Door Lesley Versprille en Frank Sonck (*)
Op woensdag 8 maart gaf NAVO-woordvoerder Jamie Shea aan de Gentse Universiteit een voordracht over de "communicatiestrategie van de NAVO tijdens de Kosovo-crisis". Althans, dat was
de bedoeling. Want de avond verliep niet geheel zoals gepland.
De organisatoren, de Vlaamse Geschiedkundige Kring, keken blij verrast op toen vijfhonderd studenten kwamen opdagen. In zijn inleiding sprak provinciegouverneur Balthazar over Shea als een soort "moderne Mona Lisa", omwille van dat eeuwige mysterieuze grijnsje op zijn gelaat.
Toen kwam Shea. Zelfverzekerd en onverstoorbaar, ook toen een student bij de aanvang van de voordracht al meteen een taart in zijn richting lanceerde: "De taart was lekker, dank u."
Shea: "De rechten van de mens winnen aan belang tegenover de soevereiniteit van individuele landen. Om die rechten te vrijwaren, moeten we soms militair ingrijpen. Dat moet doortastend gebeuren maar op een moreel verantwoorde manier." Shea bespeelt zijn publiek een uur lang met een arsenaal aan verhalen over de morele scrupules van de NAVO: "Als er maar een beetje kans was op 'collateral damage' (afzwaaiers) keerden onze piloten onverrichterzake terug naar hun basis." Over de 'fouten' van de NAVO: "Met al die high-tech wapens denken mensen dat zo'n oorlog perfect loopt. Maar we moeten toegeven dat we fouten maakten."
Zijn verhaal klinkt zo vlot dat het bijna hypnotiserend werkt. Shea heeft zowat tweederde van de studenten op zijn hand.
Na de voordracht is het de beurt aan het publiek. Solidair-journalist en Balkan-specialist Michel Collon krijgt als eerste het woord: "Meneer Shea, u hebt gelogen voor de oorlog, tijdens de oorlog en vanavond hebt u ons hier ook voorgelogen." Je kan een speld horen vallen in de zaal. Michel gaat verder. Hij legt de leugens van Shea bloot. En gooit ze keihard door het charme-decor van zijn tegenstander. "U en uw organisatie zijn helemaal niet humanitair want waarom hebt u anders clusterbommen gebruikt in Joegoslavië? Die zijn verboden door de Conventie van Genève (applaus). Ik heb de slachtoffers gezien van uw wreedaardige aanpak."
Over het bombardement op de trein in Grdelica. Michel Collon: "U zegt dat de trein te snel reed en daardoor in het bombardement terechtkwam. Weer een leugen: de NAVO speelde de videobeelden achteraf met opzet te snel af." Het publiek schuift op het puntje van zijn stoel. Shea verkleurt. Het grijnsje lijkt plots een krampje: "Ja, dat met die video was een technische fout, maar..." Collon: "Neen, het was geen fout. Het NAVO-vliegtuig heeft die trein drie keer bestookt. Jullie vergissen zich toch geen drie keer na elkaar?" Gelach.
Collon besluit zijn spervuur met een uitdaging: "Ik ben waar en wanneer bereid met u in debat te gaan. Dan krijg ik evenveel tijd als u om de andere versie te geven waar het publiek recht op heeft." Shea probeert de zaak te redden met "Het publiek zal zelf wel een mening vormen." En of dat publiek een mening heeft. Vanuit verschillende hoeken van de zaal klinkt het nu: "Hoe rechtvaardigt u clusterbommen?" "Waar zijn al die dode Kosovaren waarover u het had?" Shea heeft er duidelijk geen zin meer in. Het is vijf voor tien. De zaal moet om tien uur dicht. Of hoe een conciërge een NAVO-man redt.
(*) Solidair 11/2000
Het dossier Stop de NAVO-agressie is verkrijgbaar voor 7.50 (excl. verzending) bij het partijkantoor van de NCPN.