In een toespraak tot het legergarnizoen in Caracas, vroeg de eigenzinnige vroegere paratroeper aan officieren en manschappen loyaal te zijn aan zijn regering en aan zijn afgekondigde revolutie in de vierde oliestaat ter wereld. Chavez, die een rode paratroepersbaret droeg en een camouflagepak, viel uit naar ondernemers, vakbondsleiders en politieke tegenstanders die een algemene staking op 10 december organiseerden tegen hem. "Ik waarschuw hen met nadruk, bega geen fouten." "Beter niet over de lijn te stappen", zei Chavez. "Als zij dit doen, zullen ze krijgen wat zij volgens de wet verdienen."
Sinds de staking heeft de president de revolutionaire toon jegens zijn tegenstanders aanmerkelijk opgevoerd en herhaaldelijk de vraag van de oppositie afgewezen om zijn linkse hervorming op te geven. "Ideeën over destabilisatie en over een aanslag op Chavez zijn weer opgelaaid", zei de president, die in 1992 een mislukte coup had georganiseerd, zes jaar voordat hij in een landelijke verkiezing - als een aardverschuiving - het presidentschap verkreeg.
Chavez zei dat het zijn plicht is als "wapenbroeder", om het leger te waarschuwen voor samenzweringen tegen hem en zijn regering. Zij die zich niet konden identificeren met zijn "revolutie" waren vrij om uit het leger te gaan, voegde hij er aan toe.
In een vier uur durende toespraak, zei Chavez dat sommige opponenten met de gedachte speelden hem af te zetten door een militaire coup te plegen. Hij vervolgde: "Zij hebben een Pinochet nodig, zij zijn op zoek naar een Pinochet."
Chavez noemde geen namen van hen die beschuldigd werden van samenzwering tegen hem, maar hij maakte duidelijk dat hij het had over tegenstanders van de pogingen van zijn regering om revolutionaire hervormingen door te voeren. Hervormingen die veelomvattend zijn en gaan over landbezit en olie, over financiën en de visserij.
De omstreden hervormingen gaan over grondrechten die een herverdeling beogen van braakliggend eigendom ten gunste van arme boeren en over de strategisch belangrijke olie-industrie die weer onder staatscontrole valt.
Terwijl hij opiniepeilingen afwijst die moeten aantonen dat zijn populariteit scherp gedaald is sinds zijn verkiezing in 1998, vertelt de president de officieren en manschappen geen waarde te hechten aan wat hij noemde "een psychologische oorlog", tegen hem ontketend door zijn tegenstanders via de media. Hij zei dat zijn tegenstanders probeerden zijn hervormingen af te schilderen als een poging een communistische staat in Venezuela te vestigen, te vergelijken met Fidel Castro's Cuba.
"Dit is volstrekt onwaar; mijn 'revolutie' is niet kapitalitisch, noch communistisch, noch socialistisch, maar is 'Bolivaraans', geïnspireerd door de nationale held Bolivar die Venezuela en andere Latijns Amerikaanse landen bevrijdde van de Spaanse koloniale overheersing."
Het is een democratische revolutie, die uitzicht geeft op een democratisch politiek model met inspraak en een humaan economisch bestel dat de staat en de markt bijeenhoudt.
Zijn opponenten onder zakenlieden en de vakbondstop die verdere stakingen en protesten beloven als er niet geluisterd wordt naar hun inzichten, beschuldigen de leider ven Venezuela van het opleggen bij decreet van 49 hervormingswetten zonder andere sectoren van de samenleving te raadplegen. Zij beweren dat deze hervormingen arbeidsplaatsen zullen kosten en investeringen zullen verhinderen doordat de private sector beknot wordt en de staatsinvloed in de economie zal groeien.
Terwijl Chavez de daling van de olieprijs - voornaamste exportproduct - vermeldt, voorspelt hij voor 2002 een donker jaar voor zijn land. Maar ook zegt hij dat de economie erin geslaagd is dit jaar te groeien met 3 procent. In Latijns Amerika een van de sterkste groeipercentages.
(Vertaling Thomas Janssen)
Bron: Reuters/Caracas, 1 januari 2002.