Michel Collon liep nierkanker op onder de bommen van de NAVO

Vijftien Belgen vertrokken in mei 1999 naar Joegoslavië om beter de inzet van de oorlog tegen dat land te begrijpen. Onder hen Michel Collon, omringd door enkele arbeiders van de automobielfabriek Zastava, die door de NAVO werd gebombardeerd. (Foto Solidair)

Door Han Soete

Ondanks de zware operatie laat Michel Collon de moed niet zakken. Hij wil een proces aanspannen tegen de verantwoordelijken van de NAVO voor deze oorlog en voor de vergiftiging die hij opliep. "Ik ben woedend op wie schuld heeft aan deze oorlog".

Tijdens de behandeling van zijn nierkanker ontdekten de artsen dat Michel Collon vergiftigd raakte met radioactieve stoffen. De behandeling is voorlopig geslaagd, maar toch zal hij verder moeten leven met de voortdurende vrees voor een nieuwe kanker. Dat maakt Michel Collon vooral zeer kwaad.

We begeven ons naar de zevende verdieping van het Bordet-instituut, een instelling gespecialiseerd in de behandeling van kanker. Michel Collon zit in de speelzaal te praten met kinderen van patiënten en vraagt de verpleegsters naar hun werkomstandigheden. "Zo kan ik mijn gedachten wat afleiden"...

Wij weten niet goed hoe we ons moeten houden. Het gesprek verloopt soms erg emotioneel en af en toe moeten we onderbreken omdat Michel te moe wordt. Zijn moed en vastberadenheid treffen ons. We willen ons medeleven tonen maar dat gunt hij ons niet. Hij spoort ons vooral aan op te komen voor de duizenden andere slachtoffers van deze wapens.

Michel Collon. Het goede nieuws is dat de operatie een succes was. De dokters hebben een nier verwijderd en er blijkt geen uitzaaiing te zijn. Ik zal dus snel herstellen. Maar het slechte nieuws is dat er sporen van uranium 235 werden gevonden. Omdat ik al verschillende keren naar Irak en Joegoslavië reisde, vroeg ik de artsen bijkomende onderzoeken te doen.

Het Bordet-instituut voor Nucleaire Geneeskunde, dat gespecialiseerd is in kankeronderzoek, voerde een reeks gespecialiseerde tests uit en vond sporen van Cesium 134, 137 en 144. Telkens afgeleide producten van Uranium 235. Dat is een afvalproduct van de nucleaire industrie, dat verwerkt wordt in de wapenindustrie. Het is een zeer giftig product. Het is eigenlijk duizendmaal giftiger dan het zogenaamde verarmd uranium.

In mijn geval gaat het dus hoegenaamd niet om verarmd uranium. Nu ja, eigenlijk zouden we niet langer mogen spreken van 'verarmd' uranium, want dat geeft de indruk dat het gaat om ongevaarlijke producten. In werkelijkheid zitten andere, zeer gevaarlijke, nucleaire afvalproducten vermengd in het zogenaamde verarmd uranium dat door de wapenindustrie in bommen wordt verwerkt. Die producten brengen ernstige schade aan de organen waarin ze terechtkomen.

Enig idee waar je die vergiftiging hebt opgelopen?

Tijdens de bombardementen van de NAVO reisden we met een delegatie van vijftien Belgen naar Joegoslavië. We maakten er toen de film "Onder de bommen van de NAVO". We wilden de waarheid te weten komen over de bombardementen en de oorlog tegen Joegoslavië. Tijdens die reis bezochten we verschillende ziekenhuizen, fabrieken, enz. die getroffen waren door de bombardementen.

Daarna reisde ik nog verschillende keren naar Joegoslavië en bezocht ik ook driemaal Kosovo. De laatste keer om er een nieuwe film te maken die het verhaal vertelt van de achtergebleven Serviërs en Roma-zigeuners in Kosovo, dat door de NAVO wordt bezet. De situatie van die mensen is ronduit rampzalig.

Er zijn twee mogelijkheden waardoor ik besmet zou kunnen zijn. Ten eerste door het inademen van een uraniumdeeltje. Dat is duizenden malen kleiner dan een zandkorrel en kan ergens in je lichaam terechtkomen. Zo'n stofdeeltje kan daar dan omliggende cellen vernietigen, een kanker veroorzaken, of allerlei andere ziekten veroorzaken.

Een andere mogelijkheid is dat ik via het voedsel vergiftigd raakte. Deze uraniumdeeltjes dringen immers ook de grond binnen en komen zo terecht in groenten, fruit, drinkwater, enzovoort. Als je naar deze streken trekt en daar, zoals ik, vooral de lokale bevolking opzoekt en samen met die mensen groenten en fruit eet of water drinkt, loop je dus het risico besmet te raken. Net als de lokale bevolking!

Betekent de operatie nu een definitieve oplossing?

Ik zal dus altijd moeten opletten. Er kunnen zich nieuwe kankers vormen, om het even waar in mijn lichaam en op elk moment... Voor de rest van mijn leven zal ik me regelmatig moeten laten onderzoeken en het kan best zijn dat ik ooit opnieuw onder het mes moet om een of andere kanker te laten verwijderen.

Nu moet ik mijn dochters gaan vertellen dat hun vader, die altijd een goede gezondheid had, voor de rest van zijn leven met die angst zal zitten. Dat ik voor de rest van mijn leven het ene onderzoek na het andere zal moeten ondergaan. De ene keer is het je lever, de andere keer je longen, dan weer je schildklier... Steeds weer die twijfel, die angst. Dat maakt me bijzonder boos. Voor een politiek activist en militant die nog zo veel wil doen, is dat heel hard om te verwerken.

Ik ben echt woedend op de verantwoordelijken hiervoor. Zij waren helemaal op de hoogte van de gevolgen van het gebruik van dergelijke wapens. De verantwoordelijken bij de NAVO maar ook die van de wapen- en nucleaire industrie wisten dat het niet alleen om verarmd uranium ging maar om verarmd uranium vermengd met extreem gevaarlijk nucleair afval.

Dat afval kost de nucleaire industrie handenvol geld. Ze moet het òf ergens op een veilige plaats opslaan òf het bewerken waardoor het weer bruikbaar wordt. Maar natuurlijk blijft er een derde mogelijkheid over: het radioactief afval tot wapens verwerken en het uitstorten over 'de vijand'.

En voor die laatste optie is gekozen, terwijl ze de gevaren kenden. Verschillende studies en boeken tonen aan dat zowel de militaire overheden als de industrie op de hoogte waren. Zij hebben er voor gekozen om op een goedkope manier van die tientallen tonnen radioactief afval af te komen.

Reportage overgenomen van Indymedia, belgium.indymedia.org