"Grote stedenbeleid van de gemeente Breda"

Door Ton Visser en Hedwig Mallien (*)

Een vluchtige analyse laat zien dat het enerzijds om een inhaalstap gaat, maatschappelijke voorzieningen die jarenlang ernstig verwaarloosd zijn vanwege drastische bezuinigingen. Anderzijds gaat het om het realiseren van een aantal grote peperdure projecten.

Projectontwikkelaars en 'sociaal beleid'

Het verdwijnen van de Chasse-kazerne maakt het mogelijk voor projectontwikkelaars om op dit terrein (het Chasse-park) dure woningen, kantoren en andere commerciële ruimten te bouwen. Er komt ook sociale woningbouw, maar in welke prijsklasse? Hoe werkt 't toewijzingsbeleid, welke huurders komen voor deze woningen in aanmerking? In Breda-Noordoost gaat het 'Project Breda-Noordoost' van start, waardoor dit deel van Breda zeer ingrijpende veranderingen zal ondergaan met verstrekkende gevolgen o.a. ten aanzien van de sociale woningvoorraad. Wat zijn de concrete plannen van de corporaties en beleggers? Welke strategieën passen ze toe voor welke straten? Corporaties en beleggers gaan in kaart brengen wat de komende vijf tot tien jaar verkocht, aangepast en vervangen wordt. De huurders moeten overgehaald worden om hun eigen huurwoning te kopen. Per straat wordt de situatie onderzocht en een strategie bepaald.

Breda-Noordoost is de proeftuin. Hier wordt de methode onderzocht hoe de bewoners benaderd moeten worden. Het bepaalt de manier van werken onder bewoners in andere buurten. Onder het motto "Samenwerken aan leefbaarheid" wordt de bewoners voorgespiegeld dat zij meer te vertellen krijgen. Echter de grenzen waarbinnen de bewoners mee mogen praten zijn allang vastgelegd. Het tast het feitelijke beleid niet aan! Het gaat er immers om dat BredaNoordoost opgewaardeerd en concurrerend wordt ten opzichte van de dure Vinex-lokatie bij Teteringen. Vandaar dat het ergste gevreesd wordt voor de positie van bepaalde groepen bewoners en voor de sociale woningbouw!

Beeldverstorende gebouwen

Maar wordt de nieuwe rivier wel realiteit? Want zo realiseren onze bestuurders zich, als zij op korte termijn aan het rivierplan beginnen dan worden daarmee de bouwactiviteiten geblokkeerd. Vandaar de zogenaamde droge variant, de straten blijven liggen en we doen alsof de rivier er al is. We bouwen alsof het water er al is! Wanneer de gebouwen er staan kunnen we alsnog zeggen dat de rivier niet doorgaat, o.a. omdat de centen op zijn! Voor de projectontwikkelaars geen centje pijn. Deze hebben met hun graaigrage vingers de centen toch al binnengesleept!

Ook de komst van de HSL gaat zowel binnen als buiten Breda ons leven danig op zijn kop zetten. Rond de HSL gaat flink gesloopt en gebouwd worden, o.a. bij Princenhage.

Om plannen te realiseren wordt ook de trukendoos opengetrokken, de één doet een overval en de ander is gedekt. De Ontwikkelingscombinatie Chasse CV zet tijdens de vakantieperiode een procedure in werking voor de bouw van appartementen, kantoren en commerciële ruimte aan de Keizerstraat. Het bestaande bestemmingsplan staat de bouw van commerciële ruimten, kantoren en appartementen aan de Keizerstraat in deze grootte en diepte niet toe. Hoewel onze bestuurders jaren geleden plechtig beloofden dit soort zaken nooit meer in de vakantieperiode aan te kaarten, kunnen zij zich nu verschuilen achter een recente verandering in de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Deze wet is door de landelijke bazen in Den Haag ook niet voor niets in het leven geroepen. Goed voor projectontwikkelaars en prima rugdekking voor plaatselijke bestuurders. Ze zijn immers toch verplicht om dit soort plannen aan te kaarten.

Maar dit is nog niet alles. Zoals het er nu uitziet wordt ieder hoekje en gaatje in Breda volgebouwd. En als er geen hoekjes en gaatjes zijn dan worden ze wel gecreëerd, door het slopen van monumentaal erfgoed. Voor sport is steeds minder plaats, de jeugd dient zich te vermaken op het beton, want sportvelden worden ook rijp gemaakt als bouwlocatie. Over Jeugdhonken en andere jeudvoorzieningen - het voornaamste item in de eis voor het Grote Stedenbeleid - moet eerst langdurig vergaderd worden en dan is het nog maar de vraag of het bij de commissie en de gemeenteraad erdoor komt. Voor onze bestuurders en projectontwikkelaars zijn begrippen als cultuur en natuur hinderlijke barrières, die zo snel mogelijk geslecht moeten worden. En de wet helpt hen (niet toevallig, nvdr) een handje mee.

Kortom de propagandamachine in Breda draait op volle toeren. De bewoners moeten rijpgemaakt worden voor iedere truc die Gemeente en projectontwikkelaars uithalen om ieder verzet in de kiem te smoren. Of hen dat lukt? Het tegendeel blijkt, zie de Keizerstraat!

Wordt Breda grijs van het beton? Zal de Hogesnelheidslijn komen zoals gepland? Moet de haven open? Aan de HSL lijkt weinig meer te veranderen (hoewel?), maar op de komende projecten kunnen de inwoners nog de nodige invloed uitoefenen.

Het is daarom van het grootste belang dat wij elkaar steunen bij onze ideeën en in ons verzet om daadwerkelijk te komen tot een Vitaal en Leefbaar Breda voor alle Bredanaars die er wonen, ongeacht hun culturele, nationale en sociale achtergrond!

Als reactie op de hele ontwikkeling en de consequenties die dit voor de inwoners van Breda gaat hebben, heeft Hedwig een futuristische tekening gemaakt van het Bredase Grote Stedenbeleid als uitbeelding van na elkaar volgende gebeurtenissen als iets gelijktijdigs. Hierin heeft zij de drie hoofdaspecten vastgelegd. De HSL die het beeld in Breda gaat domineren (....), het heropenen van de haven (....), een volgebouwde stad met beton (....) zoals hier afgebeeld:

(*) Ton en Hedwig zijn deelnemers aan het 'Project Breda-Noordoost'.