EU-pensioenmes snijdt in Nederland straks aan twee kanten
Door Jan Cleton
Dat de pensioenen in gevaar zijn, net als andere sociale voorzieningen, zal u als Manifest-lezer ondertussen wel bekend zijn. U bent van Manifest ook gewend dat er andere conclusies getrokken en andere vragen gesteld worden, dan in de burgerlijke pers. Wij zijn altijd bijzonder argwanend bij voorstellen die zogenaamd de eerlijkheid moeten vergroten. Meestal volgt dan weer een bezuiniging voor de gewone bevolking.
Zo ook bij het laatste pensioenidee vanuit Brussel. Laten we het eens nader bekijken.
Het EU-voorstel
Kern van het laatste EU-voorstel aangaande pensioenen is de gedachte om alle Europese bedrijven over drie jaar te laten voldoen aan dezelfde boekhoudregels. Die schrijven ondermeer voor dat bedrijven voortaan de toegekende pensioenrechten als last moeten meenemen in hun jaarverslag.
Waar dit idee vandaan komt
Kok en Zeman (zie ook Manifest 06) hebben zich goede denkers getoond binnen het idee dat al langer in de kringen van het Europese (financiers)kapitaal bestond. De twee voormannen in het zich uitbreidende Europa waren (ook qua aanhang) voorlopig goud waard. Daar kon mooi gebruik van gemaakt worden.
Waarom het VNO/NCW ook tegen is
Het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) en het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (NCW) kunnen zich ook niet geheel vinden in de EU-plannen. Niet verwonderlijk omdat hun klassenpositie zich steeds meer verplaatst richting klein-bourgeoisie in deze periode van Europese eenwording en globalisering. Zelfs de ronde tafel van Europese industriëlen komt in conflict met het mondiale financierskapitaal, wat kun je dan nog verwachten van de kleinere spelers op nationaal vlak.
Een tweede gegeven is dat ook de grotere bedrijven binnen het VNO/NCW met deze mogelijke Europese regel gedwongen worden inzicht in hun gesjoemel met pensioengelden te geven. De Europese regelgeving zou hen dienaangaande verplichten de pensioengelden als verplichtingen in het jaarverslag op te nemen. Overnamekandidaten, slimme werknemers of hun vertegenwoordigers, zouden hen wel eens aan de hand van die gegevens kunnen betrappen en aan de hand van de Europese regelgeving ter verantwoording kunnen roepen. Ongewenst dus!
Het gaat dus wederom niet over de belangen van de premiebetalers (bedenk wel dat het over een gigantisch kapitaal aan werknemersverzekeringen gaat), maar om een strijd tussen dief en diefjesmaat. De tijd dat de maatjes ook nog wat gegund wordt, is evenals de sociaal-democratische en paarse methodiek, voorbijgestreefd. Het woord is nu aan de (be)heersers van het grootkapitaal. Met of zonder hulp van semi-rechtse politici. Extreem-rechts staat dienaangaande in de startblokken!
Wie er van zouden profiteren
De enigen die beter zouden worden van een dergelijk pensioensysteem zijn de aandeelhouders van de verzekeraars. Of het nu banken, bank-verzekeraars (zoals ING) of grote verzekeraars, zoals Aegon zijn. Zij zullen altijd proberen hun winst op te voeren ten koste van de verzekerden, of ten koste van andere werkenden waar ook ter wereld. Gezamenlijk vormen zij het nationale en steeds meer internationaal bepalende financierskapitaal. Datzelfde financierskapitaal (ook dat deel buiten Nederland) wil nu degrote pensioenfondsen die nog niet volledig onder hun controle vallen inlijven (en Nederland neemt in die vorm een vijfde van het totale in bedrijfspensioenfondsen ondergebrachte Europese pensioenkapitaal voor zijn rekening). Europese onderlinge concurrentie speelt daarbij dus ook een grote rol.
Wij kunnen er ook niets aan doen
Het is een EU-beslissing, en we hebben dat nu eenmaal afgesproken. Nederlandse regeringsverantwoordelijken verschuilen zich graag achter de stelling "wij kunnen er ook niets aan doen, want we hebben nu eenmaal afgesproken dat de EU als zodanig zou functioneren". Dat het Europese Parlement geen beslissingsbevoegdheid heeft op economisch gebied, en dat zij daar ook medeverantwoordelijk voor zijn, laten ze graag terzijde. De door het kapitaal beheerste media (wat duidelijk in Europa tot uitdrukking komt door de rol van Berlusconi en andere mediamagnaten), stellen daar ook geen kritische vragen over.
Ondertussen verschuilt men zich achter 'het democratisch gevormde' Europa. Een Europa dat de dictatuur van het kapitaal vertegenwoordigt! Maar als het zo uitkomt, doet men een beroep op Europese solidariteit. Wel van de werknemers uiteraard!
Ondertussen probeert de Europese Commissie het zo in te kleden dat de Europese imperialistische belangen (die van het groot- en financierskapitaal dus) zo goed mogelijk vertegenwoordigd worden.
De rechtvaardige oplossing
Een rechtvaardige oplossing zou kunnen zijn dat de centrale nationale overheid alle pensioengelden en premies overneemt en iedereen een goed pensioen garandeert. Een dergelijk systeem bestond in alle voormalige socialistische landen en in de huidige nog bestaande. Dat daar ook dan nog een gewijzigde situatie kan optreden, is in de afgelopen decennia wel bewezen.
Zolang internationale en nationale kapitaalgroepen echter over de macht beschikken om regeringen, dus landen en bevolkingsgroepen, in hun eigen financieel belang te manipuleren, zal een gegarandeerd pensioen voor velen een illusie blijken (denk aan de Enron-affaire en Argentinië). Dé rechtvaardige oplossing, ook voor een 'goede oude dag' in pensioenopzicht, kan pas gegarandeerd worden als het kapitalisme, dus concurrentie, definitief verdwenen is en plaats gemaakt heeft voor de solidariteit van de werkenden in een socialistische samenleving.