Door M.B.(*)
Haider is niet alleen een probleem voor Oostenrijk, hij is een probleem voor Europa. Dat werd bevestigd in het verslag van een bijeenkomst van de linkse fracties in het europarlement met
twee vertegenwoordigers van de Oostenrijkse linksen.
De fractie van de "Verenigde Europese Linksen en Noorweegse Groene Linksen" in het Europese parlement had op 9 februari twee vertegenwoordigers van de Oostenrijkse linksgeoriënteerden uitgenodigd voor een zitting in Brussel: Peter Kreisky, zoon van de voormalig sociaal-democratische Oostenrijkse bondskanselier, en Walter Baier, voorzitter van de Oostenrijkse Communistische Partij.
"Oostenrijk zou een testcase kunnen worden," zei de sociaal-democraat Peter Kreisky, onder verwijzing naar het feit, dat zijn land al in de Eerste Wereldoorlog een doorslaggevende rol speelde. Wat Haider tot zo'n gevaar maakt, is volgens hem niet dat hij op Hitler lijkt - al verschilt hij ook niet veel met hem -, maar het feit, dat het opkomen van rechts-extreem ver over de grenzen van Oostenrijk reikt. (...) Haider zou, als we hem z'n gang lieten gaan, een "rol in de voorhoede" kunnen spelen voor elk ander rechts- extreem en neofascistisch streven in Europa en tot "model voor de machtsovername" kunnen uitgroeien.
Ook Walter Baier, de voorzitter van de Oostenrijkse Communistische Partij, had het in zijn woorden tot de linkse fractie in het europarlement, met enkele nuances over de oorzaak en het verband, over dit aspect. Oostenrijk beleeft volgens hem momenteel "de zwaarste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog." Wat hier gebeurt is een teken van wat er ook in andere EU-landen zou kunnen gebeuren. Over de redenen van het groeien van de FPÖ zei de communist uit Oostenrijk: "Sinds vijftien jaar ondergaan de mensen in Oostenrijk de privatisering van hele takken van de industrie, wij hebben ons bij de EU aangesloten en onze status van neutraal land verloren. De werkloosheid groeide met reuzenschreden, de sociale onzekerheid nam toe en de neoliberale hegemonie groeide, gepaard gaand aan achteruitgang van de sociale politiek. De mix van dit alles heeft het pad geëffend voor extreem-rechts en is een voedingsbodem voor de ontwikkeling van racistische gevoelens en vreemdelingenhaat."
Dat dergelijke factoren ook in andere EU-landen gelden, werd in de discussie daarna door meerdere linkse europarlementariërs onderstreept. Pedro Marset uit Spanje wees op de zorgwekkende racistische incidenten van de laatste tijd in het zuiden van zijn land. Jonas Sjostedt verklaarde, dat ook in Zweden reacties van vreemdelingenhaat en een toenemen van neonazisme te zien zijn. Hij wees er echter ook op, dat de EU zelf ook vooroordelen en vreemdelingenhaat bevordert, bijvoorbeeld via de beperkende maatregelen voor immigratie in het kader van het Schengen-akkoord. Meerdere europarlementariërs uit Griekenland beklemtoonden eveneens, dat de EU zelf met haar politiek, beheerst door neoliberalisme, de fundamenten legt, waarop de basis van het fascisme zich kan ontwikkelen.
Aan het eind van de bijeenkomst werden er twee gelijkluidende verklaringen vastgesteld. Ten eerste moet er actief solidariteit beoefend worden met de Oostenrijkse democraten, die zich verzetten tegen extreem-rechts en de zwart-blauwe coalitie, die fascisme maatschappelijk accepteert. En ten tweede moet over de ontwikkeling van extreem-rechts in heel Europa nagedacht worden en alarm geslagen worden. Zo ook werd een voorstel van Walter Baier aangenomen, om in Oostenrijk een conferentie te houden over "rechts-populisme" in Europa.
De Franse fractievoorzitter van Verenigd Links, François Wurtz, heeft in zijn brief aan Nicole Fontaine, president van het europarlement, zijn verontwaardiging geuit over de gelukwensen, die Romani Prodi, de voorzitter van de EU-commissie in Brussel, heeft gestuurd aan de Oostenrijkse regering ter gelegenheid van de ambtsaanvaarding. Hij stuurde "zijn beste wensen en veel succes". Wurtz eiste van de parlementsvoorzitter, dat zij aan Prodi zou vragen hierover uitleg te geven in het europarlement.
(*) Uit: Unsere Zeit, nummer 8, blz. 7, vert. Toos Plug.