Regering van Turkije in gevaar

Demonstratie van TKP in havenplaats Iskenderun, nu een Amerikaanse basis en verboden voor Turken, waarbij 96 TKP-leden werden gearresteerd.  

 

Door E.M.

De AKP, de regerende partij in Turkije, had het de afgelopen twee weken druk met uitstellen van het opnieuw in stemming brengen van het tweede oorlogsvoorstel en hoopte ondertussen op een wonder. Een wonder waarmee het Turkse volk overtuigd zou kunnen worden dat een oorlog tegen Irak gerechtvaardigd is! Het tegenovergestelde is gebeurd: de werkende klasse liet meer van zich horen dan ooit tevoren.

Het deel van de bevolking, dat dacht door het leger gered zou worden als alle politici af zouden laten weten, was verbijsterd toen bleek dat ook het leger de kant van de Verenigde Staten koos.

De AKP is bang voor de reacties van de kiezers. Maar tot nu toe beschouwde zij de VS niet als een dreiging, omdat die op dit moment in Turkije geen alternatief leken te hebben voor de AKP. Donderdagochtend 20 maart belde Powell echter de minister van Buitenlandse Zaken op met de mededeling, dat het aanbod van 'economische hulp' niet meer van kracht is, zelfs als het voorstel - de VS toestemming geven het Turkse luchtruim te gebruiken - door het parlement aangenomen zou worden. Indien dit geen bluf is dan betekent dit dat de VS hebben besloten om te beginnen met een grote herstructureringsoperatie van de Turkse politiek. Het stopzetten van de 'economische hulp' door de VS kan één van de grootste economische crises veroorzaken die Turkije ooit heeft doorgemaakt! Een crisis die wellicht zwaar genoeg is om een regering omver te werpen.

Amerikaanse troepen in Turkije

Door de afwijzing van het tweede oorlogsvoorstel was de anti-oorlogsbeweging een tijdje zeer optimistisch. Dit duurde echter niet lang. Na een korte periode van aarzeling hervatten de VS de oorlogsvoorbereidingen in Turkije. Op 5 maart vervoerden 500 militaire vrachtwagens VS-wapens en troepen van Urfa naar Noord-Irak. Op 8 maart werd bekendgemaakt dat de VS negen nieuwe militaire bases in Turkije hebben gekregen: Merkez en Oguzeli in de provincie Gaziantep, Birecik en Viransehir in de provincie Urfa, Kiziltepe, Dicle, Nusaybin en Oyali in Mardin, en Diyarbakir. Daarnaast zijn de haven van Tasucu in de provincie Mersin en de haven van Iskenderun in de provincie Haqtay in feite ook militaire bases van de VS geworden. Daarmee kan er geen twijfel meer over bestaan dat er sprake is van een invasie van de VS in het zuidelijke deel van Turkije. Turkije begint op een groot vliegdekschip van het Amerikaanse imperialisme te lijken, met op dit moment in totaal 16 militaire bases van de VS erop.

Op 19 maart kreeg de vierde infanteriedivisie opdracht zich te verplaatsen naar Turkije. Deze divisie is zo groot dat zij met 33 schepen moet worden vervoerd.

Terwijl al deze activiteiten plaatsvonden beweerde het Turkse leger dat dit, en alles wat nog zou kunnen volgen, allemaal binnen het kader van het eerste oorlogsvoorstel viel dat reeds in januari door het parlement was aangenomen. Dat zou best eens waar kunnen zijn, omdat de 'voorstellen' die aan het parlement worden voorgelegd slechts samenvattingen zijn van ongeveer een halve bladzijde van ellenlange overeenkomsten die alleen gelezen mogen worden door de Nationale raad voor de Veiligheid. Inmiddels is verklaard dat de aanvulling op het eerste oorlogsvoorstel van de regering - nu het tweede voorstel - inhoudt dat het Turkse luchtruim wordt opengesteld voor de luchtmacht van de VS en dat Turkse troepen Irak binnen mogen vallen.

Tweede oorlogsvoorstel uiteindelijk aangenomen door parlement

Zoals verwacht kreeg de AKP op 9 maart jl. een meerderheid van 84 procent van de stemmen in Siirt en werd Erdogan verkozen door het parlement. Snel daarna trad het kabinet af zodat de president Erdogan toestemming kon geven om zijn eigen kabinet te formeren en hijzelf de nieuwe premier van Turkije kon worden. Dit tot tevredenheid van de VS, omdat Erdogan al had beloofd dat hij er alles aan zou doen om ervoor te zorgen dat het voorstel opnieuw in stemming gebracht zou worden en dit keer wel zou worden aangenomen. Op 20 maart, de dag dat dit artikel werd geschreven, werd het tweede oorlogsvoorstel opnieuw in stemming gebracht en uiteindelijk aangenomen door het parlement. Turkije is nu heel dicht bij oorlogsdeelname.

De Koerdische positie tegen de oorlog

De Koerden in de regio zijn verspreid over drie landen: Turkije, Irak en Iran. Met betrekking tot de oorlog in Irak worden de Iraanse Koerden momenteel buiten beschouwing gelaten, de Turkse Koerden blijven zwijgen en de Iraakse Koerden zijn op dit moment zeer vatbaar voor imperialistische manipulatie.

De eerdere afwijzing van het tweede oorlogsvoorstel van de Turkse regering door het parlement op 1 maart liet onder andere zien welke belangrijke rol de Koerdische situatie speelt bij het overtuigen van de heersende krachten in Turkije. In zijn eerste paniek deed het VS-imperialisme een aantal dingen. In de eerste plaats werden de Koerden in Noord-Irak opgejut, zodat zij in Erbil een demonstratie organiseerden tegen Turkije. Iraakse Koerden beschuldigden Turkije ervan dat het het ontstaan van de democratie in Irak tegenhield, door zijn grond niet beschikbaar te stellen voor Amerikaanse troepen (waarmee zij tevens aangaven dat zelfs de Iraakse Koerden niet geloven dat een oorlog kon plaatsvinden zonder medewerking van Turkije). Vervolgens verklaarde Colin Powell dat de VS geen Turkse troepen in Irak wilden. Blijkbaar waren de VS er niet zeker van dat de boodschap duidelijk was. Daarom vond Bush het nodig er nog aan toe te voegen: "als jullie Irak op eigen houtje binnenvallen ben ik bang dat er onenigheid zal ontstaan tussen Turkse en Amerikaanse troepen."

Het is de heersende klasse van Turkije wel bekend dat de VS de Iraakse olie niet met Turkije willen delen. Tegelijkertijd wil Turkije permanent aanwezig zijn in Irak om het ontstaan van een Koerdische staat tegen te houden en op de langere termijn haar geostrategische belang te verstevigen. Ironisch genoeg moet Turkije daarvoor tot overeenstemming komen met de Iraakse Koerden, tenminste met een deel van hen. Iraakse Koerden zijn de enige serieuze oppositie tegen Saddam in Irak, en als de oorlog voorbij is hebben de VS hen nodig.

Dat is de reden waarom Turkije Talabani, een leider van de Iraakse Koerden, heeft uitgenodigd in Ankara op 18 maart, samen met de leider van de Iraakse Turkmenen. Turkije verzekerde de Koerden opnieuw dat het Irak niet binnen zal vallen zonder de VS-krachten, en de Koerden beloofden Turkije dat zij geen rechten zullen claimen op Mosul en Kirkuk.

Turkije trof in allerijl een tweede voorzorgsmaatregel met betrekking tot de Koerden. Het is bang dat een aanhoudende oorlog en een daaruit voortkomende Koerdische staat nieuw Koerdisch verzet in Turkije zal veroorzaken. Op 13 maart jl. besloot het Constitutionele Hof om de HADEP (Partij voor Volks Democratie) te verbieden, met als argument dat deze partij de PKK beschermde. Deze ontwikkeling werd al verwacht, daarom richtte de HADEP de DEHAP op. Maar, op dezelfde dag dat de DEHAP werd opgericht, opende Kanadoglu, de procureur-generaal, een rechtszaak om de DEHAP te verbieden op basis van de bewering dat zij valse documenten gebruikt zou hebben bij delaatste twee verkiezingen. Dit betekent het begin van nog veel slechtere tijden voor het Koerdische volk!

De HADEP lijkt echter nog steeds in stilte te wachten tot de VS democratie zullen brengen in de regio. Toen de eerste geruchten over de oorlog opdoken, enkele maanden geleden, was er een interessante dialoog gaande tussen de Communistische Partij van Turkije (TKP) en de HADEP. De TKP benaderde de HADEP met de vraag of zij wilde waarschuwen voor de imperialistische bedoelingen van de VS in de regio. Het antwoord, weliswaar niet officieel, onthulde HADEP's standpunt over de oorlog: "Is het onmogelijk om de traditionele vijandigheid tegenover de VS los te laten?"

Met zulke politieke vertegenwoordigers zijn de Koerden van het Midden-Oosten gedoemd om de grootste slachtoffers van de oorlog tegen Irak te worden. Zij zullen door alle onderdrukte volkeren in het Midden-Oosten ervan beschuldigd worden dat zij vrienden zijn van het VS-imperialisme. Tenzij de roep tegen de oorlog vanuit het onderdrukte Koerdische volk in alle drie landen opnieuw ook een politieke stem krijgt.

Vertaling: J. Bernaven