herstellen.
Overproductie
DAI is wereldwijd leider in de productie van ruwe penicillines, halffabrikaten voor penicillines, zijketens en actieve ingrediënten van anti-infectiva. De business groep heeft een omzet van ongeveer 1 miljard gulden. DAI heeft productielocaties in onder meer Nederland, Spanje, Portugal, Italië, Zweden, Mexico, India, China, Egypte en Peru.
Moeilijke omstandigheden in de penicillinemarkt worden als voornaamste reden aangevoerd. Door overproductie in deze markt staan de prijzen onder druk en liggen op een laag niveau. De prijzen liggen op een dusdanig laag niveau dat de winstmarge erg laag is. Let wel de reorganisatie wordt niet uitgevoerd omdat het bedrijf noodlijdend is, maar omdat de winst te laag is.
Winsthonger
De media zijn nooit te beroerd om ons te vertellen dat het kapitalisme het meest efficiënte economische systeem is. Als dat waar zou zijn dan zou het voor hen makkelijker te verklaren zijn dat de nog steeds hard nodig zijnde injectievloeistof Penicilline G uit de meeste Amerikaanse ziekenhuizen is verdwenen. Penicilline G is een antibioticum tegen bijvoorbeeld syfilis en bacteriële infecties. De artsen moeten nu vervangende antibiotica, bijvoorbeeld ampicilline, voorschrijven die een breder scala van infecties bestrijden. Dit heeft tot gevolg dat de resistentie tegen deze antibiotica zal toenemen wat in de toekomst de behandeling van bacteriële infecties zal bemoeilijken.
Penicilline G is een relatief oud medicijn en er rusten geen octrooien meer op. Dat betekent dat geen bedrijf het monopolie op het produceren ervan bezit. Dat maakt dat de productie van Penicilline G vrij goedkoop is. Dit is zeker het geval als je het vergelijkt met de nieuw ontwikkelde en gepatenteerde medicijnen. De farmaceutische bedrijven produceren liever deze laatste medicijnen waarvoor zij belachelijk hoge prijzen vragen. Dit is een voorbeeld hoe het kapitalisme zelfs gezondheidszorg tot winstobject maakt.
Het gebrek aan goede goedkope antibiotica speelt in dit geval in de 'rijke' VS, maar in de derde wereld is de situatie natuurlijk nog schrijnender. Daar valt voor de farmaceutische bedrijven helemaal geen winst te halen.
Het plan
De reorganisatie beoogt in twee à drie jaar een stijging van de winst tot het streefniveau. Eén van de belangrijkste onderdelen van het plan is een besparing van ongeveer 80 miljoen gulden netto per jaar. Dat wil men bereiken door de productiviteit te verhogen door schaalvergroting, via het concentreren van de productie in minder fabrieken en/of productielocaties. Dit zal onder meer worden bereikt door sluiting van productielocaties in Mexico en Peru. Bovendien heeft men het voornemen tot sluiting van fabrieken in Delft en Zweden. Hiermee zijn ruim 300 arbeidsplaatsen gemoeid. Over andere fabrieken en/of productielocaties wordt later beslist.
Optimalisaties moeten de vaste kosten verlagen. De variabele kosten moeten worden verlaagd door productiviteitsverbetering en toepassing van verbeterde technieken.
Deze maatregelen zullen de komende twee tot drie jaar wereldwijd aan ruim 1000 mensen hun baan kosten (dit is inclusief de eerder genoemde 300), waarvan meerdere honderden in Delft. Bij de diverse vestigingen van DAI werken ongeveer 3200 mensen, dus één op de drie werknemers dreigt straks op straat te staan.
Strijd?
De verslagenheid onder de werknemers is groot. Murw gebeukt door de opeenvolgende reorganisaties en de bijbehorende ontslagen, laten de meesten het gelaten over zich heen laten komen. Toen het bedrijf nog Gist-brocades heette, stond het ook niet bol van de arbeidersstrijd, maar zo snel als nu hebben de bonden nog nooit de handdoek in de ring geworpen. De bestuurder van FNV Bondgenoten is de mening toegedaan dat deze maatregelen noodzakelijk zijn. Het aantal banen dat verdwijnt vindt hij aan de hoge kant en hij zegt op voorhand geen gedwongen ontslagen te zullen accepteren. Verder moet er volgens hem een "fatsoenlijk sociaal plan" komen. De CNV-bestuurder sprak gelijkaardige woorden.
Strijd!
Natuurlijk is deze reorganisatie, net als vele andere trouwens, niet noodzakelijk. Zoals uit het aangehaalde Amerikaanse voorbeeld blijkt is het een kwestie van winst. De wereld schreeuwt om goede en betaalbare medicijnen, maar zolang gezondheid handelswaar is, zal er nooit genoeg van geproduceerd worden.
Daarom moeten de werkers bij DAI in Delft, Mexico of waar ook ter wereld de strijd tegen dit asociale plan aangaan. Zij zullen hun vertegenwoordigers in de vakbond moeten aansporen te doen waarvoor zij worden betaald: het opkomen voor hun leden in plaats van meegaan met de logica van het kapitalistische systeem. Het systeem dat zijn eigen problemen niet kan oplossen. Want de lage prijzen van de penicilline zijn structureel, dus over een aantal jaar zal er weer een volgende reorganisatie volgen.
Alleen volgehouden strijd kan deze plannen stoppen. Voorbeelden hiervan zijn: de Flexa fabriek in Sneek, Clabecq en de papierfabriek in het Russische Vyborg. De werkers zullen zich moeten organiseren om acties voor te bereiden. De eisen zullen ook heel kort kunnen zijn: Voor het behoud van alle banen! Niet alleen in Delft, maar ook op alle andere locaties.