De massale bouw van grote gevangenissen op het grondgebied van de VS in de laatste 20 jaar heeft niets van doen met juridische bezorgdheid voor de openbare veiligheid, maar veel meer met kapitaalbelangen. Reeds enige tijd is er een trend naar privatisering van nationale gevangenissen en naar het toeëigenen van arbeid van nationale en federale gevangenen door bedrijven als Microsoft, Honda en Mc Donalds, die deze gevangenen onderwerpen aan uitbuiting en hen een miserabel loon toeschuiven.
Parascope, een nieuwsblad in de VS uitgegeven, meldt dat gevangenissen gemiddeld een uurloon tussen 0,20 en 1,50 dollar uitbetalen met uitsluiting van medische voorzieningen, arbeidsveiligheid en het recht op lidmaatschap van een vakbond; ook de federale arbeidsregelingen zijn voor hen niet van toepassing. In publieke instellingen zijn bedrijven verplicht hun arbeiders het minimumloon, dat in de betreffende staat geldt, uit te betalen. Maar de gevangene ziet daarvan slechts eenvijfde deel, want de gevangenisleiding behoudt zich het recht voor om het overgrote deel in te houden om de kosten van de gevangenis te dekken.
Op soortgelijke wijze betalen bedrijven die 'deel uitmaken' van een gevangenis - tot 15 bedrijven tegelijkertijd in één gevangenis - veel lagere lonen aan gevangenen dan zij verplicht zijn te betalen aan werkers buiten de gevangenis met toeslagen en vakantiegeld. Zo lezen wij in het nieuwsblad 'Seattle Weekly'.
Helaas staat dit mechanisme toe dat zij die uit zijn op winsten zich op legale wijze kunnen verzekeren van goedkope arbeid van gevangenen. Het 13de artikel van de Amerikaanse grondwet stelt: "Slavernij en onvrijwillige dienstverlening, behalve die opgelegd is als straf voor een misdaad waartoe de schuldige expliciet veroordeeld is, mag in de VS of waar dan ook onder haar rechtsbevoegdheid, niet voorkomen". Staten als Californië en Oregon hebben wetten goedgekeurd die alle gevangenen verplichten tot werk. In veel gevallen, waar zij weigerden te werken, zijn zij geïsoleerd in zwaar beveiligde cellen en werden hen privileges onthouden, zoals toegang tot de bibliotheek of tijd voor ontspanning.
Onder toezicht van en gesponsord door de ondernemingen werkt het ALEC (American Legislative Exchange Council) aan het ontwikkelen van wetsvoorstellen die bij juridische beleidsmakers worden gepromoot, waardoor gegarandeerd wordt dat de gevangenispopulatie op peil blijft en zelfs vaak toeneemt.Evenzo worden via deze organisatie miljoenen dollars, door de bedrijven die er het meest van profiteren, toegeschoven aan verkiezingsprogramma's voor afgevaardigden van Senaat en het Huis van Afgevaardigden.
Een van de best bekende en sprekende wetsvoorstellen is die van de 'Driemaal is uit', die in verschillende staten ingang vond in de jaren negentig. Dat houdt in dat een minimum veroordeling van 25 jaar (tot levenslang) gegeven wordt als iemand zich voor de derde maal schuldig maakt aan welk vergrijp dan ook. Volgens deskundigen heeft dit funeste gevolgen. Veel mensen zijn tot levenslang veroordeeld voor het stelen van fietsen, kleding, zelfs voedsel; een gegeven dat naar verhouding meestal arme mensen treft, waaronder veel Afro- en Latijns-Amerikanen.
In de VS is 85 procent van de gedetineerden gevangengezet voor geweldloze delicten en meer dan 80 procent van deze gevangenen is van Afro-Amerikaanse afkomst.
Vertaling: Thomas Janssen.