Moeizame vrede in Noord-Ierland

 

Demonstratie georganiseerd door de vakbond 'Unison' op 2  

Door Ron Verhoef

Het wil maar niet lukken met de vrede in Noord-Ierland. Weliswaar hebben de IRA en haar protestantse tegegenhanger, de UVF (Ulster Volunteer Force) al jaren geen aanslagen meer gepleegd, maar daarmee is er nog geen vrede. Het zijn nu vooral kleine groepjes protestantse paramilitairen die Ulster belagen.

Erg is, dat deze paramilitairen ook nog ongestoord hun gang kunnen gaan. De politie treedt niet op en staat soms zelfs toe te kijken hoe de extreme loyalisten (protestantse voorstanders van de Unie met Engeland) hele woonwijken belagen. Katholieke enclaves in Belfast zijn hierdoor bijna onbewoonbaar geworden.

In juli nog werd de katholieke tiener Gerard Lawlor neergeschoten door leden van de Ulster Freedom Fighters en hoewel deze moord tot algemene afschuw leidde kwam er geen reactie uit Westminster. Helaas is Lawlor niet het eerste slachtoffer van de loyalisten en waarschijnlijk bij lange na niet de laatste. De tiener is echter wel het symbool van de zinloosheid van de aanslagen.

Het zijn overigens niet alleen de loyalisten die voor geweld zorgen maar ook de orthodoxe aanhangers van de oranjemarsen. De marsen zijn weer voorbij, maar dat ging zeker niet zonder slag of stoot. Hoewel het gemeentebestuur van Belfast samen met de organisatoren een parcours voor de marsen had bepaald dat de katholieke wijken zoveel mogelijk met rust zou laten bleek een groep orthodoxe deelnemers een heel ander idee te hebben. Zij trok alsnog door de katholieke straten waardoor de gemoederen aardig verhit werden.

Regering Blair kijkt andere kant op

Het lijkt er bijna op dat de regering Blair het allemaal wel goed vindt, de paramilitairen staan immers aan haar kant. Bovendien hebben pas openbaar gemaakte documenten aangetoond dat de regering zelfs vooraf al op de hoogte wordt gebracht van de activiteiten van de paramilitairen. Sterker nog, volgens Blair is het paramilitair geweld zelfs de schuld van de slachtoffers die het zelf uitlokken en valt er dus niets aan te doen. De katholieken moeten maar veranderen. De katholieke schoolmeisjes die onder een cordon politiebescherming naar school moesten, waren er de schuld van dat het escaleerde, niet de protestantse buurtbewoners die de meisjes te lijf wilden gaan. Tja, het is maar hoe je het bekijkt.

Het is onbegrijpelijk dat de Britse regering niet ingrijpt. Tegen de IRA werd immers zwaar geschut in stelling gebracht, maar nu blijft het bij wat vage woorden en oproepen aan de loyalisten om te stoppen met het gebruiken van geweld. Ingrijpen nu zou juist van belang zijn nu het erop lijkt dat de vredesprocessen een kans maken.

Samenwerking krijgt langzaam vorm

De samenwerking tussen de katholieken en protestanten in het parlement en de gemeenteraden begint nu juist vorm te krijgen. Zo werd Alec Maskey, gemeenteraadslid voor Sinn Fein in Belfast, zowel door de protestantse als door de katholieke raadsleden gekozen tot burgemeester van Belfast (het is voor de eerste keer dat een lid van Sinn Fein burgemeester van Belfast werd). Een functie die hij in juli van dit jaar aanvaardde. Maskey sprak bij zijn aantreden verzoenende woorden en wees alle inwoners op hun taak om Belfast weer leefbaar te maken. Volgens Maskey moet het afgelopen zijn met het sektarisme in Noord-Ierland. Hij richtte zijn oproep niet alleen aan deloyalisten maar ook aan de republikeinen en zijn oproep vindt brede steun onder de bevolking.

Eerder had ook de premier van Noord-Ierland David Trimble al aangegeven tot verzoening te willen komen. Daarbij was, wat de premier betrof, een referendum over de aansluiting van Ulster bij de republiek Ierland bespreekbaar (een referendum dat overigens waarschijnlijk door de aanhangers van de unie met Engeland gewonnen zou worden).

Ook de IRA deed mee aan de poging tot verzoening. In een persverklaring liet de IRA weten spijt te hebben van alle slachtoffers die de organisatie de afgelopen decennia heeft gemaakt. De IRA bood haar excuses aan de families van de slachtoffers aan, anders dan in menige Nederlandse krant stond te lezen betrof het niet alleen excuses aan de families van burgerslachtoffers maar ook aan de families van militairen die in de strijd omkwamen, hoewel de IRA hier wel aan toe voegde dat ze geen spijt heeft van aanslagen op militaire doelen.

De IRA, Trimble en Maskey zorgden zo voor hoop op vrede. Met name het gebaar van de IRA was hoopvol. Dat deze wens ook breed gedragen wordt bleek op 2 augustus toen duizenden mensen een demonstratie hielden in Belfast tegen het sektarische geweld van de Loyalisten. Alec Maskey opende de demonstratie door een minuut stilte te vragen voor de slachtoffers van sektarisch geweld, katholieke en protestantse slachtoffers.

De optocht werd mede gesteund door de vakbonden. Bob Gourley, voorzitter van het Noord-Ierse congres van vakbonden sprak de menigte dan ook toe: "Sektarisme dood ons allemaal en we moeten vechten tegen het sektarisme waar en wanneer we kunnen- ook op de werkvloer en in onze gezinnen. De vakbonden verwerpen het recht op moord die in hun naam zou worden gepleegd." Ook de kerken deden mee aan de demonstratie. Alan Harper, bisschop van Conor, hield tevens een toespraak tijdens de manifestatie. Harper zei daarbij dat de kerken zich moesten inzetten om de boodschap van haat te stoppen.

Al met al was het een succesvolle demonstratie, die duidelijk maakt dat de inwoners van Ulster het geweld meer dan zat zijn. Helaas echter heeft het niet geleid tot een afname van de terreur door paramilitairen die nog elke dag doorgaan met het bestoken van katholieke wijken, terwijl de politie toekijkt.

Bronnen: New Worker, Scottish Socialist Voice, Irish Republican Times, Morning Star.