Instorten huizenmarkt begonnen

Door Jan Cleton

Aan alle kanten klinken momenteel de geruststellingen, het valt allemaal wel mee met de huizenmarkt. De kopers zijn wat voorzichtiger, de verkopers moeten hun verwachtingen wat bijstellen, maar verder...

Gemiddeld stond een woning in het vierde kwartaal van 2002 60 dagen te koop (in '98 '99 was dat 37 dagen). Een vrijstaande woning nu 103 dagen (gemiddelde prijs 340.000 euro). De malaise tekent zich dus al af in het bovenste segment. Voor woningen boven een miljoen euro is het nog veel erger, ze kunnen ze aan de straatstenen niet meer kwijt.

Geen opleving verwacht

Een opleving zit er niet in. "Daarbij is vertrouwen het sleutelwoord", zegt econoom J. Aarts, die voor de Rabobank de woningmarkt volgt. "Mensen willen herstel zien. Herstel van de beurs, van de politiek en van de werkgelegenheid, alvorens ze weer gaan kopen. Als het vertrouwen terugkomt dat je je baan behoudt en dat je inkomen zal stijgen, dan trekt de woningmarkt weer aan."

Algemeen wordt geconstateerd dat de gemiddeld met zestig procent ingezakte beurskoersen het juist voor de 'miljonairs' moeilijk hebben gemaakt. Dat het juist de banken zijn geweest die de mensen uit de iets hogere inkomensgroep (en helaas ook de mensen die op de grens daarvan zaten) hebben verleid over te gaan tot de risicovolle beleggingshypotheken, vertelt een dergelijke econoom er uiteraard niet bij.

Garanties dat het herstel op korte termijn plaatsvindt kunnen ze niet geven. Het blijft allemaal een kwestie van vertrouwen.

Helaas hebben communisten voor de mensen die zitten te springen om een woning ook geen snelle prettige boodschap. De wereldwijde overproductiecrisis maakt dat een snel herstel niet te verwachten valt. Het is logisch dat de huizenmarkt drie jaar na het begin van de sluipende beurskrach pas de duidelijke effecten daarvan gaat ondervinden. De klappen vielen in eerste instantie bij de aandeelhouders, maar nu komen ook de niet aandeelhoudende werkers en 'eigenhuisbezitters' (meestal is het huis in werkelijkheid van 'de bank') onder druk te staan. Een onbehoorlijk aantal heeft al zijn baan verloren; de loonstijging blijft achter bij de kostenstijging; het toekomstperspectief is niet rooskleurig.

Verder valt te verwachten dat straks vele koopwoningen leeg zullen staan en er onvoldoende vervangende huurwoningen zijn. Degenen die nu ingeschreven staan voor een huurwoning (vaak al vele jaren) zullen met lede ogen moeten toezien hoe de 'schrijnende gevallen' voorrang krijgen bij de toewijzing.

Is er dan geen oplossing?

De eenvoudigste oplossing is gewoon langdurig leegstaande panden te gaan bewonen, maar ook dat zal slechts een tijdelijke, en weinig rustgevende, oplossing zijn. Definitieve oplossingen kunnen niet bereikt worden onder dit kapitalistische systeem, dat altijd weer zal vastlopen in een overproductiecrisis met alle ellende van dien. De wat moeilijker oplossing is deel te nemen aan de strijd voor een socialistische maatschappij, waar het belang van de mens vooropstaat en niet de winst. Dus, 22 januari, gewoon communisten stemmen; lid worden van de NCPN en in de praktijk meestrijden voor een betere maatschappij.