Personeel van DSM-Gist komt in verzetDoor Willem den DelvenaarAl viel de opkomst tegen, toch markeerde de bijeenkomst, die was georganiseerd door de actiegroep Havik, een nieuwe stap in het langzaam opkomende verzet van de werknemers tegen de almaar terugkerende reorganisaties bij DSM-Gist in Delft. De ongeveer tachtig aanwezigen steunden de actiegroep en gaven hen het mandaat om verder te gaan.Aan het begin van dit jaar kondigde de directie van DSM-Gist opnieuw een reorganisatie bij de business groep DSM Anti Infectives (DAI) aan. De aankondiging van CARLO, de naam van de reorganisatie, kwam voor velen als een donderslag bij heldere hemel. De vorige reorganisatie was immers nog niet eens helemaal afgerond. Als reden voor deze nieuwe reorganisatie werd de achterblijvende winst door de te lage penicillineprijzen als gevolg van overproductie, in met name China en India gegeven. Daarom achtte de directie het nodig om fors te gaan snijden in de organisatie en zo binnen drie jaar de winst weer op het streefniveau te hebben. Een van de belangrijkste pijlers van het plan behelst een besparing van 70 à 80 miljoen gulden per jaar. Hiertoe worden fabrieken gesloten en moet er efficiënter worden gewerkt. BanenverliesBij DAI werken wereldwijd _ 3200 mensen, hiervan verliezen er 1000 hun baan. Voor de Delftse locatie heeft de directie het schrappen van zo'n 500 banen in gedachten. Dit is ongeveer eenderde van het personeel in Delft. In dit getal is niet meegenomen het aantal van ongeveer 100 arbeidsplaatsen dat verloren zal gaan als gevolg van de sluiting van een productie-eenheid die al was gepland. Het gaat dus in werkelijkheid om ca. 600 banen en de laatste geruchten zijn dat het er zelfs nog meer worden. De werkers van DSM-Gist vertrouwden in eerste instantie op de vakbonden: die zouden dit toch niet laten gebeuren? Dit bleek een misrekening te zijn. De bonden traden al vanaf het begin in overleg met de bedrijfsleiding over een sociaal plan. Hierover werd vrij snel een akkoord gesloten. In veelal emotionele ledenvergaderingen wisten de onderhandelaars het sociaal plan met zeer kleine meerderheden aangenomen te krijgen. De ontevredenheid onder het personeel was dus zeer groot.ActiebereidheidOp de ledenvergadering van FNV Bondgenoten was voor het eerst ook een ander geluid te horen. Een geluid dat opriep om nu eindelijk eens in verzet te komen. Als reactie hierop stelde de bondsbestuurder voor om middels een poortactie de zorgen van het personeel aan de directie over te brengen. Hoewel veel van de aanwezigen het mosterd na de maaltijd vonden, kwamen toch zo'n 150 mensen op 5 april samen bij de ingang van het fabrieksterrein. Vakbondsbestuurder Van FNV Bondgenoten, Leo van Beekum, hield een betoog waarin hij nogmaals de noodzakelijkheid van de reorganisatie benadrukte. Verder stelde hij dat het afgesloten akkoord over het sociaal plan het maximale is dat te bereiken was. De vakbonden zouden echter wel met haviksogen de uitvoering van de reorganisatie in de gaten houden. Ter illustratie van de corporatistische denkwijze bij DSM-Gist mocht ook het hoofd van personeelszaken en onderhandelaar namens het bedrijf, Marjo Keuzekamp, haar zorgen meedelen. Een aantal FNV-leden vond dat deze actie niet het eindpunt mocht zijn en besloot tot de vorming van een actiecomité. Dit comité kreeg al gauw de naam Havik.EensgezindheidDe initiatiefnemers van Havik streefden er in eerste instantie naar om het comité een zo breed mogelijk draagvlak te laten krijgen. Daartoe namen ze contact op met mensen die bij andere bonden zijn aangesloten en na enige gesprekken was de eenheid een feit. Alle vijf bij DSM-Gist actieve bonden - FNV, CNV, Unie, VHP en Alert - namen zitting in het comité. Een unieke situatie bij DSM-Gist. Het comité ging aan de slag en stelde een actieplan op. In eerste instantie zou door het verspreiden van pamfletten het comité zijn standpunten duidelijk maken. Daarnaast werd nagedacht over het beleggen van actievergaderingen, werkonderbrekingen enz. Belangrijke hulpmiddelen van het comité zijn de nieuwe media. Er is al snel een website geopend en comitéleden houden elkaar op de hoogte via e-mail. Er werd veel werk gemaakt van de pamfletten, die wekelijks verschenen.IllusiesHoewel in de pamfletten wel wordt getracht de verhalen van het management te weerleggen, ademen ze toch de sfeer van meedenken uit. Zo geeft het comité aan dat zij begrijpen dat er iets met het bedrijf moet gebeuren, dat zij zelfs niet tegen CARLO zijn, maar dat de oplossing niet alleen in ontslagen gezocht moet worden. Feitelijk is het comité wel tegen CARLO omdat dit plan eigenlijk alleen van banenverlies uitgaat. Het comité wil ook dat er genvesteerd wordt in Delft, terwijl het vraagstuk van de investeringen er een is dat thuishoort in directiekamers. Wanneer arbeiders mee gaan denken over dit soort problemen lopen zij mee in de tredmolen van de kapitalistische logica. Een kapitalist zal altijd de investeringen op een locatie gebruiken in zijn argumenten om op een andere locatie niet te investeren. De werkers worden op deze manier tegen elkaar uitgespeeld. Hetzelfde gebeurt met het uitbesteden van werk. Iets waar het comité in principe niet tegen is, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Maar elke baan die naar de uitbesteding gaat betekent een verzwakking voor de positie van de betrokken werknemer, maar ook van degenen die achterblijven. Verder leggen de pamfletten het misbruik door de bedrijfsleiding van CARLO bloot. Zo zijn er plannen om de gistpakkerij te sluiten en over te hevelen naar Duitsland. Uiteindelijk resulteerde de pamflettenacties in het bijeenroepen van het personeel.PetitieOp de bijeenkomst van 8 juni vertelden veel aanwezigen over de problemen die ontstaan zijn op hun werkplek als gevolg van deze reorganisatie. Er is een stijging van het ziekteverzuim te noteren en de motivatie van veel werknemers is tot het nulpunt gedaald. De technische groep (monteurs, meet- en regeltechnici enz.) zal waarschijnlijk in zijn geheel worden uitbesteed. Werknemers worden onder druk gezet om een minder betaalde baan bij een andere DSM-Gist vestiging te accepteren, anders wordt de weigering als zodanig genoteerd in het personeelsdossier. De vergadering besloot om een petitie aan de directie aan te bieden. In deze petitie wordt DSM-Gist opgeroepen om de plannen zoals ze nu voorliggen niet uit te voeren.VervolgactiesHet comité was in eerste instantie nogal teleurgesteld in de opkomst van de vergadering en vroeg zich af of het wel zin had om door te gaan. Tijdens de vergadering werd echter al snel duidelijk dat doorgegaan moest worden. Immers alleen voor verdere acties zijn de hoge dames en heren bang. In de aanloop naar de vergadering bleek dit al uit het feit dat de locatiedirecteur de acties met alle publiciteit daaromheen vreesde. Slechte publiciteit kunnen ze niet gebruiken. Zie hiervoor bijvoorbeeld de nasleep van het melasse-incident van vorig jaar. DSM-Gist wordt voor de rechter gedaagd voor het niet op tijd verstrekken van informatie aan gemeente-instanties en voor nalatigheidbij het onderhoud van de melassetanks. Iets waar Manifest vorig jaar al over berichtte. Daarom zal de druk moeten worden opgevoerd en zullen de eisen scherper moeten worden geformuleerd, want alleen volgehouden strijd kan de kapitalist omver krijgen. De inzet moet zijn: behoud van alle banen nú en in de toekomst. |