|
Dit negatieve oordeel over de Volksrepubliek navolgen dient noch de waarheid, noch de belangen van de vredesactivisten of de communistische beweging. In dit artikel proberen we dat aan te tonen in de kwestie Irak. Een volgend artikel gaat over het partijcongres.
Al lang verkondigt China inzake Irak: "Er is voor het probleem een politieke en diplomatieke oplossing nodig in het kader van de VN. Wij hopen dat Irak erin slaagt alle relevante VN-resoluties ernstig, nauwgezet en volledig na te leven. Wapeninspecteurs moeten zo snel mogelijk tot het land worden toegelaten, zoals Irak trouwens had toegezegd."
De Chinese diplomaten hebben druk overleg gevoerd met landen van de Arabische Liga en van de Europese Unie om de eerste tekst van de Amerikaanse resolutie tegen te houden of op zijn minst af te zwakken. Op hun officiële websites kwamen de buiten- en binnenlandse tegenstanders van de Amerikaanse agressie, in de eerste plaats de Arabische, uitvoerig aan bod. Op 8 november verkoos China echter zijn veto in de Veiligheidsraad niet te gebruiken en stemde samen met alle andere leden van die raad voor een resolutie die Irak de wacht aanzegt. Deze resolutie willen de VS benutten om het land met steun van de VN aan te vallen.
Waarom gaat de Volksrepubliek zo voorzichtig te werk? Waarom hebben ze een nieuwe resolutie aanvaard? In de People's Daily (de belangrijkste officiële krant) stond op 5 november jl. een overzicht van factoren waar het beleid rekening mee moet houden.
China importeert per dag twee miljoen vaten olie uit het Midden-Oosten en is nog lang niet klaar met de ontwikkeling van een gedifferentieerde energievoorziening voor de snel groeiende economie. Prijsstijgingen, onderbrekingen van de toevoer en een pro-Amerikaans regime in Irak zouden een groot gevaar betekenen voor de Chinese industrie. Ook het terugroepen van de vele Chinese arbeiders die momenteel in het Midden-Oosten werken, zou een zwaar economisch verlies betekenen. De meest rechtse politici in de VS zijn er voor om China, een toekomstige concurrent, met ijzeren vuist aan te pakken en te verzwakken, nu het nog kan. Een oorlog tegen Irak zal zijn invloed op het Amerikaanse beleid alleen maar vergroten. Als de VS die oorlog winnen, zal hun militaire macht in de wereld en in Azië nog veel groter worden.
Bovenstaande overwegingen, door Chinese opiniemakers zelf naar voren gebracht, verklaren in zekere mate waarom China de oorlog tegen Irak en zeker een Amerikaanse overwinning moet voorkomen. Wellicht rekent het land er samen met Syrië op dat de resolutie dat voor elkaar kan brengen of ten minste voor tijdwinst zorgt.
Andere mogelijke factoren die een rol hebben gespeeld zijn de Amerikaanse chantage en het feit dat de tekst enigszins werd afgezwakt en ruimte laat voor interpretatie en voor controle door de VN.
China's beleid wijst zeker ook op twijfel aan de macht en invloed van de internationale vredesbeweging.
Je kunt van mening zijn dat China zijn eisen voor de Palestijnen, voor de opheffing van het embargo tegen Irak en voor het naleven van de VN-resoluties ook door Israël krachtig naar voren had moeten brengen en had moeten verbinden met de nieuwe resolutie tegen Irak. Een veto was helemaal een duidelijk signaal geweest en een ondersteuning van de vredesbeweging.
Het is zeker mogelijk dat China een misrekening maakt, samen met landen van de Arabische Liga. Misschien schatten ze het effect dat de nieuwe tekst kan hebben om de oorlog tegen te houden te hoog in en krijgt de VN helemaal niet meer macht om tegen Bush en Blair in te gaan. Het is echter duidelijk dat staatsleiders andere en zwaardere verantwoordelijkheden hebben dan vredesactivisten. We moeten beseffen dat de ernst van de Amerikaanse dreiging moeilijk te overschatten valt. Het initiatief voor inmenging en oorlog tegen de derde wereld ligt volledig bij de VS en hun bondgenoten in Europa (waarvan sommigen nu nog een enigszins andere tactiek voorstaan).
Het Westen is er voorlopig in geslaagd 11 september te gebruiken om zijn militaire en politieke overheersing sterk te ontwikkelen. Daarom moeten we keuzes maken. Als we de imperialisten niet willen steunen, moeten we onze kritiek op Irak maar ook op andere Derdewereldlanden die een onafhankelijke koers varen, zoals China, ondergeschikt maken aan onze solidariteit met hen.
Vele communisten hebben heimwee naar de krachtige anti-imperialistische campagnes en uitspraken van Mao en de zijnen. De tijden zijn op dit ogenblik echter anders. De realistische strategie van de huidige Chinese leiders kan verkeerd blijken maar zeker is dat helemaal niet. De toekomst, de feiten zullen het uitwijzen.