NCPN Reiderland in de oppositie

Van een correspondent

Naast de bestuurswisseling kwamen tijdens deze vergadering ook aan de orde de ingrijpende plannen voor sloop- en gedeeltelijk nieuwbouw van woningen (woonplan 2000), alsmede een voorstel voor wijziging van de Onroerend Zaak Belasting (OZB).

Bestuurscrisis

Tijdens de raadsvergadering ging NCPN-fractievoorzitter, Emo Bulten, nader op de zaak in. Hij vroeg zich af of de enige aanleiding voor de veranderingen in de plannen voor de Blauwe Stad was om de NCPN uit het college te werken. Maar stelde vast dat dit voor zijn fractie onvoorstelbaar is. Reeds bij het starten van de ontwikkeling van het gebied heeft de NCPN-fractie duidelijk haar wensen en eisen, onder meer woningbouw in alle kernen in de gemeente, kenbaar gemaakt. Om dit te realiseren zijn er toen een aantal concessies gedaan door de projectgroep. Mede op aandringen van de NCPN-fractie zijn er toen ook toezeggingen gedaan om bepaalde zaken te realiseren, zoals onder meer: het lanengebied in Finsterwolde en nieuwbouw op Drieborg en in Nieuweschans.

Desondanks bleven er nog een aantal belangrijke punten over die niet verwezenlijkt konden en door de nieuwe plannen ook niet kunnen worden, zoals betaalbare woningbouw in het gebied zelf, alsmede de financiering van de oevers die nog zeer onduidelijk is. Ook de toenemende verkeersonveiligheid, door een doorgaande weg af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer, maakte en maakt het voor de NCPN onmogelijk om verder met het plan in te stemmen.

De PvdA-fractie was daarvan op de hoogte. De standpunten van de NCPN zijn in diverse bijeenkomsten met betrekking tot de Blauwe Stad altijd duidelijk verwoord. De PvdA-fractie heeft hierover niet of nauwelijks in coalitieverband gesproken. Daarom is de NCPN van mening dat niet alleen bovengenoemde bezwaren aanleiding zijn geweest om de coalitie te verbreken. Na 1998 zijn er wijzigingen in het bestemmingsplan voorgesteld die voor de NCPN aanleiding waren om deze verslechteringen voor de bevolking tegen te gaan. Kennelijk onder druk van de PvdA, landelijk en provinciaal, is de PvdA-fractie nu een andere mening toegedaan. Het uitgangspunt van de NCPN is altijd onveranderd geweest dat de plannen de bevolking geen extra geld mogen kosten.

Daarnaast kan het ook niet zo zijn, dat het gebied de Blauwe Stad een uitzondering wordt wat betreft bereikbaarheid van het gebied. Het lijkt er steeds meer op dat men tracht te voorkomen dat de huidige bewoners nog in de buurt van het gebied komen.

De PvdA schuift steeds verder op naar rechts. Er wordt niet of nauwelijks nog geluisterd naar de mening van de burger, kenmerkend voor dit soort rechtse politiek. De NCPN is altijd bereid geweest en is dat nog, om medebeleid te maken, maar is niet van zins om, onder druk van de PvdA, door het stof te gaan. De communisten in de raad van Reiderland blijven de belangen van de burgers vooropstellen en de NCPN-fractie zal die belangen blijven behartigen, al dan niet in het college.

Voor de post van wethouder, die van de NCPN werd afgenomen, was nu Hagendoorn van Gemeentebelangen kandidaat. De NCPN-fractie stemde tegen de benoeming, en stelde Hans Heres opnieuw kandidaat als wethouder. PvdA en Gemeentebelangen stemden echter unaniem voor de nieuwe kandidaat. Voor de benoeming van de bestuurlijke positie bij Synergon stelde de NCPN-fractie eveneens Hans Heres voor. De andere fracties stemden echter ook in met de benoeming van Hagendoorn voor deze post.

Woonplan 2000

De PvdA bestrijdt dat bij de projectontwikkeling grote projectontwikkelaars betrokken zijn, en is van mening dat er voldoende met de bevolking wordt overlegd.

Emo Bulten verwoordde uitgebreid de kritiek van de NCPN op de voorgestelde plannen. De NCPN is niet principieel tegen sloop van bepaalde woningen, maar het voorliggende plan gaat veel te ver. Bovendien zijn de huurders en huurdersorganisaties niet bij dit plan betrokken geweest. Een zeer kwalijke zaak! Er staan in het raadsvoorstel een aantal zogenaamde belangrijke conclusies. Er zou sprake zijn van:

• verschuiving bij de vraag naar woningen van huur naar koop,
• toenemende vergrijzing van de bevolking van Reiderland,
• toenemende wooneisen van de consument, die onvoldoende in overeenstemming zouden zijn met de kwaliteit van het aanbod van huur- en koopwoningen,
• aanzienlijke verschillen in leegstand per straat, buurt en dorp.

De NCPN stelt dat de hogere vraag naar koopwoningen te maken heeft met de steeds stijgende huren en de woonlasten. Eerder meldde PvdA-wethouder Rietbrink dat de verhouding van vraag en aanbod van huurwoningen één op drie zou zijn. Er kan dus geen sprake zijn van grote leegstand. Volgens de NCPN is er ook nauwelijks sprake geweest van leegstand. Vergrijzing treedt vooral op nu de jongeren in Reiderland genoodzaakt zijn om elders te gaan wonen, omdat het in deze regio nog altijd aan voldoende werkgelegenheid ontbreekt. Uit het nu voorliggende voorstel blijkt bovendien dat de toekomstige bouwkavels grotendeels in handen komen van projectontwikkelaars.

Meer dan 20 jaar geleden, toen er sprake was van een nieuw te bouwen school, waar destijds al een bouwkavel voor was aangewezen, werd al geopperd om de plek, waar nu de school nog staat (al meer dan 40 jaar), voorzieningen voor de ouderen te creëren. Door bezuinigingen en rijksmaatregelen konden deze plannen niet worden uitgevoerd. Wat gaan de projectontwikkelaars doen met locaties, zoals de Bouwteheerd, de Hardenberg, Postaria en de Raadhuisstraat? Wat gaat er gebeuren met de ontstane open plekken van de OBS de Bouwsteen en de sporthal in Finsterwolde?

Nu, anno 2001, consortiums van ondernemers en projectontwikkelaars de touwtjes in handen hebben, wordt het voorgesteld of de wereld voor iedereen opengaat. Maar alle mooie praatjes ten spijt: na de sloop van 257 huurwoningen zullen er maar 43 nieuwe huurwoningen voor terugkomen. Daarnaast zullen 199 huurwoningen worden verkocht en er in de komende jaren 225 koopwoningen worden gebouwd. Hieruit blijkt dat de sociale woningbouw (woningen dus voor de minst draagkrachigen) minimaal zal zijn.

Terwijl de PvdA aangeeft dat de vergrijzing in de gemeente doorzet en we moeten constateren dat de werkloosheid zal toenemen, zal het voor velen in deze regio onmogelijk zijn om een woning te bouwen c.q. te kopen.

Maar het is juist aan de politiek om er zorg voor te dragen dat er voldoende betaalbare huurwoningen beschikbaar blijven, in overleg met buurten, wijken en huurdersorganisaties. Kortom met alle betrokkenen.

Het voorliggende plan en het collegevoorstel hebben er alle schijn van dat het er alleen maar om gaat luxe woonoorden te creëren. Alleen al door het drastisch verhogen van de kavelprijzen zal het voor velen onmogelijk worden om nog een huis te kunnen bouwen en is dus de situatie zo dat alleen nog de beter gesitueerden zich hier kunnen vestigen.

Bij de NCPN staat echter voorop: "betaalbare woningen voor iedereen" of het nu gaat om koop- of huurwoningen en is verder van mening dat in ieder geval jaarlijks een evaluatie zal moeten plaatsvinden.

De woordvoerder van de fractie van Gemeentebelangen stelde zich helemaal achter de PvdA-plannen, en had slechts als aanvullende opmerking te melden dat vormen van verpaupering tegengegaan moeten worden. In een korte discussie, die zich ontspon nadat de fracties in eerste termijn het woord hadden gevoerd, gaf de PvdA-wethouder aan dat aan de marktontwikkelingen zijns inziens niet valt te ontkomen. De volgzame 'realisten' van de PvdA vinden dat je de trends gewoon moet volgen, strijden heeft geen zin. Aan de trend van huur- naar koopwoningen, de vergrijzing en de beperkte werkgelegenheid in Reiderland valt niet te ontkomen. De stijging van de prijzen van bouwkavels tot 300 gulden per m2 is volgens de PvdA niet extreem hoog. Uiteraard leiden dit soort grondprijzen er wel toe dat er geen woningen beneden de drie ton kunnen worden gebouwd. Of het nu om koop- of huursector gaat, dit is voor de gewone bevolking niet weggelegd.

De PvdA vindt het niet in eerste instantie de taak van de politiek om te zorgen voor voldoende en betaalbare huurwoningen, maar verschuilt zich achter de corporaties. Van een woonrecht is geen sprake meer in haar ogen, van woonpolitiek evenmin. Wonen is voor deze sociaal-democraten geen basisrecht meer en wordt overgelaten aan de markt! De politiek zou alleen nog kunnen optreden als de corporaties niet aan hun taakstelling voldoen.

Huurders moeten hun zaakjes maar klaren met de woningbouwcorporaties, volgens de PvdA-wethouder, en niet met de gemeenteraad of het college van B en W. Wonen is volgens deze opvatting geen politieke zaak meer.

Op een vraag van de NCPN-fractie of men het beter vindt dat er lange wachtlijsten zijn voor mensen die op zoek zijn naar een passende huurwoning, in plaats van een enkele leegstaande woning, werd door PvdA-wethouder niet ingegaan. Volgens de NCPN is er met de woningcorporaties niet of nauwelijks te praten over de plannen. Bij de sloop van de woningen ontbreekt het bovendien aan kwaliteitscriteria waarmee kan worden vastgesteld welke woning gesloopt moet worden. De PvdA-wethouder noemt slechts de "toekomstige verhuurbaarheid" als criterium.

Onroerend Zaak Belasting

Door de ongelijke waardestijgingen van woningen ten opzichte van niet-woningen (woningen stegen gemiddeld 93 procent in waarde tegenover niet-woningen 34 procent) zou deze verdeling een verzwaring betekenen voor de tarieven op woningen. Het college deed oorspronkelijk het voorstel om de tarieven van de OZB als volgt te verdelen: 20 voor woningen, 28,60 voor niet-woningen. Dit is een verhouding van 100-143 tussen woningen en niet-woningen.

De AZWF-commissie wilde deze verdeling wijzigen in een verhouding van 100-133, waardoor er een relatief zwaardere belasting op woningen zou ontstaan. Een in de haast ingediend amendement van de PvdA, dat uiteraard werd gesteund door de NCPN, maakte het in de AZWF-commissie gedane voorstel weer ongedaan, zodat uiteindelijk het oorspronkelijke collegevoorstel gehandhaafd bleef. Burgemeester Ab Meijerink, die eerder had aangekondigd zijn poot stijf te houden bij het AZWF-voorstel, haalde dus alsnog bakzeil. Een succes voor scheidend wethouder Heres en een voorbeeld van de oppositie die de NCPN zal voeren.

Rol van de NCPN: een strijdbare oppositie

Bij de foto: