Vooral op cultuur bezuinigt de regering veel. Een schrijnend voorbeeld zijn de saneringen en reorganisaties bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) in Amersfoort, ofwel de archeologie. Een groot deel van het Nederlands Instituut voor Scheeps- en onderwaterarcheologie (NISA) in Lelystad, onderdeel van de ROB, zal verdwijnen. Van de 140 werknemers bij de ROB hangt voor dertig mensen ontslag boven het hoofd.
ABVAKABO FNV heeft reeds laten weten hier niet mee akkoord te gaan. De vakbond eist een sociaal plan voor de ontslagen werknemers. Dat staat overigens ook in de arbeidsvoorwaarden voor rijksambtenaren. Onder hen bevinden zich veldarcheologen, bibliothecarissen, technici etc. Op de arbeidsmarkt is het moeilijk om passend werk te vinden. Bovendien gaat het hier om mensen, voor wie archeologie niet alleen het levensonderhoud is, maar ook een passie. De ontsteltenis is dan ook groot onder de werknemers. Het zwaar getroffen NISA werd jaren geleden officieel geopend door de staatssecretaris van Cultuur, Van der Ploeg. Sindsdien heeft menig bezoeker kennis kunnen maken met onderwaterarcheologie en de geschiedenis van schepen. Het scheepsarcheologisch depot en de bibliotheek zijn straks echter onbeheerd. Professioneel onderzoek bij opgravingen en duikvondsten dreigen niet langer onder de betaalde beroepen te vallen.
Uit protest tegen de voorgenomen plannen van de ROB-directie en de Ondernemings Raad (OR) hield de Bedrijfsledengroep (BLG) van de ROB op maandag 26 november een succesvolle werkonderbreking. Tientallen mensen woonden de actiebijeenkomst bij. De eerste stap naar afslanking van het cultureel erfgoed als staatseigendom is immers nu gezet. Er is tevens sprake van reorganisatie van de ROB en Monumentenzorg. Alle werknemers dienen dan opnieuw naar hun eigen baan te solliciteren. Wie buiten de boot valt, staat op straat. Bovendien ontwikkelt zich reeds langer een trend van commercialisering van archeologie. Interim-managers bemoeien zich met het wetenschappelijk onderzoek met als gevolg verschraling en verdergaande bezuinigingen. En het levert geen geld op, winst halen uit het culturele erfgoed is namelijk een kunst op zich.
In een economie, waar geld de boventoon voert, delft de waarde van archeologie het onderspit. In zo'n economisch systeem bepaalt het kapitaal wat interessant is. Werken bij de overheid is dat niet voor de grote concerns. De uitholling van een overheid, al dan niet kapitalistisch, betekent toenemende verslechteringen in alle sectoren van de samenleving. Daar komt bij dat de lonen voor ambtenaren al lange tijd ver onder de maat zijn vergeleken met omringende landen. Wie carrière wil maken en geld wil verdienen, zal niet zo gauw denken aan een overheidsbaan. Paars zet zichzelf dus voor schut met deze campagne. De vakbond en het platform van actievoerders van de ROB laten het hier in ieder geval niet bij zitten. "De strijd gaat door!" aldus de voorzitter van de groep, tevens kaderlid van ABVAKABO FNV. Voorkomen moet worden dat archeologie straks tot het verleden gaat behoren. Zonder verleden kan er geen toekomst bestaan.