Plannen WAO desastreus voor mensen met handicap of chronische ziekte (5 slot)
Van de sociaal-economische redactie
Jaarlijks komen zo'n 40.000 arbeidsongeschikten niet meer in de WAO terecht. Zij krijgen dan slechtere uitkeringen, zoals de WW of een Bijstandsuitkering. Dit gebeurt als de plannen van het demissionaire kabinet Balkenende doorgaan, schrijft de Chronisch zieken en Gehandicaptenraad in haar brochure "WAO onmisbaar; een reactie op de afbraakplannen". Hieronder het vijfde en laatste gedeelte uit die brochure.
In het TNO-rapport 'De gevolgen van recente WAO-voorstellen voor chronisch zieken en gehandicapten' is voor een gemiddelde arbeidsongeschikte de inkomensontwikkeling in schema gezet. Zie onderstaande tabellen. Het gaat om iemand van veertig jaar met een arbeidsverleden van 18 jaar en een maandinkomen van 1750 euro, zonder verdienende partner. Vergeleken is de huidige situatie met die onder de nieuwe WAO volgens het kabinet Balkenende.
Particulier verzekeren
Het kabinet Balkenende overweegt de loonaanvulling voor arbeidsongeschikten die gedeeltelijk en tegen een lager loon weer aan het werk zijn, door de werkgever particulier te laten verzekeren. De werknemer wordt dan na de WAO-keuring nogmaals gekeurd voor deze private verzekering. Regioplan Beleidsonderzoek brengt een rapport uit over de gevolgen hiervan voor de zieke werknemers. Hierbij een conclusie: "De spreiding van de keuringen over meer instanties brengt een aantal risico's met zich mee. De keuringsuitslagen kunnen verschillend zijn; de cliëntgegevens kunnen moeilijker worden uitgewisseld; er komen verschillende bezwaar- en beroepsprocedures; het tekort aan keuringsartsen zal toenemen; en er ontstaat een risico op afwenteling op de WW. Al met al levert de private keuring voor de loonaanvullingsregeling voor de cliënt meer rompslomp en onzekerheid op."
De CG-Raad is er op tegen de verzekering voor arbeidsongeschiktheid deels te privatiseren.
Conclusies en aanbevelingen
De CG-Raad wijst er op dat in Nederland momenteel bij lange na geen één miljoen WAO'ers zijn. Het aantal WAO'ers is ten opzichte van het aantal werknemers de afgelopen tien jaar aanzienlijk minder geworden en momenteel constant. De financiële last van de WAO wordt steeds minder. In plaats van de WAO-premie opnieuw te verlagen, is het mogelijk de WAO-uitkeringen te verhogen bij gelijkblijvende premies. De CG-Raad vreest dat met de nieuwe plannen veel mensen niet meer tot de WAO worden toegelaten. Als mensen niet meer kunnen werken, worden deze ex-werknemers verwezen naar andere uitkeringen met een meestal aanzienlijk slechter inkomensperspectief. Dit lot treft straks naar schatting zo'n 40.000 arbeidsongeschikten per jaar. De CG-Raad is er fel op tegen om de toegang tot de WAO te beperken tot zogenaamde 'volledig en duurzaam arbeidsongeschikten'. Ook is de CG-Raad tegen het verder aanscherpen van de keuringsregels. De WAO moet blijven bestaan als inkomensverzekering voor alle werknemers die volledig of gedeeltelijkarbeidsongeschikt zijn. Ook als dat voor minder dan 35 procent is.
Aanbevelingen
De CG-Raad vindt het een goede zaak om mensen aan het werk te houden of te krijgen. Er moeten extra maatregelen komen om de reïntegratie van arbeidsgehandicapten, WAO'ers en anderen te bevorderen. Werkgevers moeten worden verplicht om minimaal een bepaald percentage arbeidsgehandicapten in dienst te houden of te nemen. Daarnaast wil de CG-Raad dat het Persoonsgebonden Reïntegratie Budget landelijk wordt ingevoerd, zodat mensen zelf sturing kunnen geven aan hun reïntegratie.
De CG-Raad wil de WAO-uitkeringen verbeteren. In de eerste plaats door het 'WAO-gat' te dempen en iedereen weer recht op zeventig procent van het laatstverdiende loon te geven. In de tweede plaats kunnen de uitkeringen verhoogd worden naar 75 procent van het loon dat iemand verdiende.