Turkse aanwezigheid op Cyprus

Door E.M.

De nieuwe regering van Turkije is direct aan de slag gegaan met de kwestie van de Europese Unie. Op 12 december vond een Europese Top plaats in Kopenhagen, waar de uitbreiding van de EU onderwerp van discussie was. De kapitalistische regering in Turkije wil van de EU een datum horen, waarop Turkije als volwaardige lidstaat van de Unie erkend zal worden. Dit artikel werd vóór die bijeenkomst geschreven.

Met die gebeurtenis in het vooruitzicht worden een aantal zaken steeds belangrijker. Cyprus is zo'n zaak die bovenaan de agenda staat van de Top in Kopenhagen op 12 december.

Het plan van Kofi Anan

Direct na de formatie van de regering in Turkije legde Kofi Anan aan beide partijen een 150 pagina's dik plan voor met betrekking tot de kwestie Cyprus. Een van de belangrijkste dingen die de EU van Turkije verwacht is, dat Turkije dit onlangs verschenen plan accepteert. Ondanks dat er in het plan op zichzelf weinig te lezen is waar de Turken verontrust over hoeven te zijn, is het totale plan nauwelijks aanvaardbaar voor Turkije. De reden daarvoor is dat ieder type 'oplossing' van het Cypriotische probleem voor de Turkse kapitalistenklasse een verlies betekent van initiatiefmogelijkheden.

Op dit moment is Turkije nog steeds een van de belangrijkste spelers op het eiland en als het Cypriotische probleem wordt opgelost voordat Cyprus lid van de Europese Unie wordt, dan zal Turkije het grootste deel van haar controle over het eiland verliezen. Dit betekent dat, ongeacht de inhoud van het recente plan, het accepteren van welke oplossing dan ook schadelijk zal zijn voor de heersende klasse in Turkije. Aan de andere kant lijkt het er steeds meer op dat Turkije buitenspel gezet wordt. Tijdens de Top in Kopenhagen zal Cyprus een stap dichter bij de Europese Unie komen. En het belangrijkste is dat de Verenigde Staten de meest dominante kracht zijn met betrekking tot de kwestie Cyprus, vroeg of laat zal Turkije zich daaraan onderwerpen.

Turkije had imperialistische dromen over dat kleine eiland, uitgedaagd door Engeland in de jaren '60 van de vorige eeuw. Door de recente ontwikkelingen lijken deze dromen onherroepelijk stukgeslagen en bijna iedereen in Turkije is zich daarvan bewust. Ondanks dat het leger veel belang hecht aan deze zaak is een sterk verzet binnen Turkije, tegen het totale verlies van controle op het eiland, nauwelijks waarneembaar. Langs ideologische weg worden grote lagen van de Turkse samenleving ervan overtuigd dat de hoogste prioriteit voor Turkije is om lid te worden van de Europese Unie, tegen welke prijs dan ook.

Dus waarom deze kwelling verlengen? Waarom wordt het plan niet gewoon geaccepteerd? Cyprus is een van de laatste bezittingen die de Turkse heersende klasse in kan zetten bij onderhandelingen. Turkije moet onderhandelen met de Verenigde Staten over de dreigende oorlog tegen Irak en zal vrijwel zeker haar imperialistische dromen nieuw leven inblazen in Moussol en Kirkuk. Turkije moet onderhandelen met de Europese Unie over haar lidmaatschap.

Wat is het alternatieve plan?

Tot de jaren zestig had Turkije geen interesse voor Cyprus. Midden jarenzestig begon de interesse van Turkije in Cyprus te groeien, wat samenviel met de onafhankelijkheidsbeweging tegen Engeland, en niet zonder reden. De onrust tussen de bevolkingsgroepen op het eiland en de Turkse annexatie van het noordelijke deel van het eiland in 1974, droeg er allemaal toe bij dat Engeland op het eiland haar status van bewaker van de ævredeÆ kon versterken. Bijna veertig jaar lang was een 'gescheiden' Cyprus voedingsbodem voor vijandigheid tussen de twee bevolkingsgroepen op het eiland en diende de imperialistische belangen. Wat zij nu bedoelen met een æ verenigdÆ Cyprus is op geen enkele wijze de verbroedering tussen de twee bevolkingsgroepen op het eiland.

Het alternatieve plan heeft een communistisch karakter en de steun voor dit plan groeit voortdurend op Cyprus, in Turkije en Griekenland: een verenigd Cyprus, dat onafhankelijk is van alle imperialistische krachten, inclusief de Europese Unie.

Vertaling J. Bernaven