CPI-M in Kerala India

Hamers en sikkels naast Pepsi

Door René Asselman

Ik wilde altijd al eens naar de Zuid-Indiase deelstaat Kerala. Niet alleen omdat de natuur daar schitterend zou zijn, maar ook omdat ik gehoord had dat in deze deelstaat al vanaf de jaren vijftig bijna onafgebroken communisten aan de macht zijn. Omdat ik al eerder in India geweest was en daar veel armoede en ellende gezien heb wilde ik zien of ze er daar in Kerala wel iets aan weten te doen. Deze week een ontmoeting met de CPI-M in Kerala in Manifest, volgende keer een kritiek van een kleinere communistische partij op de CPI-M.

Mijn vriendin en ik reisden eerst door de deelstaat Tamil Nadu waar sloppenwijken, (soms zwaar lichamelijk gehandicapte) bedelaars en armoede je omringen. Volgens velen hier in Nederland berusten de mensen daar in hun armoede vanwege hun geloof in het hindoeïsme. Als je echter in de arme wijken de hamers en sikkels op de muren ziet en ter plaatse leest over stakingen, protesten enz. lijkt dat onwaarschijnlijk. In Tamil Nadu hebben we al wat mensen gesproken en gevraagd hoe Kerala is. Dan hoor je verhalen over een zeer vruchtbaar land zonder sloppenwijken en bedelaars. Ook dat de vakbonden erg machtig zijn. Een dokter die bijvoorbeeld te hoge prijzen vraagt, krijgt meteen een blokkade voor zijn deur en die blijft daar tot de prijzen weer voor iedereen betaalbaar zijn. Ook is in heel India bekend dat het analfabetisme nergens zo laag is als in Kerala, de cijfers variëren van 80 (westerse cijfers) tot 98 (Kerala) procent van de bevolking die kan lezen en schrijven. Missionarissen schijnen al begin deze eeuw begonnen te zijn met alfabetisering, gezondheidszorg en het aanzetten tot afschaffing van het kaste-systeem dat in Kerala als één van de ergste werd beschouwd. De communisten hebben dit doorgezet en uitgebreid.

Geen sloppenwijken

Heel opvallend is, als je Kerala binnenrijdt, dat er inderdaad opeens geen sloppenwijken meer zijn. De eerste dag zag ik meteen een staking van ziekenhuispersoneel en een communistische boekwinkel. Hier verkochten ze echter alleen boeken in het Malayalam en ook de verkoper sprak alleen deze taal, communicatie was dus niet mogelijk. Een paar dagen later kwamen we aan in een paradijselijk dorp, palmenbossen, strand, klif en blauwe zee. In het hotel werkten mensen die vroeger lid waren geweest van de CPI-M (Communistic Party India-Marxist) en nu alleen nog sympathisant waren. Dit echtpaar heeft mij in contact gebracht met Mr. P. Govinda Pillai, een belangrijk persoon in de CPI-M en naar later bleek een bekendheid in Kerala. Mijn vriendin en ik zijn samen met de man van het hotel naar Trivandrum, de hoofdstad van Kerala, gegaan om hem te ontmoeten. We hebben anderhalf uur met hem gesproken, wat door de interessante en gedreven verhalen en antwoorden op onze vragen, eigenlijk te kort bleek te zijn. De ontvangst was officieel en Mr. Govinda Pillai bleek een zeer sympathieke man te zijn, gekleed in een lungi (authentieke Zuid-Indiase omslagdoek die om de benen gedragen wordt en waarmee je als Indiër een westers georiënteerd hotel niet inkomt). Hier volgt een kort verslag van ons gesprek, aangevuld met wat kritiek die wij ook zijn tegengekomen.

In Kerala valt je op (te zien aan verkiezingsposters en muurschilderingen) dat er drie communistische partijen zijn en omdat er door heel India veel analfabetisme heerst zijn de tekens van de partijen erg belangrijk. De drie partijen die je op de muren in Kerala tegen komt zijn, de CPI (hamer en sikkel), de CPI-M (hamer en sikkel plus ster) en CPI-ML (graanhalm en sikkel), en ik wilde wel weten wat het verschil daartussen is.

De CPI is de oudste partij en heeft veel samengewerkt met het National Congres, zelfs tijdens de staat van beleg in de jaren zeventig. Nu schijnt de CPI ook af te willen van het revolutionaire, zoals vele partijen in Europa gedaan hebben.
De CPI-M ziet het National Congres als vrienden van de kapitalistische klasse en dus als vijand waar niet mee samengewerkt kan worden. De CPI-M heeft al lang geleden gekozen voor The Indian Path, dus los van China of de Sovjet Unie, doet mee aan verkiezingen, maar blijft wel een revolutionaire partij.
De CPI-ML is revolutionairder en heeft volgens sommigen banden met terroristen en guerrillastrijders, alleen deze partij bestaat uit allemaal kleine bewegingen die het vaak niet met elkaar eens zijn.

Deze informatie komt natuurlijk van iemand uit de CPI-M, andere mensen hebben mij verteld dat het onverwachte succes van de CPI-ML bij de laatste verkiezingen de CPI-M verplichtte om ervoor op te passen niet de revolutie en het marxistisch-leninisme te laten vallen. Overigens zit de CPI-M, de grootste partij van Kerala, wel in een coalitie met de CPI en andere partijen.

In 1957 is in Kerala begonnen met hervormingen zoals het verdelen van het land onder de bevolking. Ik vroeg me af of dat geen problemen opgeleverd heeft van buitenaf, zoals in veel andere landen het geval was. Ik bemerkte namelijk ook veel kritiek van mensen die ik ontmoet heb en die vonden dat Kerala meer kon doen om bijvoorbeeld de werkloosheid terug te dringen en het kapitalisme verder uit te bannen. Mr. Govinda Pillai vertelde me dat er van alles gedaan is door de centrale regering van India om hervormingen tegen te houden. Soms worden wetten tegengehouden en in de Grondwet staat zelfs dat de centrale regering de regering van een staat weg kan sturen. Omdat Kerala in een uithoek van India ligt hebben ze meer kunnen bereiken dan in andere delen van het land maar het blijft een moeizame weg. Toch is er in Kerala, een arme staat, heel veel bereikt. Weinig analfabetisme, van de studenten is 51 procent vrouw, de gemiddelde levensverwachting is 69 jaar (hoog voor India, red. M.), de kindersterfte is het laagste van de hele derde wereld en er zijn geen grootgrondbezitters meer. Er zijn geen bedelaars meer uit Kerala, maar er komen er nu uit andere staten, vooral in toeristische plaatsen, maar ook hiervoor wordt een oplossing gezocht. In kapitalistische ogen is Kerala achtergebleven gebied, maar als je het bekijkt met oog op de kwaliteit van het leven is het zeer vooruitstrevend.

Ik was ook benieuwd hoe de CPI-M de toekomst ziet. De CPI-M probeert zonder dominantie samen te werken en haar eigen fouten te accepteren. Daarbij er voor wakend dat zij democratisch blijft en debatten en discussies aangaat, ook met vijanden. Verder vinden zij dat de 21ste eeuw veel veranderingen bracht waar Marx en Lenin, groot als zij waren, niet de oplossingen voor hadden. Daarom achten zij het tijd voor een nieuw Marxisme. In Kerala bijvoorbeeld, net als in de rest van de wereld, probeert het kapitalisme, gebruikmakend van wetenschap en technologie, de natuur te domineren, terwijl er gestreefd moet worden naar samenwerking met de natuur. Iets dat in heel India actueel is omdat milieuvervuiling daar, onder andere door de uitstoot van schadelijke stoffen en het afvaloverschot, overal een groot probleem is. Ook wil men nu de macht decentraliseren, door meer beslissingen over te laten aan de dorpen in plaats van de regering. Kerala is een staat waarin dorpen en dorpsgemeenschappen een belangrijke plaats innemen.

Kerala is een schitterende staat en het doet je goed dat, als je je in het paradijs waant, je weet dat dit niet alleen een paradijs voor de rijken is. Ook doet het mij goed te zien dat ook in andere staten in India mensen strijden en vechten voor verandering. Door de vele eenzijdige informatie hier in Nederland weten niet veel mensen van het bestaan van communisme in dit gebied en daarom heb ik dit stuk geschreven. Volgens mij, maar ook volgens mensen die ik daar heb gesproken, kan het nog verbeterd worden, maar ze zijn vergeleken bij de rest van India al een heel eind op de goede weg. Een vreemd beeld is wel dat je vlak naast elkaar een grote betonnen pilaar kunt zien die behangen is met hamers en sikkels en rode vlaggen en een reclame van Pepsi!