Dr. Rodolfo Dávalos, hoogleraar Internationaal Recht aan de Universiteit van Havana, bezoekt Europa. Op 8 oktober spreken wij hem - 30 jaar na de moord op Che Quevara - in Utrecht. Een slanke Cubaan, hij kijkt je met heldere ogen aan, zijn stem en zijn gebaren zijn tegelijk vriendelijk en strijdlustig. Zijn Spaans klinkt zuidelijk, expressief en vol overtuiging. Fijn om naar hem te luisteren.
Wij stellen hem enkele vragen over de situatie op Cuba - voor Manifest en voor de 'Nederlandse steungroep Free the Five', die samen met veel groepen in Noord en Zuid ijvert voor de vrijlating van vijf Cubanen die op volstrekt ongegronde beschuldigingen van spionage en moord in de VS zware straffen kregen.
Dávalos. Ja, er zijn veranderingen, en deze zijn gunstig voor ons volk en ons land. Ik kan het laten zien aan de opkomst van ondernemers op een commerciële beurs, dit jaar gehouden in Havana. Het aantal ondernemers uit de VS was boven verwachting: 700 vrouwen en mannen, afgevaardigd door 300 bedrijven uit 33 van de 49 Staten. Bush heeft dit niet kunnen verhinderen; hij is fel tegenstander van bezoeken aan Cuba door Amerikaanse burgers en officieel zijn deze bezoeken wettelijk verboden. Maar economische belangen en handelsbelangen wegen zwaar in deze tijd van economische neergang. Niet alleen door ondernemers, maar ook door het Congres onder sterke invloed van de media wordt druk uitgeoefend op de regering.
Op die beurs zijn contracten getekend voor 150 miljoen dollar - niet veel voor de VS, maar van groot belang voor Cuba. Voor al deze bezoekers is de relatie met het land verbeterd, vooroordelen zijn omgezet in betrokkenheid en soms nieuwe vriendschappen. President Fidel Castro bezocht deze beurs en sprak de ondernemers toe als welkome gasten. Deze op hun beurt beloofden volgend jaar terug te komen op een hopelijk nog grotere beurs.
Wat betreft het regeringsbeleid met betrekking tot de blokkade: het Huis van Afgevaardigden heeft hierover drie resoluties aangenomen:
Deze resoluties moeten nog door de Senaat geratificeerd worden. Op dit moment is de speciale Senaatscommissie accoord gegaan, en men schat dat er nog 12 voorstanders in de Senaat bij moeten komen om aan een tweederde meerderheid te komen. Dr. Dávalos: "Wij zijn optimistisch en verwachten dat dit volgend jaar gaat lukken".
Een andere hoopvolle ontwikkeling: twee maanden geleden zijn 70 juristen bijeen gekomen en hebben zich gebogen over de juridische rechtmatigheid van de blokkade. Zij hebben een organisatie opgericht: het 'VS-Cuba legal forum'. Binnen deze organisatie worden de Cubaanse wetten tegen het licht gehouden. Deze wetten worden dan niet meer beoordeeld vanuit het vooroordeel dat het Cubaanse systeem de mensenrechten schendt, maar vanuit de mening dat dit rechtssysteem ánders, maar niet mínder is dan het Amerikaanse. Historische en culturele verschillen vindt men ook in de nationale wetgeving terug. Dit kan nooit een wettelijke basis zijn voor een blokkade!
Dávalos. Het is belangrijk om samen deze campagne te voeren. Onze vrienden nemen kennis van het onrecht dat door de zware vonnissen in Miami gedaan is aan onze vijf landgenoten. De rechters van Atlanta, die in hoger beroep hun zaak gaan beoordelen, moeten merken dat er in heel de wereld aandacht is voor dit proces. In de reacties die deze rechters van overal krijgen, moet geen wantrouwen doorklinken tegen de Amerikaanse rechtspraak. Maar wat in Miami gebeurd is, grenst aan het ongelooflijke. Er is geen spoor van bewijs geleverd voor spionage en geweld tegen de Amerikaanse staat en ook niet voor moord. Toch zijn er drie veroordeeld tot levenslang en anderen tot 15 en 12 jaar gevangenis.
Rechters moeten de internationale druk voelen. Eerlijke mensen spreken zich uit voor de waarheid. Er zijn nu vijf advocaten in Atlanta aangesteld en daar zijn er nog twee aan toegevoegd; één van hen is ook advocaat van mevrouw Sison.
Om voor deze zaak een sterke campagne te voeren moet gerichte propaganda en informatie verspreid worden naar de media en in de organisaties van het volk. Want uiteindelijk moet het daarheen, dat mensen van overal elkaars vrienden zijn.
Inmiddels was het avond geworden en dr. Dávalos moest zich haasten om nog dezelfde avond in Brussel te komen. Wij bewaren een warme herinnering aan zijn persoonlijkheid en hebben onze groeten meegegeven voor het Cubaanse volk.