|
|
Op 1 september 2003 kwam er een einde aan het eenzijdig staakt-het-vuren dat in 1998 door de PKK, intussen KADEK (Vrijheid en Democratie Congres van Koerdistan), was uitgeroepen. De internationale media grepen deze bekendmaking meteen aan om te verklaren dat KADEK een nieuwe oorlog tegen de Turkse staat van start zou laten gaan. Dit was niet de bedoeling en de werkelijke intenties werden in de uitgestuurde persverklaringen ook heel duidelijk gemaakt.
Toen het eenzijdig staakt-het-vuren in 1998 werd uitgeroepen, was dit een poging om een dialoog met de Turkse staat op gang te brengen. Het doel was een sfeer te scheppen waarin een duurzame en democratische oplossing van de Koerdische kwestie mogelijk zou zijn. Het antwoord van de staat en de internationale inlichtingendiensten, met de CIA voorop, was de ontvoering van KADEK-leider Abdullah Öcalan. Dit gebeurde in februari 1999. De algemene verwachting na deze ontvoering was dat de PKK in elkaar zou storten of toch in ieder geval aan interne twisten ten onder zou gaan. Deze verwachting is nooit uitgekomen. Terwijl de Turkse staat de aanvallen op de guerrillabeweging bleef voortzetten ontwikkelde de Koerdische vrijheidsbeweging een strategie die uiteindelijk tot oplossingen moet leiden, niet alleen in Koerdistan en de landen die delen van Koerdistan in hun bezit hebben, maar in het gehele Midden-Oosten.
Deze strategie kende een schuchter begin, maar is intussen uitgewerkt tot een toekomstvisie die hoop schept voor een deel van de wereld waar hoop meestal een schaars product is. Het opheffen van het eenzijdig staakt-het-vuren hoort bij deze strategie. Een bestand dat niet door beide partijen wordt gedragen kan niet eeuwigdurend zijn. Er komt een punt waar de grens van het toelaatbare precies moet worden aangegeven. Dat punt is nu bereikt. Abdullah Öcalan heeft aangegeven dat zijn historische vredesmissie op 1 september teneinde was. Nu is het aan de KADEK-leiding om de verdere stappen te bepalen. Op de korte termijn zien die stappen er zo uit: in de komende drie maanden zullen pogingen worden ondernomen om de Turkse staat tot een tweezijdige wapenstilstand te bewegen. Intussen gebruikt de guerrillabeweging de strategie van actieve zelfverdediging. Dit betekent niet alleen dat de guerrillastrijders zichzelf verdedigen als ze worden aangevallen, maar dat er snel wordt teruggeslagen als het leger operaties uitvoert. Een aantal van deze acties is intussen uitgevoerd om aan de Turkse staat en in het bijzonder aan het leger te tonen dat op provocaties snel en hard zal worden gereageerd. Dit is ook nodig omdat het leger steeds opnieuw operaties uitvoert in de Koerdische gebieden in een poging om de plaatselijke guerrilla-eenheden te vernietigen. Bij deze operaties vallen aan beide kanten slachtoffers. Intussen wordt de zoektocht naar vrede voortgezet en heeft KADEK een 'Routekaart voor de Vrede' opgesteld die tot een oplossing van het conflict moet leiden in 2005. Deze routekaart is naar een groot aantal instellingen wereldwijd gestuurd en wordt begeleid door acties vanuit de Koerdische bevolking, zowel in Koerdistan als ook in Europa.
Dit zal een einde maken aan oorlogen en conflicten die steeds opnieuw voortvloeien uit het imperialisme en het kapitalistische systeem. Deze langetermijnstrategie zal eerst moeten leiden naar rechten voor de Koerden, politieke rechten, recht op eigen taal, cultuur en identiteit. Uiteindelijk zullen de hervormingen die hiervoor nodig zijn moeten leiden tot een Federatie van het Midden-Oosten omdat rechten alleen duurzaam kunnen zijn als alle volkeren er van kunnen profiteren en niet alleen de Koerden. Om deze situatie aan te drijven gebruikt KADEK een tweesporenbeleid. Het eerste spoor omvat de bovengenoemde ontwikkelingen rond het staakt-het-vuren en de andere politieke initiatieven zoals de routekaart waarmee op diplomatiek terrein wordt gewerkt. Daarnaast functioneert het spoor van de massabeweging. Vooral deze strategie zal de komende tijd sterk worden uitgebouwd. KADEK heeft de Koerden in alle landen die delen van Koerdistan in hun bezit hebben opgeroepen om een hoofdrol te spelen in de democratisering van deze landen. Het eerste doel is om de achterhaalde en feodale regimes in deze landen (Syrië, Iran, Turkije, maar ook Irak) uit het zadel te werken. De theorie is dat het mogelijk moet zijn om deze regimes te laten opruimen door de volkeren zelf, voordat bijvoorbeeld de Amerikanen de mogelijkheid krijgen om nog meer stappen op dit terrein te zetten en hun macht in het Midden-Oosten verder te vergroten. Als de volkeren hierin slagen zullen de grenzen vervagen en komt een Federatie van het Midden-Oosten een grote stap dichterbij. In feite zal dit de oplossing van de Koerdische kwestie zijn.
KADEK heeft de val van het Saddam-regime terecht verwelkomd, hoewel het te betreuren is dat dit door een interventie vanbuiten is gebeurd en niet door het Iraakse volk zelf. Met de bovengenoemde strategie moeten dergelijke interventies in de toekomst vermeden worden. De regimes die nu in het Midden-Oosten de dienst uitmaken zijn achterhaald en blijven alleen in het zadel omdat bepaalde belangengroepen hier profijt van hebben. Deze groepen zullen zich sterk verweren tegen iedere poging om tot een democratisering en uiteindelijk een verandering van de maatschappij te komen. Het is dus zaak om de druk op deze regimes zo op te voeren door het bouwen van massabewegingen dat ze geen kans van overleven meer hebben. Dan zal er ruimte komen voor hervormingen.
Binnen deze maatschappij zal er geen plaats zijn voor dwang of het gebruik van geweld om bepaalde doelen door te drukken. Volgens Abdullah Öcalan steunde de Sovjet-Unie in het verleden te veel op dwang en het gebruik van geweld om op lange termijn te kunnen overleven.
Ook de concurrentieslag met het Westen heeft tot het verval bijgedragen. Inde toekomst moeten de volkeren zelf bij alles betrokken worden. Met maximaal overleg en herhaalde beslissingsmomenten. Ook moet de juiste balans tussen individu en maatschappij worden bereikt. Alleen zo kan het wetenschappelijk socialisme slagen. Verder moet het vormen van nieuwe elites ten koste van alles worden voorkomen. Want het zijn juist deze elites die iedere ideologie voor hun eigen doelen gebruiken en het volk buitensluiten.
Abdullah Öcalan is ervan overtuigd dat dit hele proces al aan de gang is, hoewel het nog lang kan duren voordat de echte doorbraak wordt bereikt. Hij waarschuwt ook dat de oude heersers geen middel zullen schuwen om hun eigen nederlaag uit te stellen of te voorkomen. Zo sluit hij zijn eigen vernietiging door deze heersers zeker niet uit. Maar uiteindelijk zal de kracht van de volkeren groter zijn en zal de stroom de oude regimes en denkwijzen verdrijven. Helaas zullen er in de tussentijd nog veel slachtoffers vallen, en zal ook de repressie toenemen. Maar volgens de KADEK-leider staat de uitkomst vast. De overwinning zal behoren aan de progressieve krachten, die strijden voor een echte democratie waarbinnen iedereen de mogelijkheid tot maximale ontplooiing krijgt. Niet als een gunst, een tijdelijke verbetering, of als wat kruimels van de rijkeman's tafel, maar als een duurzaam mensenrecht.
Bert Bakkenes is secretaris Federatie Koerden in Nederland.