Vredesproces Noord-Ierland vastgelopen

 

 

Door Ron Verhoef

Sinds eind vorig jaar zit het vredesproces in Noord-Ierland eigenlijk weer vast. De verkiezingen van 7 juni en het aftreden van David Trimble als premier zijn hier echter een nieuwe bevestiging van.

De grote winst van de loyalistische DUP bemoeilijkt de voortgang van het vredesproces aangezien de DUP een grote tegenstander is van de Goede Vrijdag-akkoorden. Maar deze grote overwinning wordt nog eens versterkt nu David Trimble zijn dreigement om op 1 juli op te stappen ook inderdaad heeft waargemaakt. De keuze om nu op te stappen is een doodsteek voor het vredesproces. Juist nu de loyalisten weer aan macht winnen en het loyalistische geweld weer toeneemt. Bovendien nam Trimble zijn besluit vlak voor de oranjemarsen die straks weer van start gaan. Ongetwijfeld zullen de loyalisten ook dit jaar weer olie op het vuur willen gooien door te proberen door Garvaghy Road te marcheren. Nog los hiervan is de partij van Trimble, de UUP, ook verdeeld en de keuze om op te stappen zou de balans wel eens kunnen doen doorslaan naar de hardliners.

Papieren hervormingen

Trimble meende te moeten opstappen omdat de IRA, in zijn ogen, nog steeds haar wapens niet voor altijd buiten gebruik wil stellen. De ex-premier vergeet dan wel gemakshalve dat ook Londen zich niet aan de afspraak houdt. De beloofde politiehervormingen zijn alleen nog maar op papier een feit. Deze hervormingen zouden ervoor moeten zorgen dat het Noord-Ierse leger, RUC, wordt vervangen door een normale politiemacht en bovendien zou worden ingekrompen. Geen van beide is echter tot dusverre gebeurd. De RUC bestaat nog steeds en is in Juni zelfs nog versterkt uit angst voor aanslagen.

Trimble en Blair willen blijkbaar dat de IRA alleen concessies doet of op zijn minst als eerste. Dat doet de IRA echter niet. De vraag is nu wat Blair gaat doen. Hij kan het Noord-Ierse parlement weer afschaffen. De nieuwe minister voor Ulster, Reid, heeft in bedekte termen ook al laten weten dat dit niet wordt uitgesloten. Naast afschaffen kan Blair het parlement ook ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven maar gezien de huidige politieke situatie lijkt dit nauwelijks een oplossing te bieden omdat de tegenstanders van de vredesakkoorden dan wellicht een grote overwinning behalen.

Erkenning Sinn Fein nodig

Eigenlijk is er maar een keuze voor Blair en dat is om op het woord van de IRA te vertrouwen en zelf ook daadwerkelijk te beginnen met het doorvoeren van de beloofde hervormingen. Het is immers niet meer dan logisch dat het vredesproces pas kan beginnen als alle partijen hun beloftes nakomen. Het voortdurende gepraat om uit de impasse te komen werpt immers geen vruchten af omdat de IRA en Sinn Fein nu eenmaal willen dat het gesloten akkoord volledig wordt uitgevoerd en daar hebben ze natuurlijk ook gelijk in.

Ook zou Blair er verstandig aan doen Sinn Fein weer op te nemen in het ministeriële overleg tussen Noord-Ierland en de Republiek Ierland. Daarmee worden de verhoudingen genormaliseerd maar bovendien kan dan pas een vruchtbaar vredesproces beginnen omdat alle betrokken partijen bij elkaar zitten. Hoe dan ook, de bal ligt bij Blair!