Flexibilisering is individualisering bij PTT-post
Postbesteller uitgekleed
Door Jan Cleton
TPG, het moederbedrijf van PTT-post, is druk bezig het personeelsbeleid aan te passen in het belang van de aandeelhouders. Zeshonderd miljoen gulden moet er bezuinigd gaan worden. Nog meer zogenaamde flexibiliteit, verdwijnen van toeslagen voor 'inconveniënte uren', terugdringen van ziekteverzuim en WAO-instroom, CAO-à la carte en individuele prestatiebeloning staan hoog op het verlanglijstje.
Al deze wensen dreigen nu, ondanks al het goede overleg met de vakorganisaties, te gaan leiden tot acties van het personeel. Doorslaggevend lijkt hierbij te zijn het in belangrijke mate verdwijnen van de Toeslag voor het werken op Ongebruikelijke Tijdstippen (TOT) door het veranderen van de werktijden van de postbestellers. Deze verandering vloeit voort uit het verder automatiseren van het sorteren van de post, wat voor een groot deel in de nacht plaatsvindt. Van de 35.000 bestellers hebben vele duizenden met deze verslechtering te maken. Deze verslechtering kan voor de 'postbodes nieuwe stijl' oplopen tot 160 gulden per maand. Het werk wordt saaier en slechter betaald. Maar er is veel meer aan de hand dan wat de burgerlijke media ons willen doen geloven.
Privatisering is de boosdoener
Bij de splitsing (voor de privatisering) van de PTT, werd het overheidsbedrijf opgedeeld in het winstmakende telecomgedeelte en de verlieslijdende posterijen. De man die het postgedeelte tot winst wist te brengen, Ad Scheepbouwer, ten koste van de publieksservice en het personeel, mag nu hetzelfde kunstje gaan flikken bij KPN-telecom (wat nu al 4800 gedwongen ontslagen oplevert, nvdr). De lijn die daarbij uitgezet werd, reorganisatie op reorganisatie gedurende de afgelopen tien jaar, wordt echter onverminderd voortgezet door TPG. Ondanks de bijna monopoliepositie van TPG, blijft marktwerking het toverwoord waar de directie zich achter verschuilt. Deze marktwerking blijkt echter te bestaan uit de winsten van de aandeelhouders ten koste van publieksservice, werkgelegenheid, arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden.
Vakbonden
De vakbonden hebben zich niet verzet tegen de privatisering. Erger nog, zij hebben vele jaren meegewerkt aan deze privatiseringshype. Toen zij zelfs gingen meedenken over CAO's à la carte, hebben zij de solidariteit en de mogelijkheid van politieke stakingen ten grave gedragen. Nu zij geconfronteerd worden met een verdere uitholling van de CAO's kunnen zij nog slechts overgaan tot het repareren van de ergste uitwassen in de werkgeverseisen. In het verleden hebben zij een lijn uitgezet, en aan hun leden verkocht, die weinig andere mogelijkheden meer biedt dan wat geven en nemen. Nu ergert ABVAKABO FNV zich aan het feit dat TPG de vakbonden onvoldoende informeert en zich uitsluitend op analisten en aandeelhouders richt. Maar hebben zij zichzelf niet in die positie gebracht door van een strijdbare vakbeweging een individuele zaakwaarnemer te maken? Wordt het niet hoog tijd dat de vakbonden het roer weer omgooien in de richting van een opnieuw strijdbare vakbeweging die zich baseert op solidariteit?
Werknemers altijd de dupe
Zolang de vakbeweging zich niet opnieuw oriënteert op klassenstrijd, maar blijft hangen in de overlegcultuur waarvan de hoofdlijnen door de Sociaal Economische Raad (SER) uitgezet worden, waarin de 'nomenclatura' van de vakbond zitting heeft, kunnen de CAO-onderhandelaars van de afzonderlijke vakorganisaties slechts achter de feiten aan blijven hollen en kleine reparaties bewerkstelligen. In hoofdlijn winnen de aandeelhouders elke keer weer. En in elke onderhandelingsronde zullen zij nog meer proberen binnen te halen, ten koste van de werknemers. Wie denkt dat daar onder de huidige politieke verhoudingen grenzen aan zijn, maakt zich illusies. Slechts een strijdbare vakbeweging die vanaf de basis geleid wordt, kan daar verandering in brengen.
De opstelling van de vakbonden binnen het huidige CAO-conflict met TPG is een strijdbare. Dit verdient alle medewerking en solidariteit van de werknemers bij 'de post' en van het publiek. Toch valt te hopen dat de strijdlust niet eindigt wanneer kleine resultaten behaald worden. Er dient meer te gebeuren om de toekomst te verzekeren.
(*) Voor dit artikel is geprobeerd mensen op de werkvloer te vinden die iets kunnen vertellen over de sfeer aldaar. Maar steeds werd verwezen naar hogere verantwoordelijken, hetgeen uiteindelijk resulteerde in een telefoontje van de regionale grote baas waarin hij mededeelde dat Manifest zich maar moest wenden tot PTT-mediaservice:
"Ja maar dan zitten we met onze krant aan de andere kant van het verhaal. Wij willen juist weten hoe de 'postbode' hier tegenaan kijkt." "Postbodes mogen geen interviews geven", was het antwoord. "Neem maar contact op met PTT-mediaservice. "Nou, nee, dank u wel de officiële lezing van die kant kennen we al." "Daarmee eindigt het dan", klonk het van de andere kant, "goedemorgen." Tuut-tuut-tuut...
