Drie miljard meer voor de zorg?

Ja, voor de zorgverzekeraars!

Door Jan Cleton

Het was een spannende politieke week, voorafgaande aan Koninginnedag 2001. Maar liefst zeven ministers stonden terecht voor het Haagse Enschede-tribunaal, dat zich afspeelde in de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij kwamen allemaal ongeschonden uit de strijd, al was het voor VVD-minister de Grave van Defensie, als uiteindelijk verantwoordelijke voor het vuurwerk-vergunningen-beleid, nog wel even spannend. Maar ondanks het feit dat er 22 doden te betreuren waren, mocht hij na zijn politieke overleving noch menige felicitatie in ontvangst nemen.

Een algemeen polder-gevoelen van 'daar hebben we ons toch maar weer mooi uitgered', zal daaraan niet vreemd geweest zijn; over tot de orde van de dag. De dagen waren echter zwaar en de nachten kort. De volgende dag al moest VVD-minister van Financiën Zalm zijn norm, en dus de maximale winst voor het kapitaal, verdedigen tegenover ministers die zwaar onder vuur lagen. Onder vuur van krachten uit de onderwijs- en zorgwereld, die dreigden de stabiliteit van het poldermodel te ondergraven ondanks de medewerking van de in en door de SER vertegenwoordigde 'partijen' van werkgevers, werknemers en overheid. Het volk begon te morren. Maar 'paars' vindt nog slimme oplossingen.

Paars is slim als het er om gaat geld over te hevelen van de publieke of collectieve sector in privé-handen. Paars is slim als het er om gaat vele tientallen miljarden aan roerend en onroerend goed te verhuizen van collectief naar privé-bezit. Schoolvoorbeeld is de langzaam maar zekere wijze waarop de gehele zorg in privé-handen overgaat, zonder dat de grote profiteurs daar voor hoeven te betalen. Integendeel, zij krijgen er nog een forse overheidssubsidie bij voor de reorganisatie, drie miljard! Drie miljard die gevonden werd binnen de Zalm-norm. Ook hier voor het overgrote deel van de Nederlandse bevolking een sigaar uit eigen doos. En wie profiteren daarvan?

De Zorgverzekeraars Nederland (ZN) wrijven zich vergenoegd in de handen. Uiteraard zorgen de bestuurders goed voor hun eigen achterban, de aandeelhouders. Zij doen dit door het incasseren van de premies van de verzekerden en de 'goede gaven' van de overheid. Zij zijn degenen die in werkelijkheid voor de verdeling zorgdragen. We komen tekort bij die verdeling, riepen zij de afgelopen jaren. Daarom ontstonden er wachtlijsten; daarom is er nu oproer bij de huisartsen en bij het verplegend personeel! Wij hebben de oplossing. Overheid, help. (zie kader)

En dat was aan geen dovemansoren gericht bij de paarse privatiseringsvoortrekkers van Europa. Paars wil graag af van de verplichting nog op enigerlei wijze sociaal bezig te zijn. Dat is toch niet meer van deze tijd?

Marktwerking is het toverwoord. Chaos en tweedeling zijn het gevolg.

Opvallend in de voorstellen van ZN is dan ook dat het slechts voorstellen betreft die de problemen zouden kunnen oplossen van de zogenaamde vrije beroepen in de zorg, de kleinere spelers op de zorg-markt, en de instellingen waar zij directe of indirecte banden mee hebben. Verklaarbaar is het echter wel. Het betreft hier beroepsgroepen en instellingen die nu, of straks, door hen als zorgverzekeraars betaald moeten worden en voor hen onmisbaar zijn om hun winst te realiseren.

Verplegend personeel valt daar wat hen betreft niet onder, die arbeidsmarkt is in hun ogen, ondanks al hun gekerm, nog ontspannen. Zuid-Afrikaanse, Surinaamse en 40.000 Poolse verpleegkundigen zijn, althans in naam, nog in de aanbieding. Als het al geen werkelijke optie is, dan dient het voorlopig nog als bruikbaar chantagemiddel.

En ondertussen mag het verplegend personeel ook haar bijdrage leveren aan de privatisering van de markt. Zij zouden genoegen moeten nemen met 5,5% minder loon om de personeelsproblemen in de zorg op te lossen. Op hen wordt een beroep gedaan in het kader van solidariteit met de patiënten. Misschien wordt het hoog tijd om personeels- en patiëntencollectieven op te richten. Collectieven die zich verzetten tegen de privatisering, omdat het personeel, evenals de overgrote meerderheid van de patiënten, daar geen enkel belang bij heeft en er slechts de nadelen van ondervindt.

PERSBERICHT (van Zorgverzekeraars Nederland, nvdr)

Oplossing problemen in zorg alleen mogelijk met structurele verbeteringen

Zeist, 5 maart 2001

De problemen in de gezondheidszorg zijn alleen met structurele maatregelen op te lossen. Op de korte termijn kunnen gerichte geldinjecties een bijdrage leveren aan het verkorten van de wachtlijsten. Deze conclusie trekt het bestuur van Zorgverzekeraars Nederland in een brief die zij maandagavond aan Minister Borst van VWS heeft aangeboden. In de brief vragen de zorgverzekeraars aan de minister om een reeks van voorstellen te financieren. Met de voorstellen is een bedrag van 3 miljard gulden gemoeid voor de cure en de care..

De claims per sector zien er als volgt uit:

Ziekenhuizen

In december 2000 hebben zorgverzekeraars, ziekenhuizen en medisch specialisten in een convenant afgesproken dat een bedrag van 658 miljoen nodig is om de wachtlijsten weg te werken. Daarboven komt een bedrag van 100 miljoen voor extra productie en 70 miljoen voor specialisten. Voor dure geneesmiddelen wordt een bedrag van 130 miljoen geclaimd. In totaal gaat het dus om 958 miljoen.

Huisartsen

Met de huisartsen is geïnventariseerd hoeveel geld nodig is om de dienstenstructuur (weekend- en nachtopvang) te financieren. Het blijkt neer te komen op 10 gulden per verzekerde per jaar. Dit leidt tot een claim van 150 miljoen. Daarnaast loopt er nog een onderzoek naar de herijking van het honorarium van huisartsen. De resultaten hiervan worden later dit jaar bekend. Datzelfde geldt ook voor de herijking van de praktijkkosten. Een eerste indicatie wijst uit dat op basis van de gestegen prijzen hiervoor 70 miljoen nodig is.

Ambulance zorg

Voor de ambulancezorg is in 2001 een bedrag van 35 miljoen extra nodig, oplopend tot 91,5 miljoen in 2004.

Verloskunde

De normpraktijk van verloskundigen is verlaagd naar 120 bevallingen per verloskundige per jaar. Wanneer het aantal bevallingen nog verder naar beneden gaat is daarvoor ongeveer 21 miljoen nodig.

Kraamzorg

De kraamzorg kampt met verschillende problemen: een tekort aan kraamverzorgenden, een tekort aan opleidingsplaatsen en financiële tekorten bij de instellingen. Voorstel van de partijen is om het maximum tarief van de kraamzorg te verhogen, hetgeen neerkomt op 40 miljoen op jaarbasis. AWBZ

De bestedingsplannen voor de sector Verpleging & Verzorging zijn al ingediend en grotendeels geaccordeerd door het ministerie. Het gaat om een bedrag van 1,2 miljard gulden. De ingediende plannen van de gehandicaptensector zijn gebaseerd op de opgeschoonde wachtlijstgegevens van september 2000. Voor de sector is 453 miljoen structureel nodig. In de geestelijke gezondheidszorg is voor 2001 een bedrag van 82,5 miljoen uitgetrokken. Daarbovenop komt naar schatting een bedrag van 185 miljoen voor het wegwerken van wachtlijsten.

PGB

In 2001 bestaat nog een wachtlijst voor het persoonsgebonden budget van 1153 mensen. Met 44 miljoen kunnen de wachtlijsten in de PGB weggewerkt worden.

Zorg Verzekerd

In november 2000 presenteerde minister Borst het actieplan 'Zorg Verzekerd'. In dit plan is voor de zorgverzekeraars een meer sturende rol weggelegd. In overleg met het kabinet is besloten het Budgettair Kader Zorg aan te passen op basis van goed onderbouwde, realistische en uitvoerbare plannen.

Zorgverzekeraars en zorgaanbieders op lokaal niveau gaan inventariseren welke inspanningen gepleegd kunnen worden om de wachtlijsten in 2001 en 2002 te reduceren. ZN maakt een totaal plaatje van de inventarisatie en levert deze gegevens aan de minister. Dit gebeurt in het voorjaar van 2001, zodat de resultaten meegenomen kunnen worden in de besprekingen van het kabinet over de Voorjaarsbrief.