Britse verkiezingen

Door Ron Verhoef

Het werk gaat door. Maar alleen als je lagere lonen, part time werk, geen vakantie en verplicht overwerken accepteert.
Bron: Scottish Socialist Voice. 

 

Op 7 juni zullen de Britse verkiezingen dan eindelijk plaatsvinden. Manifest gaf al eerder een overzicht van de gevolgen van vier jaar Blair. De uitgestelde verkiezingen zullen Labour echter goed uitkomen. In de afgelopen maanden is het de Tories niet voor de wind gegaan. De partij is hopeloos verdeeld geraakt en de hulp van Thatcher is nu zelfs ingeroepen om Blair te bestrijden. Maar hoe zit het eigenlijk met de kleine linkse partijen in Groot-Brittannië?

Ik wil mij in dit artikel beperken tot de (vermeende) socialistische en communistische partijen waarvan er nogal wat zijn in Engeland.

De eerste vraag die bij de kleine partijen een rol speelt is wel of niet meedoen aan de verkiezingen. Wat bijvoorbeeld als meedoen aan de verkiezingen ervoor zorgt dat de Tories een zetel winnen ten koste van Labour? Dit is zeker niet ondenkbaar in districten (Groot-Brittannië kent een districtenstelsel) zoals Ayr, Eastwood en Edinburgh Pentland, waar Labour een kleine meerderheid heeft. In 1997 deed de Scottish Socialist Party daar echter nog niet mee (de partij bestaat pas sinds 1998) en nu wel. Opiniepeilingen laten zien dat het meedoen van de SSP de balans wel eens kan doen doorslaan ten gunste van de conservatieven.

Wel of niet op Labour stemmen?

Dit is een van de redenen dat de New Communist Party (NCP) niet meedoet maar haar leden en sympathisanten oproept om op Labour te stemmen. De NCP wijst er hierbij op dat er onder Labour een groei van het aantal vakbondsleden heeft plaatsgevonden. Deze nieuwe leden zouden er voor kunnen zorgen dat de druk op de vakbondstop (en dus Labour) kan toenemen. Het werken binnen deze structuren zal op de lange termijn vruchten afwerpen omdat steeds meer vakbondsleden te organiseren en te bereiken zijn. Twee dingen moeten daarbij echter worden aangetekend. Allereerst zijn er geen tekenen dat de toegetreden leden nu radicaler zijn, maar dat kan natuurlijk veranderen als ze vastlopen in het systeem. Doordat de band tussen Labour en de vakbonden echter is afgezwakt zijn er ook leden toegetreden die lid zijn van een andere partij (bijvoorbeeld de SNP).

Peter Mullan, campagneleider van de SSP, merkte echter op dat onder Labour het aantal racistische aanslagen is toegenomen evenals de armoede en de tweedeling. Om mensen bewust te maken is propaganda in en buiten het parlement volgens Mullan noodzakelijk. Volgens de campagneleider is er bovendien totaal geen verschil tussen de Tories en Labour. Toen een journalist hem vroeg of hij niet bang was dat deelname van de SSP zou leiden tot meer Tory-parlementsleden antwoordde hij dan ook: "Welke Tories? Die van Hague of Blair?". Bovendien stelt de SSP dat als Labour het goed doet ze ook niet bang hoeft te zijn voor de SSP.

En in dat laatste zit zeker een kern van waarheid. Labour is zeker niet bang voor klein links want alle peilingen wijzen erop dat ze een grote meerderheid zullen behouden. Het aantal extra Tories dat gekozen zal worden lijkt beperkt, bovendien zal Labour weer een aantal zetels overnemen van de Liberal Democrats. Sinds oktober 2000, toen het leek dat Labour en de Conservatieven een nek-aan-nekrace hielden, is er binnen de Tories teveel onenigheid ontstaan, waardoor er voor Labour geen directe bedreiging meer is.

Samenraapsel

De NCP doet niet mee, maar hoe zit dat dan met de andere partijen? In Engeland en Wales hebben een groot aantal partijen zich verenigd in een verkiezingsalliantie, waarvan gehoopt wordt dat deze ook individuele activisten zal aanspreken. In deze Socialist Alliance hebben zich de Socialist Party, Socialist Workers Party, Communist Party of Great Britain, International Socialist Group, Workers Power en Alliance for Workers Liberty verenigd. Dit zijn vooral Trotskistische en andere revisionistische socialisten. De Socialist Alliance stelde in een verklaring dat de basis van alle partijen hetzelfde is, maar dat er mogelijkheden moeten blijven voor alle groepen om kritiek te hebben op het opgestelde programma. Eenheid door verdeeldheid lijkt wel het devies. Het lijkt daarom vrijwel uitgesloten dat dit samenraapsel van groeperingen een lang leven beschoren is.

SLP en CPB

Ook de Socialist Labour Party van Arthur Scargill zal in diverse districten met kandidaten komen (144 in totaal). Scargill zelf zal een gooi doen naar een zetel in het district van voormalig minister Mandelson. De SLP richt zich in haar programma vooral tegen Europa en andere vormen van internationale samenwerking. Hoewel er ook wel aandacht is voor het breken met het kapitalistische systeem, zijn de alternatieven die Scargill in het programma biedt duidelijk nog niet voldoende uitgewerkt. Ook voor de SLP zal er daarom geen zetel weggelegd zijn.

Datzelfde geldt ook voor de Communist Party of Britain (CPB) die in een beperkt aantal districten meedoet maar er verder, evenals de NCP, vooral op wijst dat het onder de huidige omstandigheden belangrijker is een grote Labour-vertegenwoordiging te krijgen om een ijzeren regering van Tories te voorkomen. De keuze om in een aantal nauwkeurig uitgekozen districten toch met een kandidaat te komen is vooral bedoeld om de naamsbekendheid en kennis over de ideeën van de partij te vergroten. De CPB wil daarbij geen zetels halen, omdat ze de aandacht vooral wil richten op buiten-parlementaire acties.

Schotland

De enige partij die een kleine kans maakt is de eerder genoemde SSP, die in haar programma de klassenstrijd als centraal thema heeft gekozen. In de zwaar verarmde wijken van Glasgow, met name Glasgow Govan en Glasgow Pollok, is de linkse dominantie groot, maar de verschillen tussen de drie grote linkse partijen (Labour, SNP en SSP) zijn klein. Opvallend hierbij is dat alle andere bovengenoemde partijen besloten hebben dit keer niet mee te doen in deze twee districten van Glasgow. Dat is opvallend omdat tot 1997 Govan en Pollok de enige twee districten waren waar alle kleinere en grotere linkse partijen meededen. Deze verdeeldheid van links heeft er echter altijd voor gezorgd dat Labour hier sterk in het zadel zat, maar dat is de laatste twee jaar veranderd. Bij de Schotse parlementsverkiezingen kwam de SNP maar iets meer dan 100 stemmen te kort om de Labour-kandidaat te verslaan en werd de SSP op korte afstand derde.

In Govan en Pollok liggen dus de kansen om een daadwerkelijk socialistische kandidaat in het parlement te krijgen (ook al is de kans klein). Om die kans te vergroten hebben alle kleine linkse partijen besloten dat het beter is niet mee te doen en zo de SSP een kans te geven, ondanks de verschillen tussen de diverse partijen. Dat deze keuze het aantal stemmen op de SSP zal vergroten en het aantal stemmen van Labour zal doen afnemen is duidelijk. Als dit niet direct leidt tot winst voor de SSP dan is de kans groot dat de SNP Labour verslaat en door veel linkse mensen wordt de SNP als beter gezien dan Labour. De SNP komt politiek gezien het meest overeen met GroenLinks, in het Europese Parlement zitten GroenLinks en de SNP dan ook in dezelfde fractie.

De enige andere partij die kan hopen op zetels zijn de Groenen. Uit opiniepeilingen blijkt namelijk dat de meeste kiezers het milieu een van de belangrijkste onderwerpen vinden. Het probleem met deze Groenen is echter dat ze ook alleen groen zijn. Binnen de partij bevinden zich mensen van allerlei slag, van radicaal-rechts tot anarchistisch en dat maakt de partij bij serieuze stemmers niet echt populair.

Een laatste interessante partij is de Monster Raving Loony Party. Deze onzinnige partij heeft maar twee programmapunten, nl. de politiek is corrupt en er moeten alleen nog maar feesten georganiseerd worden. Waarom is deze partij dan interessant? Omdat zij de proteststemmen weet te trekken van de mensen die de politiek de rug toe hebben gekeerd. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1999 was deze groep al zo groot dat de partij in Londen twee zetels wist te veroveren! De vraag is dus hoeveel mensen er nu op deze nonsenspartij gaan stemmen, want dat geeft samen met het resultaat van klein-links een inzicht hoever Labour van de massa afstaat. Hoewel te hopen valt dat de meeste mensen de onzin van de Monster Raving Loony Party blijven inzien.

Bronnen: New Worker, Daily Worker, Weekly Worker, Morning Star, The Courier, The Independent, The Times, The Scotsman, BBC, The Herald, Daily Record, The Observer, The Guardian, Scottish Socialist Voice, SSP Bulletinboard, Scots Independent, Snapshot, Verkiezingsprogramma's van: de SSP, SLP, CPB, SA, SNP, Labour en Conservative & Unionist Party (Tories).