Door Anna Ioannatou
Het onderwijs blijkt in Griekenland een gebied te zijn, waar het streven naar een breder maatschappelijk front functioneert. De afgelopen maanden zijn er weer nieuwe haarden van confrontatie ontstaan met het
regeringsbeleid. Er zijn weer schoolbezettingen geweest (die trouwens steeds meer uit het nieuws gehouden worden) en scholierendemonstraties (waar maar heel vluchtig melding van wordt gemaakt). Door de Europese dimensie van de onderwijsveranderingen is de Griekse discussie zeer boeiend voor de huidige ontwikkelingen in Nederland.
Het 'Grieks-Europese' bewustzijn
Gemeenschapsgeld wordt echter niet alleen uitgedeeld om het kostenloze openbare
onderwijs de das om te doen, maar ook benut op een ander 'winstgevend' terrein: propaganda en bewustzijnsmanipulatie. Heel wat geld wordt aldus besteed aan talloze seminars, symposia enz. om het EU-beleid te propageren. In dit licht kan de 'Europese dimensie van het onderwijs' gezien worden en het begrip 'Europese burger'. Het gaat hier eigenlijk om een poging een klimaat te kweken van consensus met het EU-beleid en van een massale, eenvormige houding t.o.v. de zogenaamde algeheel menselijke waarden, die in wezen de waarden van de grote kapitalistische ondernemingen zijn. De 'Europese burger' is o.a. een zich vrij bewegende werknemer, een 'vrijwilliger', die het gat dicht tussen "het onderwijssysteem en het dagelijks handelen" binnen het kader van niet-winstmakende organisaties. Hier komt het idee weer om de hoek kijken van levenslang opgeleid worden en heropgeleid worden op kosten van de opgeleiden zelf, die dan ook nog eens gratis werk verrichten. Allemaal dingen, die in West-Europese landen al langer bekend zijn, maar die nu ook in Griekenland gepropageerd worden op een slecht tijdstip. Immers de rol van de EU in de oorlog tegen Joegoslavië was wel een heel slechte propaganda voor de Griek, die tot dit soort Europese burger gemaakt dient te worden. De 'Europese idee' heeft nog weer eens een flinke deuk gekregen naar aanleiding van het zogeheten 'Museum voor Europese Geschiedenis', dat over een paar jaar in Brussel moet komen te staan. Hierbij zal de Europese geschiedenis beginnen bij Karel de Grote. Dit heeft veel stof doen opwaaien in Griekenland, want de geschiedenis van Europa begint in het oude Griekenland. Griekenland en de oude Romeinse beschaving zijn niet de enige slachtoffers op het altaar van deze Europese geschiedenis, maar ook de geschiedenis van Oost-Europa wordt weggelaten. Alles wijst erop, dat het een museum wordt van de geschiedenis van de West-Europese bourgeoisie, die uiteindelijk toch als eerste met de 'Europese idee' kwam, niet waar!!
Tegenzin tegen 'Europa'
Alles bij elkaar is de tegenzin tegen 'Europa' bij de Grieken gegroeid en helaas vindt de gerechtvaardigde verontwaardiging in een aantal gevallen een uitweg in nationalisme en in het gedachtegoed van de 'splendid isolation'. Ook wordt op subtiele wijze het gevoel van superieur zijn gestimuleerd door kerk en regering tegen de achtergrond van de inferieure positie van het land in het gezelschap van West-Europese imperialisten. Griekenland mag, op de Balkan althans, de kleine imperialist zijn. Het kweken van een stemming en het richtinggeven aan de psychisch-mentale instelling van een volk is een complexe zaak met veel tegenstrijdigheden. En die zijn er te over in Griekenland. Door dit historisch gegroeide - gedeeltelijk spontaan, gedeeltelijk ook van bovenaf gecultiveerde - complex van mentaliteiten en houdingen heen speelt ineens de 'nieuwe Europese dimensie', volkomen ingaand tegen de gebeurtenissen in het echte leven, die een duidelijk 'anti-Europese' dimensie bevorderen. Hier moet overigens wel even gelet worden op de termen 'Europa' en 'Europees'. Deze worden namelijk gelijkgesteld met het enige wat goed geacht wordt door de inspiratiebron van 'Europa': het streven naar een kapitalistische Unie met een nog grotere bewegingsvrijheid, voor nog meer 'Lebensraum' voor de heel grote bedrijven, die zich nog veel te veel gehinderd voelen door bestaande wetgevingen en andere mogelijke bestuurlijke en politieke belemmeringen.
De 'Verenigde Staten van Europa' kunnen onder kapitalistische omstandigheden alleen maar een reactionaire unie zijn, zei Lenin al zo'n 80 jaar geleden. Tegen dit Europa zijn, zo probeert de KKE de mensen duidelijk te maken, is geen isolationisme, maar integendeel het onderdeel van een progressieve levenshouding. Niemand kan tegen het opbouwen van een unie tussen volkeren zijn, als die echt (dus in de praktijk en niet alleen in woorden) in het belang van de grote gemanipuleerde meerderheid van de Europese bevolking is.
Socialistisch Europa nodig
En dat kan alleen maar een socialistisch Europa zijn, maar dan ook echt. Dus geen "kapitalisme met een menselijk gezicht", zoals de traditionele sociaal-democratische partijen met in deze tijd hun kleinere 'groen-rode' en/of 'roze' meelopers al ruim 100 jaar voorstaan.
Een ding is zeker: met de 'Europese burger' lukt het niet in Griekenland en waar eigenlijk wel? Zijn er mensen, die snappen wat dat is? Een tegengestelde richting is merkbaar, met flinke onderlinge verschillen tussen de lidstaten. Hetzelfde sociaal-economische systeem, dat deze Europese Unie bouwt, is de oorzaak van steeds toenemende armoede, ook in eigen land, en toenemende economische en politieke vluchtelingenstromen uit andere landen. En die situatie inspireert meer tot nationalisme, racisme en vreemdelingenhaat, tot een in zichzelf keren van de 'Europese burgers', dan tot openheid en solidariteit, alle propaganda in tegengestelde richting ten spijt. Wat voor Europees gevoel creëer je nou eigenlijk op zo'n ondergrond, vooral wat Centraal- en Oost-Europa betreft, dus de uitbreidingslanden? De aard van het hele systeem gaat helemaal tegen de propaganda in - heft die zelfs in wezen op - en het schizofrene hierin wordt steeds sterker, wat in een land als Griekenland, dat toch al zo kunstmatig in de Euro-familie zit, wel heel duidelijk naar voren komt.
Onderwijs is er kennelijk om de jonge generatie in een onnatuurlijke - gezien de leefsituatie - dwangbuis te persen. Scholen zijn heel geschikte propaganda-instellingen voor de ontvankelijke leeftijd. Vandaar dat daar zoveel gemeenschapsgeld in gestoken wordt. Voor het propaganda-apparaat uiteraard, niet voor de verwerving van kennis, inzicht en kritisch vermogen, want dan krijg je mensen die denken.
Kennelijk zijn er daar al teveel van, gezien het steeds grotere aantal Griekse jongeren, dat zich bij de KNE (Communistische Jeugd van Griekenland) aansluit, geïnspireerd door de problemen in het onderwijs. In dit geval komt de kennis uit de levens- en belevingssituatie voort en in dat opzicht kunnen we de Europese ideologen van het kapitalisme Griekse stijl dankbaar zijn voor het bewustmakingsproces, dat zij - ongewild - toch op gang zetten! (slot)