Is Joegoslavië verslagen?
Gesprek met Klaus Hartmann
 |
U bent hier op het ogenblik in Belgrado voor een internationale conferentie ter herinnering aan het begin van de NAVO-agressie tegen Joegoslavië twee jaar geleden. Hoe is de uitnodiging om naar de Joegoslavische hoofdstad te komen totstandgekomen?
Het is mij een grote eer, dat ik uitgenodigd ben door het Belgrado-forum. Ik werd uitgenodigd in mijn functie van president van de Wereldunie van Vrijdenkers. En ik ben hier uit solidariteit met het Joegoslavische volk. Dat is een gevoel vanuit mijn hart. Alle buitenlandse deelnemers aan deze succesvolle en bemoedigende conferentie hadden, denk ik, hetzelfde gevoel. Wij zijn hier ondanks de gebeurtenissen van 5 oktober en de veranderingen in Joegoslavië. Het gaat hier om een vaste overtuiging, die wij niet zomaar vanwege gewijzigde omstandigheden overboord gooien. De herinnering aan de brute aanval van de NAVO levend houden, dat is van levensbelang, niet alleen voor het Joegoslavische volk, maar voor de hele wereld.
 |
In uw rede tijdens de conferentie zei u, dat het noodzaak is een eind te maken aan 'de criminalisering van het verzet'.
De NAVO heeft het bombarderen van Joegoslavië met drieste leugens gewettigd. De meeste van deze leugens zijn ontzenuwd of worden nog ontzenuwd. Dat heeft natuurlijk consequenties. De NAVO is nu druk doende de laatste restanten van legaliteit te redden. Men wil een afschrikwekkend voorbeeld stellen. Zo moet tevens de mogelijkheid van meer oorlogen, onder schending van het VN-handvest, open blijven. Dit is de motivatie achter de moeite om de voormalige president van Joegoslavië, Slobodan Milosevic, voor het tribunaal in Den Haag te krijgen, om daarmee tevens heel Servië, dat verzet blijft bieden, te veroordelen. Dit betekent dat elk verzet tegen de nieuwe wereldorde zal worden gecriminaliseerd - het mag niet toegestaan worden dat er verzet wordt gepleegd, het eigen land wordt verdedigd, of zelf te beslissen onder welk systeem men wil leven. De heren van de kapitalistische globalisering willen jou voorschrijven, wat je moet doen en hoe je het moet doen. Voor de vredesbeweging van de gehele wereld gaat het hier om een vraag van principiële betekenis. Het gaat hier om het bewaren van de vrede in de toekomst. Het gaat hier niet om Milosevic, hoe men ook over hem denkt. De criminalisering van een voormalig staatshoofd door de NAVO-regeringen is een uitdaging aan de vredesbeweging.
 |
Twee dagen geleden had u een ontmoeting met Milosevic. Maakte hij op u de indruk van een opgejaagd mens?
Helemaal niet! Hij komt heel ontspannen over en ziet er goed uit. Het doet mij deugd dat te kunnen zeggen. Wij hadden een lange en gedegen discussie over diverse onderwerpen. Hij herhaalde zijn reeds bekende mening, dat de verdediging van de soevereiniteit van het eigen land geen misdaad is. Hij maakte geen verbitterde indruk, noch leek hij teleurgesteld over het Servische volk, toen hij zei, dat de mensen tijd nodig hebben om ervaring met de DOS-regering op te doen.
Mettertijd zullen zij merken, wat zij aan de lege beloftes hebben. Heel realistisch en optimistisch is de voormalige Joegoslavische president ervan overtuigd, dat dit de tijd zal zijn voor een comeback van de Socialistische Partij van Servië, door het organiseren van sociaal protest en de verdediging van sociale rechten.
Vraag:
Vóór de 'democratische veranderingen' van 5 oktober was u meerdere keren op bezoek in Belgrado. En daarna eenmaal. Welke verschillen ziet u?
Er vallen enorme veranderingen waar te nemen, hoewel ze niet als vooruitgang zijn te beschouwen. Achteruitgang is een heel wat passender benaming. De mensen in Belgrado lachen niet meer! Ze zien er bedrukt en somber uit. Misschien hebben ze alle hoop verloren. De beloftes op een beter bestaan zijn niet vervuld. Ik denk, dat de mensen hier al door hebben hoe enorm groot de kloof is tussen de beloftes van de nieuwe regering en de realiteit, die ze aan den lijve ondervinden. Ze voelen zich wellicht verraden en verkocht.
De demonstratie op zaterdag in het centrum van Belgrado was groots en bemoedigend. Meer dan 10.000 mensen kwamen bijeen om 24 maart te gedenken, waarop twee jaar geleden de bombardementen begonnen. Ze rouwden om hun doden en betuigden eer aan de verdedigers van hun land. Dat laat duidelijk zien dat Joegoslavië niet is vergeten, dat het Joegoslavische volk niet verslagen is en ook niet bang is geworden.
Vraag:
Bent u het met Milosevic eens over de kansen voor de socialisten, dat zij weer aan de macht zullen komen?
In de directe toekomst zullen er geen massale protesten zijn, dat geloof ik niet. De mensen zijn in de war en misschien ook moe van protesteren en strijdvoeren. Zij zien geen goede oplossingen. Maar uiteindelijk zullen de protesten beginnen, misschien voorlopig op plaatselijk niveau. Er zal trouwens tijd mee gemoeid zijn om een en ander in een sociale beweging om te zetten. De vraag rijst: is er genoeg tijd, voordat de DOS het gehele land voor een beetje zakgeld zal hebben verkocht?
Bron: junge Welt, 26 maart 2001, Klaus von Raussendorff in Belgrado, vertaling Toos Plug.
Klaus Hartmann is president van de Wereldunie van Vrijdenkers.