Werkloosheidsbarometer

Door Wil van der Klift

Vanaf midden november 2001 houdt Manifest de golf van (massa)ontslagen in Nederland en elders op de wereld, voor zover de media daarover berichten, bij. We tellen het totale banenverlies, niet het veel grotere aantal mensen dat 'afvloeide'. De barometer is indicatief, niet absoluut.

Op een breed front wordt gesproken over een ophanden zijnde opleving van de economie. Veel voorspellingen zijn daarop gebaseerd. Maar terwijl het tweede kwartaal al een eind gevorderd is, blijven de onderliggende signalen over een economisch herstel nog zeer voorzichtig en gemengd. Bovendien is er sprake van een nieuwe golf van winstwaarschuwingen. Zowel in Europa als in de VS, laat staan in Japan, zijn er nog geen eenduidige bewijzen van een krachtig economisch herstel. De exportpositie van Nederland verslechtert in ieder geval, vooral in de Eurozone, waar 60 procent van de export naar toe gaat.

Volgens Paul Fentener van Vlissingen, toch een deskundige, eisen analisten speculatieve groei. Die analisten zijn gemiddeld zo'n 30 jaar, maar hun commentaar is voor veel bestuurders van beursgenoteerde bedrijven leidraad geworden voor hun handelen in plaats van te streven naar continuïteit, terwijl die analist eigenlijk een beetje een boefje is. Hij schermt met de naam van een grote bank, terwijl zijn persoonlijke verantwoordelijkheid gering is. Hij geeft advies, maar verdwijnt in de anonimiteit als het mis gaat. Waarom gaan ze eigenlijk bij een bank werken, vraagt Paul zich af, als ze het zo goed weten. Wat voor functie vervullen die mensen? Je krijgt, zegt hij, al snel het griezelige gevoel dat er een verborgen agenda bestaat. De beschouwingen van een kenner van het wereldje zijn meer dan een staaltje herenleed. Het geeft iets aan van het ziektebeeld van het stelsel. Nu het slecht gaat komen de onderlinge verwijten weer naar buiten. Zeer leerzaam, overigens. Bij de heren is het zoeken naar de sterke man ook een reactie op de woelige tijden waarin men verkeert. Je leven als CEO (bestuursvoorzitter) is ook niet veilig meer. En prompt zoekt men ook politieke veiligheid. Paars is ook in die kringen uit. Van de 21 topmannen van de 50 Nederlandse bedrijven met de grootste cashflow (nettowinst+afschrijvingen) die kortgeleden werden geïnterviewd zal 81 procent (was 71 %) op de VVD gaan stemmen. De rest stemt CDA, niemand nog PvdA. En Jacques Schraven, voorzitter van VNO-NCW, ziet uiteindelijk liever Fortuyn dan GroenLinks in de regering. We zijn dus gewaarschuwd. Nu kiest men nog keurig voor de VVD om hun neoliberale aspiraties gerealiseerd te krijgen, maar Fortuyn is als het moet ook zeer bruikbaar voor deze 'toppers'.

Na een aantal vette jaren lijkt de groei in de bouw te stagneren. De totale bouwproductie kromp in 2001 met 3,3 procent. In 2002 wordt een verdere krimp verwacht. Zes van de tien Nederlandse industriële bedrijven zeggen binnen vijf jaar hun onderzoek- en ontwikkelingsafdeling te verplaatsen naar lagelonenlanden in Oost-Europa en Azië. Deze ontwikkelingen zullen het aantal werklozen nog verder doen toenemen. In februari steeg het aantal mensen in de WW verder, tot 169.000, een stijging van 2,3 procent. Het tanende vertrouwen in de economie leidde ook tot een teruggang van het aantal startende ondernemers met 20 procent.

De VVD wil de FNV uit het SER-overleg. Het is natuurlijk maar een (verkiezings)schot voor de boeg naar aanleiding van een heikel punt als de belangenbehartiging van illegalen, maar het is toch maar beweerd. Het past in een tendens.

De Joegoslavische bevolking plukt met de dag meer de wrange vruchten van de westerse coup. De huidige knechtjes van het westerse kapitaal gaan nu pas echt goed beginnen met hun privatiseringen. Eind 2005 wil de Servische marionettenregering tussen de 2.000 en 4.000 bedrijven in handen van westerse particulieren spelen. Er lagen in 2002 van Nederlandse bedrijven 27 aanvragen. Op korte termijn zullen daardoor 60.000 mensen hun baan verliezen. Wie durft er nog te bazelen, zoals Fortuyn, over het oplossen van problemen ter plekke? Wie staat er straks nog gek te kijken als van die 60.000 slachtoffers een groot deel probeert elders te overleven?

Bedrijf aantal totaal aantal banen bron
ontslagen wereldwijd of bedrijf
Merill Lynch (VS) 1.000 (extra) 56.000 (b) FD, 18-04
Lucent (VS) 6.000 (extra) 54.500 (b) NRC, 23-04
Scania (Zwe) 600 (extra) 28.000 (b) NRC, 23-04
Reuters (VK) 300 (extra) 18.750 (w) NRC, 23-04
Siemens (Dui) 6.500 (extra) --- (w) NRC, 25-04
Ericsson (Zwe) 20.000 (extra) 85.000 (w) NRC, 25-04
ABB (Zwi) 12.000 96.000 (b) FD, 25-04
JDF Uniphase (VS) 2.000 (extra) 10.000 (b) NRC, 26-04
Tyco International (VS) 7.100 250.000 (w) NRC, 26-04
Planet Internet (Be) 68 204 (b) FD, 27-04
DuPont 1.850 20.000 (w) NRC, 30-04
Santander Bank (Spa) 11.000 110.000 (b) NRC, 01-05
Telewest (VK) 1.500 10.500 (b) NRC, 02-05
----------
Totaal nu 69.918
Vorige keer 488.116
_______
Totaal 558.034
Nederland:
Enka 265 527 (b) NRC, 23-04
Nestlé Scharsterbrug 75 75 (b) NRC, 25-04
Eurometaal 250 250 (b) NRC, 25-04
ICT-Magnussen 15 --- (b) FD, 26-04
AVR Amsterdam 30 --- (b) NRC, 26-04
Friesland Coberco 45 --- (b) NRC, 27-04
Jaarbeurs Utrecht 70 176 (b) HC, 27-04
TPG Post 6.000 21.000 (b) NRC, 27-04
CSS 30 2.000 (b) NRC, 30-04
ECT 350 (extra) 2.000 (b) NRC, 30-04
DuPont Dordrecht 150 1.500 (b) NRC, 30-04
Friesland Eff. Bank 14 68 (b) FD, 30-04
Metzler Eff. Bank 21 (b) FD, 30-04
Tango Shoes 150 150 (b) FD, 02-05
---------
Totaal nu 7.465
Vorige keer 28.205
______
Totaal 35.670