De Nederlandse arbeidersklasse staat voor zeer zware tijden. De vakbeweging van de 'sociale vrede' gaat inmiddels zonder slag of stoot akkoord met de ene massa-ontslagronde na de andere en denkt de negatieve gevolgen van de monsterbezuinigingen nog wat te kunnen verzachten door een pleidooi te houden voor een grotere overheidsschuld.
Nu de aandelenmarkten wereldwijd zijn ingezakt en bedrijfsfaillissementen overal voor stroppen bij banken zorgen, staat Nederland er slechter voor dan het gemiddelde land in het eurogebied. Volgens Connolly is de Nederlandse concurrentiepositie verwoest. "Als je vooruitkijkt, staat Nederland er slechter voor dan Duitsland omdat de Duitse concurrentiepositie sinds 1999 is verbeterd tegenover zijn handelspartners, vooral Nederland."
"Nederland heeft een dramatische verruiming van monetair beleid nodig en een waardevermindering van de euro. Ik verwacht niet dat de ECB dat zal doen." Nederland wordt aldus een financieel rampgebied. "Vanaf nu wordt de situatie alleen maar erger." De banken krijgen nog veel meer problemen door de dalende aandelenmarkten en wanbetaling van bedrijven. De financiële sector zal snel ongerustheid veroorzaken. Volgend jaar zit Nederland in een recessie. Daar valt niets aan te doen.
Zowel de Europese Commissie als het IMF kwamen ook met sombere groeivoorspellingen voor de Nederlandse economie. Beide instellingen zijn nog somberder dan het Centraal Planbureau (CPB), dat afgelopen weekend de begrotingsplannen van de beoogde coalitie tussen CDA en PvdA doorrekende.
De Europese Commissie schat voor Nederland voor dit jaar een economische groei van 0,5 procent in. Het IMF komt met een voorspelling van 0,6 procent. De laatste raming van het CPB kwam nog op 0,75 procent. De verschillen tussen de drie zijn zoals gewoonlijk klein, maar aangezien de ramingen van de Unie en het IMF verser zijn dan van het CPB is de neerwaartse trend veelzeggend. Deze ontwikkeling past in het plaatje. De Nederlandse economie groeide vorig jaar maar met 0,2 procent, de laagste toename van het bruto binnenlands product in twintig jaar.
De voorman van de grootste vakbeweging in ons land doet dus in feite alleen maar technische voorstellen. Een wat groter overheidstekort, wat meer stimulerende maatregelen en de kapitalistische economie trekt weer aan.
Wanneer wordt nu echt eens de stormvlag gehesen? Wanneer dringt het besef door dat het kapitalisme de economische problemen zelf veroorzaakt? En tenslotte, wanneer dringt het besef door dat het kapitalisme in uiterste instantie zijn crises oplost door oorlog? Mijnheer De Waal, wie gaan de kosten van de oorlog, waar Nederland politiek en militair aan meedoet, straks betalen? Kosten die bovenop de geplande 20 miljard euro komen.
(1) Bernard Connolly is chef-econoom van AIG International.
Bronnen: FD 24-3,3/5-4-2003