Plannen WAO desastreus voor mensen met handicap (2)
Van de sociaal-economische redactie
Jaarlijks komen zo'n 40.000 arbeidsongeschikten niet meer in de WAO terecht. Zij krijgen dan slechtere uitkeringen, zoals de WW of een Bijstandsuitkering. Dit gebeurt als de plannen van het demissionaire kabinet Balkenende doorgaan, schrijft de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad in haar brochure "WAO onmisbaar; een reactie op de afbraakplannen".
Hieronder een tweede gedeelte uit die brochure: Het aantal WAO'ers neemt niet toe en de financiële lasten nemen af. In de komende nummers van Manifest meer.
Aantal WAO'ers neemt niet toe
Het aantal WAO'ers in Nederland neemt niet toe. Het zijn er veel minder dan tien jaar terug en iets meer dan vijf jaar geleden. Op dit moment, halverwege 2002, blijft het aantal (gedeeltelijke) WAO'ers constant. De sombere prognose wordt gelogenstraft. Een betere maatstaf om de ontwikkeling van het aantal WAO'ers te bezien, is hun aantal te vergelijken met het aantal werknemers. Die verhouding is in de jaren tachtig en negentig aanzienlijk gedaald en de laatste jaren constant gebleven. Van de mensen die wel een WAO-uitkering krijgen, is zeventien procent binnen een jaar weer hersteld en ontvangt geen uitkering meer.
De financiële last neemt af
De financiële last van de WAO voor de Nederlandse economie is de afgelopen tien jaar sterk afgenomen tot ruim twee procent van het bruto binnenlands product. Dit komt omdat het aantal WAO'ers relatief is gedaald, het aantal gedeeltelijk arbeidsongeschikten relatief toeneemt en de WAO-uitkeringen achterblijven bij de gemiddelde inkomensontwikkeling. De WAO-premie wordt door het kabinet als gevolg daarvan in 2003 opnieuw verlaagd, terwijl de reserves in het WAO-fonds groot blijven. De WAO-uitkeringen zouden tegen deze achtergrond dus ook verhoogd kunnen worden.
Bij de vorige grote aanslag op de WAO, begin jaren '90, was een belangrijk argument dat het totaal aantal uitkeringsgerechtigden ten opzichte van het aantal mensen met inkomen uit werk te hoog werd. De uitkeringen zouden daardoor onbetaalbaar worden. In de periode 1999-2000 is die situatie aanmerkelijk verbeterd: het aantal uitkeringen daalt ten opzichte van het aantal werkenden.
Noch de ontwikkeling van het aantal WAO'ers, noch de financiële last ervan vormen ook maar enige rechtvaardiging voor de voorgenomen vermindering van het recht op een WAO-uitkering.
Internationale vergelijking
Ook als we het aantal WAO- en andere arbeidsongeschiktheidsuitkeringen tot hun werkelijke proporties terugbrengen, is dat aantal in Nederland hoog in vergelijking met andere landen. Dat wil niet zeggen dat in het buitenland minder (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten van een uitkering leven. Het betekent dat een groep voor een groot deel onder een andere uitkering valt: in België onder de werkloosheiduitkering. In Frankrijk onder de vervroegde pensionering en in Engeland onder de bijstand. Het totaal aantal uitkeringen in deze landen ten opzichte van het aantal werkenden is groter dan in Nederland.
Geen zwart werk
Sommige mensen kunnen zich niet voorstellen dat er honderdduizenden daadwerkelijk jarenlang arbeidsongeschikt zijn. Bij veel mensen met een chronische ziekte of handicap is dat niet te zien. Er wordt wel gedacht dat 'die WAO'ers er wel zwart zullen bijverdienen'. Dit soort fraude komt bijna niet voor. Deze zomer verscheen nog een onderzoek waaruit dit bleek.
(Wordt vervolgd)