Ontwikkelingen aan andere kant Kanaal

Door Ron Verhoef

Op 12 februari 2001 verzamelden zich enkele honderden demonstranten aan de poort van de Schotse marinebasis Faslane, vlakbij Helensburgh (een stadje ongeveer 20 kilometer ten noordwesten van Glasgow). Reden van het protest was de aanwezigheid van onderzeeërs met kernwapens aan boord. De beruchte Trident. Verzet tegen de heersende orde neemt toe.

De Trident kost niet alleen geld maar er zijn ook meerdere geruchten dat er zich op de basis nogal eens incidenten voordoen, waarbij radio-activiteit vrijkwam. Bovendien twijfelden de actievoerders aan het nut van Trident en de veiligheid van de onderzeeërs en de wapens.

De demonstratie was bedoeld om de marinebasis voor een dag te blokkeren. Uiteraard greep de politie in. De met stalen buizen en handboeien vastgeketende activisten werden losgezaagd en gearresteerd. Onder de gearresteerden bevonden zich ook de parlementsleden George Galloway (Labour), Tommy Sheridan (Scottish Socialist Party) en Caroline Lucas (de Groenen). Galloway en Sheridan riepen tijdens het wegvoeren nog diverse leuzen terwijl ze door een luid applaus werden ondersteund.

Sheridan zat eind 2000 (december) al eens vijf dagen in de gevangenis vanwege eenzelfde demonstratie in februari 2000. De rechter van Helensburgh veroordeelde de parlementariër toen tot het betalen van een boete van 250 pond, maar die weigerde hij te betalen omdat hij vond dat betalen zou betekenen dat hij erkende fout te zitten. Sheridan beroept zich daarbij op de beroemde uitspraak van het internationale gerechtshof dat stelt dat het dreigen met kernwapens strijdig is met het internationaal recht. De Schotse rechter bleek van dit argument echter niet onder de indruk.

Omdat Sheridan niet betaalde moest hij dus naar de gevangenis. Het zal interessant zijn om te zien of de andere parlementsleden ook bereid zijn om aan hun principes vast te houden, of het relatief kleine bedrag gewoon betalen. Sheridan zal zich in ieder geval wel alvast weer voorbereiden op een nieuw verblijf in de gevangenis.

Geen wapens, maar sociale voorzieningen

In toespraken tijdens de demonstratie stelden Galloway en Sheridan dat het niet alleen moreel verwerpelijk is kernwapens te hebben, maar dat het onderhouden van die wapens enorm veel geld kost. Geld dat beter gebruikt zou kunnen worden om ouderen te helpen, in het onderwijs te investeren en te gebruiken voor de herverdeling van de vergaarde rijkdommen. Sheridan riep bovendien iedereen op om ook in andere landen tegen de aanwezigheid van kernwapens te demonstreren. Volgens Sheridan is de tijd van praten voorbij en moet er worden overgegaan tot actie.

Voor het eerst deden er ook geestelijken mee van de Church of Scotland. Het hoofd van de synode van die kerk, Andrew McLellan, werd eveneens gearresteerd. McLellan ging voor in een oecumenische dienst.

Grote afwezigen waren vertegenwoordigers van de derde grote linkse partij in Schotland (naast Labour en de SSP), de Scottish National Party. Hoewel SNP-parlementslid Linda Fabiani wel een steunbetuiging stuurde vanuit haar ivoren toren in Edinburgh. Ook werd er een steunbetuiging voorgelezen namens Sir Sean Connery (de acteur is prominent lid van de SNP en de voornaamste geldschieter van de partij). Daar bleef het bij wat de SNP betrof.

Ondanks de protesten wisten de werknemers toch nog op de basis te komen, onder andere door het inzetten van een boot. Maar het protest zorgde wel voor opstoppingen. Helaas bleek de blokkade dus niet helemaal te zijn gelukt maar de organiserende instanties, Trident Ploughshares en de SCND (Scottish Campaign for Nuclear Disarmament), hebben alweer nieuwe demonstraties aangekondigd, vooral omdat tot nog toe blijkt dat het aantal demonstranten bij elk nieuw protest toeneemt, een hoopvol gegeven.

Congres SSP

Het weekend voor het protest hield de Scottish Socialist Party haar congres. Tijdens dit congres gaf de partij aan door te willen gaan op de huidige koers. Dat wil zeggen dat de partij probeert zoveel mogelijk activisten te binden op een marxistisch-leninistische agenda. Uitgangspunt daarbij is dat de diverse socialistische en communistische groepen meer hebben dat ze met elkaar verbindt dan dat ze verdeelt. Het congres bevestigde dat het blijft strijden voor een socialistisch Schotland. Tevens werd op het congres de zeer activistische Socialist Workers Party opgenomen in de partij. De SSP zal tijdens de komende verkiezingen ook meedoen in alle districten. Het congres wil minimaal 100.000 stemmen halen en zo de naamsbekendheid van de partij vergroten. Hoewel het met die naamsbekendheid wel goed lijkt te zitten. Het door Tommy Sheridan en Alan McCoombes geschreven boek Imagine, een socialistische visie op de 21ste eeuw, staat al wekenlang in de top tien van meest verkochte non-fictie boeken in Schotland. Tijdens het congres werd ook het verkiezingsprogramma vastgesteld. Dit programma voorziet uiteraard in de nationalisatie van de economie en een radicale breuk met het kapitalisme.

Op zoek naar eenheid

Ook ten zuiden van de grens, in Engeland, vinden er fusies plaats tussen socialistische en communistische partijen. Evenals in Schotland het geval was hebben de partijen zich eerst verbonden aan een alliantie die vooral bedoeld is om via verkiezingen zetels te winnen en zo propaganda te kunnen voeren via de parlementen en gemeenteraden. De Socialist Alliance is bij verkiezingen voor een aantal gemeenteraden al erg succesvol geweest en maakt daardoor ook een groei door. Ook hier heeft de Socialist Workers Party aangegeven op te willen gaan in de alliantie, die als einddoel heeft het formeren van een stevige socialistische partij, die ook door kiezers als een alternatief wordt gezien.

Arthur Scargill maakte verder bekend dat hij zich voor de volgende verkiezingen kandidaat stelt namens de Socialist Labour Party. Hij zal dit doen in het district Hartlepool en neemt het daarbij op tegen de voormalige minister van Noord-Ierse zaken Peter Mandelson. Er is eveneens sprake van dat Martin Bell zich in dit district kandideert. Bell werd in 1997 in het lagerhuis gekozen naar aanleiding van zijn consequente strijd tegen corruptie. Als Bell inderdaad ook in Hartlepool meedoet dan lijkt het een interessante strijd te worden!

Bronnen: The Courier, The Herald, The Scotsman, New Worker, BBC, Scottish Socialist Voice, SSP-noticeboard, Kominform.