| Colombia, dat reeds jaren door een burgeroorlog wordt
geteisterd en gefrustreerd raakt door steeds maar weer nieuwe
tegenspoed in de onderhandelingen tussen regering en
guerrillabeweging, is op dit moment één grote
broedplaats van geruchten. Optimisten zien in de nieuwe stappen
in het langdurige vredesproces een wezenlijke vooruitgang,
pessimisten zien het alleen als nieuwe variaties in het
geïntrigeer, dat zijn weerga niet kent.
Centraal hierbij staat de aankondiging door de grootste guerrillagroep het FARC-EP (de revolutionaire strijdkrachten van Colombia), dat tegelijk met de gesprekken over de vredesvoorwaarden, die maanden zullen gaan duren, er over een wapenstilstand zou kunnen worden gesproken en die ook doorgevoerd zou kunnen worden. Bolivariaanse bewegingTot nu toe hebben de strijders van het FARC-EP deze optie categorisch van de hand gewezen. Alfonso Cano, de ideoloog van het FARC-EP, zei tevens, dat zijn guerrillero's een politieke partij met de naam "Bolivariaanse beweging" hebben gesticht. Deze partij zal gebruikmaken van politieke speelruimte en het afnemen van oorlogshandelingen bevorderen, aldus Cano. Overigens zal de "Bolivariaanse beweging" voorlopig alleen ondergronds werken zodat ze niet, net als andere linkse partijen in het verleden, door doelbewuste moorden op vertegenwoordigers uitgeschakeld zal worden.Camilo Gomez, de nieuwe vredesonderhandelaar van de regering, - zijn voorganger Victor Ricardo is eind april tot ieders verrassing plotseling afgetreden - was zeer ingenomen met de aankondiging en had het over een gebaar dat de wil onderstreept om tot een politieke oplossing van het conflict te komen. Fernando Tapia, oppercommandant van het leger, zegt dit alles als één grote bluf te zien, want het FARC-EP blijft mensen ontvoeren en gewoon doorgaan met de oorlog. Andere sceptici zien hierin een tactische schaakzet, waarmee het FARC-EP probeert de toestemming voor militaire hulp vanuit de VS te verhinderen. Dollars voor bestrijding opstandenPresident Pastrana heeft de regering Clinton gevraagd om meer dan een miljard dollar uit de VS ter bestrijding van de drugsmaffia. Niet ten onrechte wijzen de guerrillastrijders er op, dat deze hulp in de vorm van wapens en experts ook ingezet zal worden bij de bestrijding van opstanden. Een andere aankondiging van het FARC-EP lijkt de pessimisten gelijk te geven: In de toekomst wil de guerrillabeweging rijke Colombianen en grote bedrijven een globale belasting opleggen van 10 procent, zoals Raul Reyes, de commandant van het FARC-EP, verklaarde. Een dergelijk plan is alleen te begrijpen in het licht van de machtsverhoudingen in dit Zuid-Amerikaanse land: De guerrillastrijders hebben in feite in grote delen van het land, buiten de steden, de macht in handen. In een gebied zo groot als Zwitserland, dat door het leger in het kader van de onderhandelingen werd ontruimd, heeft alleen het FARC-EP iets in te brengen. Op een ander front in de onderhandelingen wist de ELN, een kleinere guerrillagroepering, succes te behalen: Pastrana verkondigde, dat hij ook "het Nationale Bevrijdingsleger" een gebied zou geven waar vredesgesprekken gevoerd zouden kunnen worden, met dien verstande dat dit van voorbijgaande aard zou zijn en er internationale waarnemers bij aanwezig zouden zijn.Het interpreteren van de tegenstrijdige tekenen in het vredesproces wordt extra moeilijk door de politieke intriges, die in Colombia net zo gewoon zijn als het tweepartijenstelsel oud is. Sinds tientallen jaren lossen de liberalen en de conservatieven elkaar af aan de top; op dit moment is het de conservatieve partij, onder Andrés Pastrana, die aan zet is. Politiek en ideologisch zijn de beide blokken bijna identiek. Nu wil de president een referendum laten houden, om het congres te zuiveren van corrupte politici en leden met relaties in de drugsmaffia. Een plan dat veel belooft, want de bevolking is het gehannes van autoritaire politici beu. Maar in een nieuw congres, daarover zijn de commentaren eensgezind, zullen de conservatieven hun meerderheid beslist weten te vergroten. Nieuwe partij in wordingDe liberalen vrezen terecht, dat het referendum alleen tot doel heeft hun partij de doodsteek te geven. En enige analisten hebben nu eindelijk een verklaring ontdekt voor het feit, dat president Pastrana zo tegemoetkomend optreedt tegen de guerrillastrijders van het FARC-EP: Zij, die nu net hun politieke tak hebben gesticht, zouden in de toekomst wel eens de rol van de op één na grootste partij kunnen gaan vervullen. Een mogelijke optie voor het oplossen van de machtspuzzel in Colombia, volgens de krant El Pais. Een nieuw tweepartijenstelsel dus, dat past bij de feitelijke machtsverhoudingen in Colombia.Deze stelling komt overeen met de klacht van het minder grote ELN, dat het bij de onderhandelingen niet voor vol wordt aangezien. Maar er is nog een hindernis te nemen: de paramilitairen. Als zij, zoals steeds wordt beweerd, alleen maar een verlengstuk zijn van de haviken in het leger, dan moeten hun activiteiten drastisch beperkt worden. Anders zullen de wapens slechts tijdelijk niet gehoord worden. (*) Bron: junge Welt, Colombia: 10 mei 2000, vert. Toos Plug. |