Geweld tegen sociale beweging in Göteborg

Burger hoort in het gelid te blijven

In Göteborg schoot de politie met scherp. Verhofstadt beloofde een nog strengere aanpak straks in België. (Foto GT, Zweden) 

Donderdag 12.000 en vrijdag 16.000 betogers. De grootste anti-imperialistische betogingen in Zweden sinds de Vietnam-oorlog. (Foto Solidair, Thomas Gounet) 

Van de redactie buitenland

In december vindt de volgende Europese top plaats in Brussel. België neemt het voorzitterschap over gedurende het komende halfjaar. De Europese top van Göteborg zal voor altijd die top_ zijn waar de politie drie manifestanten van dichtbij in de rug schoot. De Europese regeringsleiders gaan zich beraden over de vraag hoe ze "dit soort gewelddadige betogingen kunnen voorkomen". En de Belgische regering maakt zich op om elke vorm van massale demonstratie de kop in te drukken. De politie oefent al bij voetbalrellen. Democratische rechten gaan aan banden.

De Belgische premier Guy Verhofstadt zei meteen na het politiegeweld in Göteborg: "De incidenten hebben niets te maken met het kenbaar maken van een politieke mening, dit is het werk van hooligans voor wie alleen het geweld telt. Het Belgische voorzitterschap zal hen kordaat van repliek dienen. Tijdens Euro 2000 hebben onze politiediensten (en de Nederlandse, red. M.) bewezen dat ze efficiënt kunnen optreden." Daarmee geeft hij toe dat Euro 2000 een gigantische oefening was voor de strijd tegen komende sociale bewegingen.

Dat bewijzen ook de uitlatingen van Wim Kok. Hij heeft "geen enkel begrip voor dit georganiseerde rotzooi trappen", dat volgens hem "volstrekt niet past bij een EU-bijeenkomst die juist bedoeld is duurzaamheid en eenwording te stimuleren". Maar wat hij werkelijk zegt is in feite dat de wording van het Europa van het grootkapitaal niet mag worden verstoord door massale demonstraties. Wat hij bewust doet is het massale en vreedzame karakter van de demonstraties verzwijgen en - geholpen door de media - de relschoppers op de voorgrond plaatsen. Hij schrikt de mensen bewust af.

In Zweden is er veel weerstand tegen de EU. Maar de Zweedse regering probeerde die te breken. Tijdens het Zweedse voorzitterschap hield ze maar liefst 44 bijeenkomsten in heel het land met als boodschap dat de Zweden wel kritisch mogen zijn, maar dat het EU-lidmaatschap niet ter discussie kan worden gesteld. Maar het Zweedse volk beantwoordde dat dreigement op gepaste wijze. Drie dagen lang trokken betogingen door de Zweedse havenstad. Donderdagavond betoogden 12.000 mensen tegen Bush. Het was de grootste anti-imperialistische betoging in Zweden sinds de Vietnam-oorlog. Vrijdag betoogden 16.000 mensen, de politie telde op zaterdag 20.000 demonstranten tegen de Europese Unie.

Rellen dienen politiek doel niet

Er vonden jammer genoeg heel wat rellen plaats, voor een deel gemanipuleerd door de politie. Een Zweedse krant toonde foto's van een politieagent die, verkleed als relschopper, per vergissing werd opgepakt door zijn collega's en onmiddellijk weer werd vrijgelaten. De gelijkgeschakelde media besteden doelbewust steeds vaker alleen nog aandacht aan de rellen. Dat schrikt veel mensen af voor dit soort betogingen, waaraan ook veel jongeren deelnemen. Veel jongeren die zich lieten meeslepen in de rellen zijn misbruikt door krachten die heel andere bedoelingen hebben dan het protest tegen de Europese Unie. Het zal steeds belangrijker worden om de jongeren uit te leggen dat protest een politiek doel moet dienen. Het belangrijkste politieke doel nu was zoveel mogelijk mensen te laten deelnemen. Alleen zo kan de sluimerende onvrede over de Europese Unie omgezet worden in actief verzet. De rellen hadden niets te maken met dat doel. De rellen zijn koren op de molen van de voorstanders van het Europa van het grootkapitaal, zoals Wim Kok.

Sociale beweging criminaliseren

De Belgische regering, en in het verlengde ervan de andere Europese regeringen, willen het protest tegen het Europa van het grootkapitaal smoren. Dat doen ze door de sociale beweging te criminaliseren. Ze zullen daarnaast putten uit het arsenaal van maatregelen tegen de hooligans: verbod op betogingen (zoals bij risicowedstrijden), opslaan van gegevens van 'delinquenten' (zoals de hooligans), preventieve hechtenis van mensen die 'misdrijven' begingen in Nice en Göteborg zodra ze België binnenkomen (zoals met Britse supporters). Dan zijn er nog het snelrecht, de eurocops, waterkanonnen, traangas en kogels. Binnenkort hebben we een pasje nodig om te betogen. Ondertussen worden werknemers in België die opkwamen voor hun werkgelegenheid, zoals de mensen van Clabecq, als misdadigers behandeld.

De zogenaamde democraten die ons Maastricht hebben opgedrongen, worden zenuwachtig. De Ieren hebben zojuist het Verdrag van Nice weggestemd. Maar die 'uitdrukking van een politieke mening', anders zo geroemd, bevalt sommige politici niet, die het altijd over de 'burger' hebben. Als hij niet stemt zoals zij zouden willen, dan is die burger een stomkop. De Ieren moeten dus opnieuw naar de stembus. Maar niet te snel. "We hebben tijd nodig, de mensen hebben de inzet van het referendum niet begrepen", aldus de Ierse premier. Verhofstadt belooft hun de miljoenen die hij denkt nodig te hebben om hen 'ja' te laten stemmen. Ook de Denen zijn naar de stembus gejaagd tot de ja's de overhand kregen. Mooie democratie is dat! Wie niet akkoord gaat is een hooligan of een stomkop.

Nog voor de top van Luik, Gent en Laken moet er, heel snel, 'een beweging voor democratie in Europa' opgericht worden. Tegen alle beperkingen van het recht op betogen en van de vrije meningsuiting.