|
Hittegolf of niet, ook deze zomer heeft de sociale beweging in Frankrijk niet stilgezeten in de strijd tegen de rechtse aanval op pensioenen, arbeidsrechten, onderwijs en publieke diensten. De vakbond CGT-PTT heeft ondanks de vakantieperiode op verschillende plekken acties en een petitiecampagne gehouden tegen de uitverkoop van telecom-bedrijf France Télécom.
In schril contrast staan de woorden van president Chirac, die de mondiale kapitalistische crisis probeert te sussen door extra olie op het vuur te gooien. Hervormingen, privatiseringen en ontmanteling van arbeidsrechten en sociale zekerheid; dit beeld wijkt niet veel af van dat in Nederland en andere Europese landen. 'Liberté, egalité, fraternité' met voeten getreden in het land van de Franse Revolutie.
De nationale feestdag, 14 juli, kenmerkt zich sinds jaar en dag grotendeels door een beschamend militair defilé op de Champs Elysees in Parijs compleet met de nieuwste tanks en koloniale regimenten. Dit jaar maakte Chirac de rechtse afbraakplannen van zijn regering, opgesierd met fraaie uitspraken als "we willen de sociale dialoog aangaan", na afloop van dit 'leger- en politietheater', bekend. Welke sociale dialoog, vraagt Le Monde zich af. Bij het overleg over de pensioenshervormingen was het grootste deel van Frankrijk niet betrokken. De vakbonden waren niet uitgenodigd, behalve de CFDT heel kort, maar Raffarin zal zeker niet aan de CGT gedacht hebben. Tegelijkertijd maakte de president duidelijk dat "de Fransen zich moeten aanpassen." En dat "we van de staat niet meer alles kunnen verwachten." Dit doet ons denken aan een zekere Balkenende... In april en mei zetten deze plannen Frankrijk op zijn kop. Wat betreft sociale zekerheid wil Chirac "verspillingen tegengaan". Zorgverzekeraars moeten in de huidige economie een grotere rol krijgen. Geheel volgens EU-scenario dus.
Een voorbeeld van actiebereidheid tegen afbraak is het verzet in de telecom-sector. Deze zomer voerden arbeiders op verschillende plekken in Frankrijk actie voor behoud van hun baan en oudedagsvoorziening. In Tours (departement Indre-et-Loire ongeveer 250 km ten zuidwesten van Parijs) maakte de CGT-PTT met picket-lines duidelijk dat France Télécom weer volledig in publieke handen moet komen. Dit overheidsbedrijf staat al meer dan tien jaar op de zwarte lijst van het kapitaal. Midden juli verscheen een rapport van een parlementaire commissie bestaande uit leden van de rechtse regeringspartij UMDP, waarin staat: "We moeten een einde maken aan het 'gevangenhouden' van kapitaal in openbare handen." Duidelijker kan niet. Voor Solonge Modot, regionaal bestuurster van CGT-PTT Indre-et-Loire is dit het signaal voor volledige privatisering van France Télécom. "De algemene aanval op publieke diensten komt vanuit Europa. Dat heeft te maken met de strijd tussen de handelsblokken, tussen de euro en de dollar."
Bijna direct na de val van de Muur is alles veranderd bij wat eerst gewoon France PTT heette. De overheidsdienst splitste zich in PTT en France Télécom en werd opgedeeld in verschillende branches. Toen al trok de CGT aan de bel. De kosten stegen en duizenden mensen, zogenaamd overbodig, werden ontslagen. In 1997 vond opening van kapitaal plaats en aandeelhouders mengden zich in de telecommunicatie. Managers drongen binnen en deden risicovolle aanbestedingen, zoals Orange en Dutch Telecom twee jaar geleden. Maar het kapitaal wil meer markt en winst en helemaal geen openbare diensten enambtenaren meer. Denk aan de woorden van Chirac: "Van de staat moeten we niet zoveel verwachten." Ofwel ontslag of, voor diegenen die mogen blijven, verslechtering van hun arbeidsrechten. Daarnaast zal de decentralisatie, die de privatisering van France Télécom tot gevolg heeft, leiden tot bevoordeling van de rijkere regio's in Frankrijk met de nieuwste technologie en communicatiemiddelen. In 2009 moet het dan zover zijn. Maar wat betreft de CGT niet. Modot: "We werken nu in de vakantieperiode veel met de petitie. Nu is het nog rustig, maar na de zomer in september ça va peter (dan gaat het knallen - nvda). France Télécom is niet de enige. Dezelfde reorganisaties vinden plaats bij onder andere het elektriciteitsbedrijf EDF, de post, de spoorwegen en de metro in Parijs."
Chirac en Raffarin gelden nu als de grote boosdoeners, maar zij zijn uiteraard slechts de telefoonlijnen van de grote industrie. Zij geven de leuze uit de burgerlijke Franse Revolutie een heel andere invulling, vrijheid: de markt heerst; gelijkheid: bijna allemaal inleveren (maar de een is gelijker dan de ander); en broederschap: de rijkste privé-bezitters tegenover de werkende mensen. Hoe dan ook zal het Frankrijk 'd'en bas' (van onderen) zich laten horen tegenover het Frankrijk 'd'en haut' (van bovenaf) in de terminologie van Raffarin. Klassenstrijd ten top. Ja, het belooft daar een zeer hete herfst te worden. Hopelijk komt de wind dan uit het zuiden onze kant op.
Bronnen: Le Monde, L'humanité, La Nouvelle Republique, interview voor Manifest met CGT-PTT Indre-et-Loire gehouden op 11 juli 2003.