Huidig bankroet gevolg van Aziatische crisis van 1997

Argentinië krijgt geen geld meer

Door Thomas Gounet

 

 

 

 

Buenos Aires stevent op het bankroet af. Het land kan nog alleen geld lenen om zijn 150 miljard dollar (1) schulden af te betalen. Het IMF kent een lening toe van 40 miljard dollar, wat nog maar twee keer in de geschiedenis is gebeurd. De ambtenaren zien hun lonen fors krimpen, het levenspeil van de bevolking holt achteruit.

Voor de derde keer op rij is Argentinië in een economische crisis verzeild geraakt. Het begon met de Aziatische crisis, die Brazilië trof in 1998. In september van dat jaar vloeide er elke dag een miljard dollar het land uit. Argentinië is verbonden met zijn machtige buur via het vrijhandelsakkoord Mercosur (waar ook Uruguay en Paraguay in zitten). De recessie breidde zich uit over de pampa's en het land lijkt er niet meer uit te raken.

Argentinië is misschien geen model maar wel een symbool. Symbool voor de openstelling voor de kapitalistische wereldeconomie en de multinationals. Alles of toch bijna alles is geprivatiseerd. De kroonjuwelen werden opgekocht door veelal Amerikaanse (een derde van de buitenlandse investeringen in het land) en Spaanse bedrijven. Iberia, de Spaanse luchtvaartmaatschappij, nam de plaatselijke maatschappijen over. Telefonica legde de hand op de telefoonsector, het Spaanse Repsol (energie) verwierf het grootste Argentijnse bedrijf YPF. Emdersa (elektriciteit) ging over naar het Amerikaanse GPU.

De buitenlandse schuld behoort tot de hoogste van de derde wereld. Ze klom de laatste jaren stijl de hoogte in, van 99 miljard dollar in 1995 tot 145 miljard dollar in 1999 en wellicht tot 152 miljard eind dit jaar. (2) Maar vooral: de renten en terugbetalingen stegen van 30 procent van de totale export in 1995 tot 75 procent vorig jaar. (3)

Volgens het IMF klimt dat zelfs naar honderd procent dit jaar. (4) Dat betekent dat het geld dat het land ontvangt voor zijn uitvoer helemaal opgesoupeerd wordt door de terugbetaling van en de intresten op de buitenlandse schuld. Bovendien behelst 60 procent van de uitvoer basisproducten, voornamelijk landbouwgewassen (5), die erg onderhevig zijn aan prijsschommelingen, zeg maar prijsdalingen.

Daarbij komt nog eens dat de regering de munt verbonden heeft aan de dollar. Gevolg: toen Brazilië de real in 1998 met 40 procent devalueerde, bleef de Argentijnse munt evenveel waard. Daardoor werd de uitvoer duurder en vertraagde dus.

Kortom, zoals het Britse liberale weekblad The Economist schrijft: "De Argentijnse economie is zo zwak omdat ze alleen kan rekenen op buitenlandse financiering om een groei op gang te kunnen brengen." (6) Als er dus geen hulp komt, gaat het land tenonder. En dat is precies wat er gebeurt. In 1995 al, met de crisis in Mexico, kreeg Argentinië het zwaar te verduren. Meer dan de andere Latijns Amerikaanse landen.

Het IMF kende de regering een krediet van 40 miljard dollar toe om het hoofd te bieden aan haar financiële problemen. Alleen Mexico (50 miljard dollar in 1995) en Zuid-Korea (57 miljard in 1997) deden het 'beter'.

In ruil daarvoor legt het IMF een programma op dat de woede wekt van de arbeiders: vermindering van de openbare uitgaven, besparingen in het onderwijs, 8 à 10 procent minder loon voor de ambtenaren... 17 procent van de bevolking is werkloos. (7) Vandaar de vele stakingen.

Het land stort zich met zijn 37 miljoen inwoners in een doodlopende straat: die van de kapitalistische wereldeconomie. Dat veroorzaakt de vernietiging van de nationale economie, financiële rampen en misère voor het volk. Toch is het die weg die de grote internationale instellingen zoals de Wereldbank, het IMF en de Wereldhandelsorganisatie overal willen volgen, tot grotere winst van de multinationals en de banken. Precies die weg werd op groot protest onthaald in Genua. Maar de groten der aarde (de leiders van de G8, van de VS, van de Europese Unie) zullen die weg blijven voorschrijven. Want zij verdedigen alleen de belangen van de grote bedrijven.

Noten:

  1. 1 dollar = ƒ 2,40
  2. IMF, Argentina: Third Review under the Stand-By Arrangement, Request for Waivers and Modifixation of the Program, Staff Report and News Brief on the Executive Board Discussion, juin 2001, p.34. www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2001/cr0190.pdf
  3. Le Monde, 24 oktober 2000
  4. IMF, op. Cit., p.34
  5. The Economist, 23 oktober 1999, p.26
  6. The Economist, 23 oktober 1999, p.26
  7. Les Echos, 13-14 juli 2001
  8. VS, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Canada. Rusland is er bij gekomen (G8) maar valt niet over dezelfde kam te scheren.