|
De onvrede over de sociale situatie heeft reeds geleid tot een golf van kleine stakingen in heel Servië. Als een wet van Meden en Perzen worden de protesten van de arbeiders door de regering en de media genegeerd. Grotere stakingsacties van bijvoorbeeld de werknemers in de sector opvoeding en gezondheidszorg en bij de posterijen worden door zware tactvolle inspanningen en nieuwe beloftes van de Servische premier Zoran Djindjic gladgestreken. Maar het wordt steeds duidelijker, dat met alleen maar tact en mooie woorden de onvrede onder een groot deel van de bevolking niet meer afgedaan kan worden.
Dinsdag jl. protesteerden in de Joegoslavische hoofdstad 600 leden en sympathisanten van de vakvereniging 'Onafhankelijkheid'. De demonstranten marcheerden, aan alle kanten omringd door politie, vanaf het Nicola-Pasic-plein door het centrum van Belgrado. Voor het Joegoslavische parlementsgebouw verzamelden ze zich en eisten van de nieuwe regering, dat ze met de vakbonden om de tafel zou gaan zitten en onderhandelen over een oplossing van de sociale crisis.
"Wij moeten hen duidelijk maken, dat het zo echt niet verder kan gaan. Waarom schamen ze zich eigenlijk niet?" Aldus de retorische vraag aan de regering-DOS. "We stonden al eens een keer op ditzelfde plein. Deze keer vanwege de lui, van wie wij dachten, dat ze onze bondgenoten waren," aldus een woordvoerder van 'Onafhankelijkheid' tijdens de demonstratie. De boze vakbondsmensen, van oorsprong allemaal aanhangers van DOS, sloten hun protest af met de oproep 'waakzaam' te zijn. "Jullie moeten bereid zijn te strijden voor sociale gerechtigheid. Het zal ons niet op een dienblaadje worden aangereikt."
Tegelijk met de demonstratie in Belgrado waren er ook protesten van vakbondsmensen in de Zuid-Servische grootstad Nis. De overkoepelende organisatie van de Servische vakbonden (de SSS) kondigde voor de vrijdag daarop een waarschuwingsstaking aan. Daarmee willen de vakbonden protesteren tegen het feit, dat ze door de Joegoslavische leiding niet betrokken worden bij het uitwerken van diverse arbeidswetten. "Als de regering blijft volharden in haar halsstarrige houding, dan zullen wij de protesten uitbreiden. Wij zullen onze eisen aanscherpen, zelfs tot en met een aftreden van de regering", aldus SSS-voorzitter Milenko Smiljanov. 'Ik raad u aan: stel onze vaste wil en onze sterkte niet op de proef!"
De oorzaak van de nieuwste vakbondsprotesten is de nog steeds niet afgesloten discussie in het Servische parlement over de begroting voor het jaar 2001 en diverse belastingwetten. De middelen zijn plotseling drastisch verminderd, de belastinglasten zijn gewoon gruwelijk. 'Bezuinigen en je verstand gebruiken', zo noemde dinsdag de pro-westerse premier Djindjic zijn program.
De grote koppen in de Servische kranten zijn ondertussen met heel andere zaken bezig: De voortdurende heksenjacht op ex-president Slobodan Milosevic, de arrestatie zondag jl. van zeven linkse politici op grond van flinterdunne bewijzen en de eeuwigdurende onderhandelingen met Albanese separatisten in het onrustige Zuid-Servië. En toch laten de gewone mensen in het land zich hierdoor niet van hun dagelijkse ellende afleiden. Overigens is het grootste deel van de bevolking nog niet bereid zijn misnoegen over de voortdurende sociale afbraak luidkeels te uiten.
(*) Enigszins bewerkt artikel uit Junge Welt d.d. 29 maart 2001, vertaling Toos Plug.