Het mijnencomplex in Trepca

Kosovo: Solidariteit met Joegoslavië tegen de onteigeningsplannen door de 'internationale gemeenschap' (deel 2)

Door Klaus von Raussendorff (*)

En dan vervolgt Diana Johnstone: "De manipulatieve schijnheiligheid van de ontwerpers van de ICG-politiek jegens de Serviërs is nog hemeltergender. De ICG dringt er bij de UNMIK op aan haast te maken met het actieplan voor de overname van het waardevolle mijnencomplex nog vóór de verkiezingen in Servië, zodat een, het Westen meer welgevallige, regering er niet van kan worden beschuldigd 'Trepca te hebben verloren'. Alle Servische leiders, inclusief de leiders van de oppositie, aldus de ICG, worden gedwongen om te protesteren, indien UNMIK Trepca en de Zveca-hoogovens overneemt. De oppositie zou daarbij het argument kunnen gebruiken, dat het 'verlies' van de mijnen aan de status van paria van Milosevic zélf is toe te schrijven, waardoor onder zijn bestuur Servië weer eens een belangrijke inkomstenbron is kwijtgeraakt. Zouden deze maatregelen echter voor de verkiezingen genomen worden, dan behoeven ze niet nadelig te zijn, en kunnen ze binnen elke soort strategie voor het afzetten van Milosevic gebruikt worden."

M.a.w. de internationale gemeenschap is van plan Trepca over te nemen, wie er ook de baas is in Belgrado. Het is handiger de zaken aan te pakken, zolang Milosevic er nog is, zodat de 'progressieve, democratische' oppositie, die naar het Westen lonkt, kan beweren, dat het de schuld is van Milosevic!

Hoe Grieks en Frans kapitaal, dat met Joegoslavië samenwerkt, door UNMIK aan de dijk moet worden gezet

Over de huidige bezitsverhoudingen kunnen we in het ICG-document het volgende lezen: "UNMIK is ervan overtuigd, dat de rechtspositie de volgende is: Trepca is voor 66 procent deel van het Servische ontwikkelingsfonds, voor 27 procent eigendom van de staat, voor 2,5 procent van de Jugobanka, voor 2,5 procent van de fa. Progress en de Beobanka en voor 2 procent van het Servische elektriciteitsbedrijf." Voorzover dus Trepca "in zijn geheel staatseigendom is", denkt UNMIK het "mandaat" van de VN-Veiligheidsraad te hebben om heel Joegoslavië van z'n eigendommen te mogen beroven. Maar daarnaast bestaan er ook nog privé-aanspraken: In juli 1999 meldde zich de heer Jean-Pierre Rozan van de Franse maatschappij Société Commerciale de Métaux et de Minéraux (SCMM) en claimde 2,8 procent aan eigendom van Trepca. Ook doet de Griekse firma Mytileneos Holding SA mee. Deze heeft de ertsen in Trepca, vooral lood en zink, sinds december 1995 geëxploiteerd. In februari 1998 ondertekende Mytileneos een verdrag voor zeven jaar met een investerings- en handelswaarde ter grootte van 1 miljard VS-dollar.

Mytileneos heeft beweerd, aldus de ICG, "Trepca - samen met een groot hotel in Belgrado en andere ondernemingen - is van ons". Maar om ook andere rechten af te kunnen wikkelen heeft de ICG nog een andere oplossing - die doet denken aan de Duitse Treuhand-praktijken voor het verkwanselen van eigendom van het gehele volk - bij de hand: "Er zou een arbiter (court of adjudication) inzake wettige aanspraken moeten worden benoemd, zodat de plaatselijke situatie niet gaat stagneren of zich onafhankelijk gaat ontwikkelen." Op die manier, volgens de ICG, kan een probleem met SCMM "moeiteloos vermeden worden." Maar Mytileneos dat is een veel "zwaarder probleem", omdat dit "een solide firma is met internationale ervaring in het zakendoen en vele internationale partners", die "nauwe banden onderhoudt met de Griekse regering". Maar dat moet geen probleem zijn: "Eerst moet UNMIK een personeelsbestand opbouwen om de algehele leiding over Trepca over te kunnen nemen ...", en wel "vóór de verkiezingen in Servië!"

Hoe Duitse vakbondsmensen moeten worden overgehaald om 'Kosovaarse' aanspraken op Trepca en de vraag naar 'onafhankelijkheid' van Kosovo te ondersteunen

Hoe de poging tot het vinden van een oplossing van het probleem van de "internationale gemeenschap" met SCMM en Mityleneos hier in het land moet worden begeleid, is te lezen in het essay van Max Brym, "vrije journalist uit München". Titel: "In Mitrovica is de oorlog nog niet over". Dit gaat niet over het organiseren van de verdrijving van tenminste 200.000 merendeels Servische bewoners uit Kosovo door het UCK met de hulp van UNMIK en KFOR, niet over het nog steeds aan de gang zijn van getreiter en terroriseren van Serviërs en UCK-tegenstanders, maar over de dood van acht Albanezen en het verdrijven van 50 Albanese families uit het "Servische" deel van Mitrovica, één van de laatst overgebleven Servische getto's in het bijna geheel van 'Serviërs vrij' gemaakte Kosovo. Brym beschrijft Mytileneos als marktaanvoerder voor zink en lood op de gehele Balkan. Het concern zit midden in de Joegoslavische handel in investeringen, heeft de beschikking over 30 procent van de aandelen in de Vecic-bank en is mede-eigenaar van de Joegoslavische Telecom. Mytileneos past dus niet zo helemaal in het scenario van het handelsembargo, waarmee de 'humanitaire' interventionisten Joegoslavië willen uithongeren en tot opstand dwingen. Dat zal Brym een zorg zijn; wel maakt hij zich druk over het feit, dat NAVO en UNMIK niet allang hebben afgerekend met zulke buitenbeentjes als Mytileneos. Hij schrijft: "Het protectoraatsbestuur van de VN accepteert natuurlijk privé-eigendom in productiemiddelen, alleen hebben die lui problemen met het vinden van de echte eigenaren. De NAVO-bezetting en de Joegoslavische regering zijn het er wel over eens, dat Trepca in ieder geval niet van de arbeiders is. "De onafhankelijke mijnbouwvakbond Trepca vindt, dat het complex eigendom is van de arbeiders (!) conform de Joegoslavische grondwet (!).

Iedere vordering door privé-personen wordt nietig verklaard. Onafhankelijkheid (!) van Kosovo zonder het Trepca-complex vinden zij onacceptabel. Nu is een 'Kosovo, onafhankelijk' van de rest van Joegoslavië precies dat, wat de 'internationale gemeenschap' dwars tegen de VN-afspraken en het volkenrecht in met geweld wil doorzetten. Hoe dit juist het gesjacher om Trepca vergemakkelijkt, valt te lezen in het ICG-document. Fischer wil het Kosovo-probleem "zoals het Duitse probleem", dus via een van Duitsland afhankelijk "Groot-Albanië", oplossen (dat hebben we al een keer gehad). Scharping wil de Bundeswehr binnenkort in Kosovo stationeren. In een dergelijk 'onafhankelijk' Kosovo onder Duits gezag wordt zelfbestuur van de arbeiders een onwerkelijke droom. Alleen op grond van het Joegoslavische staatseigendom hadden de arbeiders in hun bedrijven (en in de maatschappij) enige invloed en ook nu nog hebben in Joegoslavië de arbeiders meer rechten dan elders in Oost-Europa. Niet voor niets was in Joegoslavië in de laatste jaren de economische groei, ondanks oorlog, sancties en politieke interventie van buiten, hoger dan de gemiddelde in de andere Oost-Europese landen. (wordt vervolgd)

Van: Klaus von Raussendorff, Unsere Zeit - krant van de DKP - 16 juni 2000. Vert. Toos Plug