De AEL heeft niet te klagen over belangstelling. Wat is het voor organisatie, wat wil ze? Nu er ook een Nederlandse afdeling is gevormd, wordt een beeld van die organisatie nodig. De NCPN heeft nog geen mening over de AEL. De Belgische PVDA heeft een lijstverbinding (Resist) met de organisatie van Dyab Abou Jahjah. Wat brengt Arabische nationalisten samen met Belgische communisten? Wat vindt de AEL van de andere Arabische en moslimorganisaties? Abou Jahjah is geen communist, maar wat dan wel? Hoe staat de AEL tegenover de strijd van de Berbers en de Koerden in de Arabische landen? Hebben zij ook recht op soevereiniteit? Abou Jahjah lijkt voorstander te zijn van een islamitische staat, maar de beginselverklaring van Resist is voor de scheiding van kerk en staat. Een eerste verkenning.
Volgens Abou Jahjah is het als moslim niet makkelijk om onbevooroordeeld te staan tegenover atheïsten en communisten. Er is eensgezindheid omtrent het imperialisme en de strijd van de volkeren. Wat de rol van de godsdienst betreft en de klassenanalyse van bepaalde dingen, zijn er verschillen. Maar dat is geen belemmering om te kunnen samenwerken. Het is de samenwerking binnen 'Stop USA' (Belgische vredesbeweging, nvdr) die geleid heeft tot de verkiezingslijst. Maar het front tegen de oorlog blijft de prioriteit. Wij nemen deel aan de verkiezingen, maar we hebben geen enkele illusie dat we op die manier iets kunnen veranderen. We zullen de zaken veranderen met acties, zoals in de haven van Antwerpen.
Ook voor de PVDA reikt de samenwerking met de AEL veel verder dan de verkiezingen. Het is voor die partij een buitenkans dat de AEL er is. Die organisatie vertegenwoordigt al wie vandaag onder vuur ligt van het imperialisme en van het eenheidsdenken, zowel de Arabische landen als de Arabische arbeiders in de westerse landen.
Waarschijnlijk begint over een paar weken de oorlog tegen Irak. Die oorlog is, volgens de PVDA, de enige oplossing die het Amerikaanse en Britse imperialisme nog zien om uit hun crisis te geraken. Vandaag zijn het de Arabische volkeren die aangevallen worden. Maar de Verenigde Staten willen de heersers blijven in heel de wereld, ze willen heel de regio en vandaar uit heel Centraal-Azië. Om die oorlogen te kunnen voeren heeft het imperialisme jarenlang racistische haat gezaaid in de westerse landen. Nog meer sinds 11 september. Dat is een weldoordachte strategie met de bedoeling de eenheid onder de arbeiders en met derdewereldlanden kapot te maken. De huidige campagne tegen de islam wil de aanvallen tegen de derdewereldlanden rechtvaardigen, net zoals dat gebeurde met de haatcampagnes tegen de zwarten, tegen de joden enzovoort. Communisten willen dat de arbeiders zich verzetten tegen het imperialisme, maar dan moeten ze in de eerste plaatsdie verdeeldheid en die haat wegwerken want daarmee proberen de imperialistische leiders de bevolkingen mee te trekken in hun oorlog.
Volgens de PVDA kijken marxisten echter met name naar het klassenkarakter van het nationalisme. Er is een onderscheid tussen het nationalisme in deimperialistische landen en in de onderdrukte landen. In de onderdrukte Arabische landen en derdewereldlanden speelt het nationalisme een progressieve rol, het verzwakt het imperialisme. Dat is een progressieve strijd die echter pas helemaal kan overwinnen als hij geleid wordt door een revolutionaire organisatie, anders zal het land uitverkocht worden aan een ander imperialisme.
De Berbers van de AEL zijn voor een andere oplossing: zij willen dat hun taal erkend wordt, zij willen autonomie maar geen onafhankelijkheid, zij beschouwen zich als een deel van het Arabische volk. En dus is het standpunt van de AEL: erkenning van de taal en de culturele rechten van het berbervolk maar we vechten samen tegen de binnenlandse dictatuur én tegen de buitenlandse onderdrukking.
Ten tweede verwerpt de AEL racisme. Ieders identiteit moet worden gerespecteerd. Geen enkel volk is superieur aan een ander. Moslims hebben het recht en de plicht elk racisme te bestrijden. De islam aanvaardt racisme niet, net zomin als de onderwerping. De islam roept de volkeren op tot de jihad: dat is geen strijd om anderen te bekeren, het is een verzetsstrijd. Wij zullen nooit iemand verplichten moslim te worden, ook al bestaan er zulke religieuze afwijkingen. Ja, wij willen samenleven met niet-moslims.
Als er een dictator is, dan moet je de wapens opnemen en vechten. Als er onrechtvaardigheid is, bijv. racisme, dan moet je vechten. Als er een systeem is van ongelijkheid, dan moet je vechten. Men heeft het over vooruitgaan naar het socialisme. Het islamitisch regime is eerder gebaseerd op gelijkheid, het is niet gebaseerd op kapitalisme. Er moet sociale gelijkheid zijn. Als een regime dat niet toepast, dan moet je vechten.
Godsdienst mag, volgens de PVDA, geen factor van verdeeldheid zijn in de strijd tegen het kapitalisme. De islam is lange tijd, zoals het wahabisme in Saoedi-Arabië, een reactionair instrument geweest dat werd ingezet tegen de nationalistische bewegingen en tegen de communisten in de Arabischewereld, met de steun van het imperialisme. In de mate dat dit verandert en dat de islam eerder gebruikt wordt tégen het imperialisme komt er nu een hele hetze op gang tegen de islam. Er vindt nu een hetze tegen de islam plaats omdat men bang is voor de anti-imperialistische inslag die sommigen er aan geven.
"Kijk maar eens naar de strijd tegen de kerk en het katholicisme hier in Europa. Op papier is er een scheiding van (katholieke) kerk en staat. Maar de christen-democratische beweging is nog altijd de sterkste in Europa. En het zijn dié politici die vandaag de AEL aanvallen omdat wij tegen de scheiding van kerk en staat zouden zijn. Voor ons mag dat zeker afgeschaft worden. Waarom zouden wij een moslimraad nodig hebben? De AEL is niet voor zo'n moslimraad, die is opgelegd door de Belgische staat. Als de moslims een andere imam willen, dan zullen ze die zelf wel kiezen. Wij zeggen dat een echte islamitische staat een democratische staat zal zijn want hij zal zich baseren op een shura (een raad). Het regime in Saoedi-Arabië heeft de steun van de VS, het is anti-islamitisch want het is gebaseerd op een monarchie, niet op de shura. Voor de meerderheid van moslims is de islam bevrijdend, democratisch."
Bovenstaand artikel is een bewerking van een openbaar debat met Dyab Abou Jahjah (AEL) en Herwig Lerouge (PVDA-B), gepubliceerd in Solidair 10, 2003.
Het debat werd opgenomen op video. Te verkrijgen bij Video-Project, Kazernestraat 68, 1000 Brussel. Projetvideo@hotmail.com voor de prijs van 6 euro (+ 2 euro port).