Kamp Amersfoort Nationaal Monument!Na 55 jaar gerechtigheidHein van Kasbergen.Meer dan 55 jaar heeft het geduurd voordat Kamp Amersfoort de status van nationaal monument heeft gekregen. Vught, Westerbork en de Hollandse Schouwburg waren Kamp Amersfoort een paar jaar voorgegaan. Kamp Schoorl is in het vergeetboek geraakt.De CPN ging als enige partij georganiseerd illegaal in het verzet. De tol die zij betaalde was hoog, duizenden communisten kwamen om (1) en de overigen werden getekend voor de rest van hun leven. Dit staat in geen enkele verhouding tot de overige politieke partijen die zich niet als partij wilden verzetten of, nog erger, collaboreerden. Al snel na de oorlog toen de contouren van de Koude Oorlog zich aandienden besloot men de rol van de communisten in het verzet te verzwijgen. In deze context lag het dus voor de hand dat alles wat nog feitelijk aan de oorlog herinnerde met de grond gelijk moest worden gemaakt. Men is daar grotendeels in geslaagd. Dit gebeurde ook met Kamp Amersfoort, waarvan de overblijfselen jarenlang door de overheid en gemeentebesturen bewust zijn verwaarloosd. Een aaneenschakeling van incidenten vanaf het eind van de oorlog rond de Februaristaking, de Hannie Schaft-herdenking en andere herdenkingen tot op de dag van vandaag geven de praktijk van het diepgewortelde anticommunisme in sommige kringen weer. Zware offersKamp Amersfoort, in de Tweede Wereldoorlog beter bekend als Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort (PDA), was voor veel (communistische) verzetsmensen en anderen een weg naar de dood. Gedurende de periode februari 1941 - mei 1945 werden 700 mensen in het Kamp vermoord. Het PDA selecteerde en deporteerde de 35.000 gevangen slachtoffers naar verschillende concentratiekampen in Duitsland. Ontelbare onder hen vonden daar onder de meest gruwelijke omstandigheden de dood. Hierbij denken we aan mr. Alex de Leeuw, Louis de Visser en de honderden andere helden zonder naam. Van het Kamp zelf is bijna niets meer over. Een stukje muur, een klokkenstoel en een wachttoren zijn de enige stille getuigen op het terrein van de huidige politieschool de Boskamp. Kort na de oorlog werd het kamp gebruikt om NSBers en fascisten op te sluiten. Een campagne om de laatste barak te behouden als herinnering tegen het fascisme werd door de gemeente Leusden, eigenaar van het terrein, genegeerd. Vooral van het feit dat veel slachtoffers uit het linkse verzet kwamen wilde men niet meer weten.Dat Kamp Amersfoort na meer dan 55 jaar na de oorlog de status van Nationaal Monument heeft gekregen is het werk van een groep verzetsmensen, Amersfoort Solidair en de Amersfoortse afdeling van de NCPN. Drie jaar lang de publiciteit zoeken, zodanige communistische initiatieven nemen dat de gemeente zelf een stichting moest oprichten voor behoud van het Kamp, etc. In 1999 was de tijd rijp om het initiatief van de NCPN op de agenda van het Amersfoortse informele voorzittersoverleg van politieke partijen te zetten. Het voorstel om Kamp Amersfoort tot Nationaal Monument te verklaren werd in de gemeenteraad met algemene stemmen aangenomen. De slachtoffers van het kamp waaronder vele communisten kunnen op deze plek niet meer uit de geschiedenis worden geschrapt. Blijft een negatief punt over. In de oorlog zijn de slachtoffers van de Nazibeulen in massagraven aan de Hoge Klei ten westen van het Kamp begraven. Na afloop van de oorlog zijn niet alle graven geruimd en slachtoffers herbegraven. In de tachtiger jaren is het een golfbanenexploitant gelukt om boven de graven verschillende holes aan te leggen. Dat dit een smet werpt op de status van het Kamp hoeft geen betoog. De NCPN zal naar vermogen trachten d.m.v. debat en actie dit terrein in de oude staat terug te laten brengen. (1) Partij in het verzet. Hansje Galesloot/ Susan Legene.Pag 310. |