Kapitalisten onder elkaar

Zorreguieta en Oranjes één pot nat

Door Wil van der Klift

Natuurlijk is Zorreguieta aan te spreken op de wandaden van het fascistische regime van Videla. Sterker nog militairen komen en gaan, maar de echte machthebbers blijven (voorlopig nog) bestaan. Grootgrondbezitter Zorreguieta nam deel aan een regering die de Argentijnse bourgeoisie zelf in het zadel heeft gebracht. Er moest, na het populistische Peron-tijdperk, immers orde op zaken worden gesteld en de vakbeweging moest aan banden worden gelegd.

Kroonprins met vriend Zorreguieta op forellenjacht.

Als hun belangen ernstig worden geschaad, wil de grote bourgeoisie, zoals in Duitsland, Chili en overal elders in de wereld, nog wel eens naar het wapen van de (fascistische) militaire dictatuur grijpen. Zolang als dat in hun voordeel is natuurlijk. Op een bepaald moment zijn de Pinochet's, de Soeharto's, Videla's, Marcos' en andere militaire zetbaasjes niet meer gewenst en worden ze al of niet eervol ontslagen. Dat was in Argentinië ook het geval.

Zorreguieta wordt beëdigd op 6 april 1979. Tweede van links: de fascistische generaal Videla.

Willem-Alexander heeft zijn vriendin in een van de meest luxe badplaatsen van Latijns Amerika ontmoet. Dat zijn de plaatsen waar de Nederlandse groot-burgerij onze belastingcenten opmaakt. Het is dus niet verbazingwekkend dat de jonge prins onder het genot van een drankje en in een opwindende omgeving viel voor de blonde Argentijnse. Daar is niets onmenselijks aan. Dat hij haar wil trouwen ook niet. Zelfs niet dat hij haar wil huwen als kroonprins. Het is eigenlijk ook vreemd dat er zo'n heisa wordt gemaakt over de vraag of de vader van Máxima al dan niet bij die trouwerij aanwezig mag zijn.

Uiteraard is Zorreguieta, als lid van de regering-Videla politiek en moreel medeverantwoordelijk voor de wandaden van dat regime. Wie daaraan twijfelt doet er goed aan zich eens ernstig over zijn of haar eigen geweten te beraden. De vraag of hij er minder verantwoordelijk voor was dan de militairen is hypocriet. Natuurlijk probeert de bourgeoisie de gruweldaden van Nazi-Duitsland in de schoenen te schuiven van 'die moorddadige gek Hitler'. Maar daarbij gaat ze bewust voorbij aan de medeschuldigheid van de top van het Duitse bedrijfsleven, die Hitler aan de macht heeft gebracht en gesteund, zolang hij voor dit gezelschap bruikbaar was. De bekende en gevestigde familie Zorreguieta heeft een vergelijkbare positie ingenomen als de Thyssens, Bayers en andere leden van de grote bourgeoisie in Duitsland. Niet meer en niet minder. Maar hoeveel van deze lieden zijn er in Neurenberg veroordeeld? En met hoeveel van dat soort lieden had en heeft het Nederlandse koningshuis en hadden en hebben alle koningshuizen dagelijks contact? Hoeveel van hen ontmoeten zij op hun feestjes overal op de wereld?

In dit specifieke geval is het al helemaal niet vreemd dat er een innige band bestaat met Argentinië. Prins Bernhard, gebruikmakend van zijn vele Duitse vrienden aldaar, was jarenlang ambassadeur voor het Nederlandse bedrijfsleven in Argentinië. Nederlandse bedrijven verdienden goed in het Argentinië van pa Zorreguieta. Prins Bernhard mag gerust de beschermheer van de Nederlands-Argentijnse handel genoemd worden. (1) De handelscijfers groeiden zeer sterk in de beginjaren van de junta: tussen 1977 en 1981 verdrievoudigde de export naar Argentinië. Ook de invoer steeg fors. Nederland was na de VS en Brazilië de grootste afnemer. Shell, Philips en, ondanks een officieel verbod daartoe, ook Holland Signaal Apparaten (HSA) waren actief in de periode van de militaire dictatuur. Tweehonderd Argentijnse marine-officieren kregen zelfs een opleiding bij HSA.

Het is daarom hypocriet om te stellen dat papa Zorreguieta niet op de trouwerij zou mogen komen. Dat begrijpt Beatrix als geen ander en zij loopt dus ook al vooruit op een beslissing van regering en parlement. Eigenlijk heeft oranje al laten zien dat ze zich in dit soort zaken niets gelegen wil laten liggen aan ons prachtige democratische bestel. Laten we daarom weer eens met beide benen op de grond gaan staan: oranje is gewoon één van de machtigste rijke ondernemersfamilies van ons land. Zij bewegen zich met privé-vliegtuigen, jachten en luxe auto's met het grootste gemak van de ene plaats op aarde naar de andere. Zij ontmoeten daar de top van het bedrijfsleven, het bank- en financierskapitaal. Zij smeden plannetjes (in Bilderberg-conferenties, e.a. onderonsjes) om hun toekomst veilig te stellen en maken ondertussen op allerlei luxe plaatsen in de wereld veel plezier.

Met de inhoud van kersttoespraken van de koningin heeft dat allemaal niet veel te maken, integendeel. Beatrix is voor de rijken en machtigen in ons land zeer bruikbaar als schaamlapje. Achter haar publieke optreden moeten de egostische koude belangen van een kleine groep machtige rijken worden verscholen. Het volk moet denken dat Frits Fentener van Vlissingen, Henny de Ruiter, Rob Hazelhoff, jhr. mr. Aernhout Loudon, de familie Brenninkmeyer, Freddy Heineken, de familie Philips e.a., allemaal bescheiden op de achtergrond opererend, keurige eerlijke moreel hoogstaande mensen zijn. Dat beeld hooghouden is op dit moment even een dilemma. Als de kroonprins wil trouwen met de dochter van een lid van een moordenaarsregime, moet er hier en daar natuurlijk wel wat worden gladgestreken. Er bestaat in ons land gelukkig nog een groot gevoel van weerzin tegen fascisten en militaire dictators. Dat wordt binnenkort op 25 februari en 4 en 5 mei weer nadrukkelijk duidelijk gemaakt, ondanks verwoede pogingen om de anti-fascistische stemming in ons land te temperen.

De koninklijke familie zit uiteraard niet zo met het verleden van juntalid Zorreguieta, net zomin als alle andere toppers van het Nederlandse bedrijfsleven. Het gaat immers om vrienden onder elkaar. Het koninklijk huis heeft, gezien de geheime bezoekjes, duidelijk besloten tegen alles in door te zetten. Maar dat kan alleen als het vrije geuzen-gevoel van de Nederlandse bevolking, waaronder ook een groot deel van de kleinere burgerij, kan worden getemperd of onderdrukt. Dat proces van ondergraven van de morele weerzin tegen lieden als Zorreguieta maken we nu dagelijks mee. Het 'ach, het-moet-toch-kunnen-gevoel' wordt erin gestampt. Jongeren worden tegen ouderen opgezet, vrouwen tegen mannen.

Maar toch raakt de vraag of 'ie nou wel of niet mag komen' niet de kern. Natuurlijk zou een lid van een fascistische junta, want dat was hij, hier niet welkom moeten zijn. Maar hoeveel van dat soort lieden lopen er niet vrij rond en hoeveel van hen bezoeken elkaar niet op hun feestjes? Dat is de kern van de zaak: zolang de meerderheid van het volk het kapitalisme, en daarmee ook de meest onderdrukkende vorm ervan, het fascisme, accepteert, zolang de meerderheid van het volk niet door het koninklijke toneelstuk heenkijkt en niet ziet dat de familie Zorreguieta en de Oranjes tot dezelfde cultuur, tot dezelfde klasse, tot dezelfde belangengroep behoren en het dus volstrekt gewoon is dat de kinderen van deze families elkaar ontmoeten, plezier met elkaar maken en elkaar huwen, zolang is het erg versluierend om te doen alsof er iets verandert als de oude heer van Máxima wel of niet komt. De poppenkast die nu wordt opgevoerd heeft vooral ten doel om de schijn op te houden van een democratische samenleving, waarin veel aandacht bestaat voor morele kwesties. Het feit dat moreel hoogstaande eerlijke mensen als Theo van Boven (internationaal recht), Saskia Noorman-Den Uyl (PvdA), Van Walsum (D66), en veel anderen zich verzetten tegen zijn komst wekt, onbedoeld, de suggestie dat er een democratisch proces heeft plaatsgevonden, dat alle voors en tegens aan de orde zijn geweest en dat het best mogelijke besluit is genomen, ondanks het feit dat dat besluit al van tevoren vaststond.

Ik hoop natuurlijk wel dat er voldoende draagvlak in Nederland zal zijn om juntalid Zorreguieta niet officieel naar Nederland te laten komen om hun feestje zoveel mogelijk te bederven, maar dat komt omdat ik een hekel heb aan rijken en machtigen die op kosten van de minima, maximaal plezier maken. Ik hou gewoon niet van rijke stinkerds, die enorme bedragen spenderen aan hun genoegens, terwijl zij door hun winstzucht medeverantwoordelijk zijn voor het feit dat miljoenen mensen in armoede leven of sterven. Ik hou niet van mensen die met kerst schijnheilige verhalen houden over samen delen en morele waarden, terwijl ze miljarden in hun kluizen hebben liggen. Daarom is het beter om het kapitalistische systeem, inclusief middeleeuwse instituten als het koningshuis, af te schaffen. Intussen blijft het gewoon aanmodderen, dat toont de zaak Zorreguieta weer eens.