Door Jan Moelee
In de media wordt steeds meer het woord oorlogsmisdadiger gebruikt. Het gaat dan om personen die dus iets misdaan hebben, dat om zo te zeggen niet door de beugel kan. Nu
vind ik dat een oorlog op zichzelf al een misdaad is, maar het gaat nu om misdadigers. Iemand, wie dan ook, moet voor zijn misdaden bestraft worden, laat dat duidelijk zijn, maar de vraag is of dat ook altijd gebeurt en of dat onpartijdig gebeurt.
Het is toch, als je er over nadenkt, niet helemaal duidelijk waarom de ene persoon oorlogsmisdadiger wordt genoemd en gestraft wordt en een ander niet, omdat die ondanks zijn gepleegde misdaden niet het stempel 'oorlogsmisdadiger' heeft meegekregen.
Goede en slechte misdadigers
Laten we een voorbeeld nemen: na de oorlog van 1914-1918 vluchtte de Duitse keizer naar Nederland, voor zijn onderdanen die hem om rekenschap vroegen voor de ellende waarin hij zijn volk had gebracht. Aan de handen van deze keizerlijke persoonlijkheid kleefde het bloed van miljoenen onschuldigen. Is hij ooit oorlogsmisdadiger genoemd? Heeft hij ooit voor zijn rechters gestaan? Nee, hij werd liefdevol met zijn hele hofhouding opgenomen in ons land. Dat is even wat anders dan wat nu gebeurt, als zich hier een vluchteling komt melden.
Is bijvoorbeeld de voormalige keizer van Japan ooit berecht voor zijn oorlogsmisdaden? Het zou toch normaal geweest zijn dat zij die in de Japanse martelkamers zaten dit hadden geëist. Nee, die rechtspleging heeft nooit plaatsgevonden, integendeel, de zoon van die Japanse keizer is geloof ik nu een vriend en mag straks ons land bezoeken.
Ontsnapt dan iedereen die als oorlogsmisdadiger is gekenmerkt of de mensenrechten heeft geschonden? Nee, zo zit de laatste Oost-Duitse leider, Egon Krenz, wél in de gevangenis. Wat was de misdaad? Wel, hij zou bevel hebben gegeven om op vluchtelingen te schieten die over de welbekende muur vluchtten, de westerse 'vrijheid' tegemoet.
Maar daar staat weer een ander voorbeeld tegenover. In de dertiger jaren werden aan onze oostelijke grens veel joodse vluchtelingen opgevangen en ondanks alle smeekbeden teruggestuurd naar de nazibeesten, die ze later in concentratiekampen hebben omgebracht. Zijn de grenswachters nou misdadigers? Nee, ze heten plichtsgetrouwe wachters. Is de toenmalige minister die er opdracht toe gaf en dus verantwoordelijk was voor de dood van vele mensen ooit bestraft? Nee, en inmiddels zal het antwoord wel zijn: ach dat is al zo lang geleden, zand erover!
Verjaren misdaden tegen de mensheid?
Hoe gaat het verder met 'mijnheer' Pinochet? Hij is toch beschuldigd van schending van de mensenrechten? Onder zijn leiding zijn duizenden Chilenen gemarteld en vermoord. Zal hij ooit voor zijn rechter verschijnen? Deze vraag is tot nu toe niet beantwoord, maar er schijnt voor sommigen van dat soort, zoals ook Soeharto, genade te bestaan en zij worden te oud bevonden om nog berecht te worden. Zoals bijvoorbeeld ook 'de drie van Breda' hun levenslange gevangenisstraf niet hoefden uit te zitten. Ze kregen genade omdat ze oud waren. Wat humaan!
Hoe zal het nu gaan met de onlangs gearresteerde Joegoslaven, die beschuldigd zijn van misdaden en onderdrukking van mensenrechten? Ze zullen zonder meer berecht worden en zoals ik al in het begin schreef, als de misdaden bewezen worden moet er straf volgen. Maar toch blijft ook hier dan de vraag: waarom zij wel en waarom geen Pinochet en geen keizer? Heeft dit misschien te maken met kapitalistische belangen? Wie geeft antwoord op die vele vragen? Wat is eigenlijk recht en rechtvaardigheid?
Misdadige spelletjes
Wat te denken van het spel dat nu in de VS wordt gespeeld om een Cubaans jongetje, een politiek en juridisch spel, met op de achtergrond niet het belang van het kind, maar een politiek spel om Cuba en Fidel Castro af te schilderen als bandieten. En daarvoor wordt een kind misbruikt. Laten diegenen die zich profileren als de weldoeners van dat kind eens kijken naar de kinderen in de rampgebieden van Afrika. Daar liggen ze te sterven van de honger. En wie doet er wat, behalve het zenden van een zakje rijst om het geweten te sussen, als ze nog een geweten hebben. In de huidige situatie moet men respect hebben voor de hulpverleners, die daar in wezen lopen te dweilen met de kraan open. Ze staan voor een haast onmogelijke taak. Als oorzaak wordt genoemd: geldgebrek, maar dat geld is in de kapitalistische landen, zoals de VS, ruimschoots aanwezig.
Kapitalisme met menselijk gezicht?
Maar misschien gaat er in de 21ste eeuw iets veranderen. Er wordt immers hier en daar gesproken over het menselijk gezicht van het kapitalisme. Ik heb dat nog nooit kunnen ontdekken, maar je weet maar nooit. Wat je je daarbij moet voorstellen, is mij in ieder geval onduidelijk.
Ze zullen wel bedoelen dat al die machthebbers die het geld achterover hebben gedrukt, de productie beheersen, de wereld verdelen, macht hebben over rijkdom en armoede, en nog veel meer, nu eens een voorbeeld nemen aan de paus: vergiffenis vragen voor 20 eeuwen rooms onrecht, voor het feit dat men 20 eeuwen lang uit naam van god, uit naam van de kerk, wat krom was recht heeft gepraat en gepredikt. Zou het niet een goed idee zijn dat de kapitalistische wereldheersers ook zoiets gaan doen? Want die hebben heel wat armoede en ellende veroorzaakt! En dan is er nog al het oorlogsleed dat ze veroorzaakten, de miljoenen mensen die voor hun belangen de dood in werden gejaagd. Vergiffenis vragen voor al hun leugens en bedrog zou ook zo gek nog niet zijn.
Het kapitalisme heeft geen menselijk gezicht en de paus heeft met zijn theater over vergiffenis niets veranderd aan de misdaden van de kerk en het kapitaal. Maar hij heeft wel getoond in te zien dat er reden is om vergiffenis te vragen. Dat geldt ook voor de ongelofelijk negatieve gevolgen van het kapitalisme. Er is geen enkele reden voor communisten en socialisten om zich te schamen of zch in het verdomhoekje te laten plaatsen. Het menselijke gezicht, hoe vervormd ook soms, kun je in onze kringen eerder vinden dan bij de predikers van wet en moraal, die zogenaamde 'zoekers naar het menselijk gezicht'!