De actualiteit van een vijfentachtiger

 

Griekse CP heeft na 85 jaar een jong en strijdbaar gezicht.  

Door Anna Ioannatou

Het risico van bestaansvieringen is, dat ze makkelijk tot museumstuk verworden. Daarom besloot de Communistische Partij van Griekenland (KKE) haar 85ste verjaardag (18 november 1918) te vieren met een over het hele land georganiseerde 'inval' in fabrieken, op scheepswerven, ziekenhuizen, bedrijven, scholen, kortom op de plaatsen waar de werkende bevolking te vinden is.

Uiteindelijk ging het om de verjaardag van de werkende klasse, dus van al diegenen die voor de productie van de rijkdom in de samenleving zorgen, maar daar zelf niet of nauwelijks, in elk geval steeds minder van profiteren. Want het grootste deel van de maatschappelijke rijkdom komt bij een steeds kleinere, maar steeds rijkere minderheid terecht.

De oprichting van de Socialistische Arbeiders Partij Griekenland, zoals de partij aanvankelijk heette (al snel omgedoopt tot Communistische Partij), was het antwoord op de eisen van die tijd, maar heeft sindsdien niet aan actualiteit ingeboet. Dat is goed te zien in landen, waar zo'n partij niet of nauwelijks een rol speelt in het politieke leven en waar de gerechtvaardigde eisen van de (werkende) bevolking op politiek niveau dus niet of halfslachtig vertegenwoordigd zijn.

De Socialistische Oktober Revolutie van 1917 in Rusland versnelde ongetwijfeld de oprichting van een reeks communistische partijen over de hele wereld, maar het opportunisme van de tweede helft van de 20ste eeuw zorgde voor de ontbinding van vele van die partijen, voor hun verregaande verwatering of een drastische vermindering van hun invloed op het politieke en sociale leven.

De oprichting van de KKE in 1918 was het resultaat van een 'huwelijk' tussen theorie en praktijk, tussen wetenschappelijk socialisme en werkende klasse. Deze laatste, zou je kunnen zeggen, emancipeerde zich op politiek niveau ten opzichte van de burgerlijke partijen.

"Een spook waart door Europa"

Sindsdien is er geen strijd geweest waarbij de KKE niet op z'n minst een beslissende bijdrage leverde of de aandrijvende kracht geweest is, ondanks het feit dat ze gedurende lange perioden van haar 85-jarig bestaan illegaal was en haar kaderleden, leden en sympathisanten op de meest gruwelijke wijze zijn vervolgd, verjaagd, gevangengezet en/of omgebracht.

De grootste bijdrage aan de belangen van Griekenland en van de hele progressieve wereldbeweging was wel de oprichting van het Nationale Bevrijdings Front in de Tweede Wereldoorlog, waarmee het antifascistische verzet tot een waar volksheldenepos uitgroeide. Maar ook de jaren van verschrikking en vervolging na de Burgeroorlog (1946-49) bewezen dat de (illegale) KKE een sterke ruggengraat bezat.

Dat heeft zeker zijn uitwerking niet gemist in de periode van opportunistische erosie in de communistische beweging, die eind jaren '50 inzette en in 1989-91 uiteindelijk een groot deel van de beweging op de knieën kreeg of zelfs helemaal velde.

Zo'n 13 jaar geleden werd ook in Griekenland door velen de ontbinding van de KKE voorspeld en/of nagestreefd. De druk op de partij om haar symbolenaf te schaffen (b.v. weg met de hamer en sikkel) en haar naam te veranderen (jullie zijn uit de tijd, jullie zijn "de laatste der Mohicanen" en zo) was enorm. De wereldwijde 'Reactie' had ingezien, dat de communistische beweging met geweld, oorlog, vervolging en executie niet kapot te krijgen was maar juist sterker uit de strijd naar voren kwam, en dus zette men steeds meer op de tactiek (die overigens nooit ontbroken had) van de 'vijand van binnenuit', een intern aanvretingsproces binnen de beweging via de zogeheten theoretische 'modernisering' (oftewel opportunisme). Het resultaat was dat de 20ste eeuw, zo hoopvol begonnen voor de onderdrukte mensheid, ontluisterd en melancholiek eindigde.

Aanzet herstel communistische wereldbeweging

Aanzet tot herstel is echter duidelijk aanwezig tegen de achtergrond van een steeds voortschrijdende 'verelendung' en verloedering van steeds grotere delen van de wereldbevolking. De weg die leidde tot de Parijse Commune van 1871 en tot oktober 1917, wordt opnieuw geplaveid door het reactionaire en historisch zwaar verouderde kapitalistische establishment. Hoe verontrust dat is over de historisch jonge en moderne communistische beweging mag o.a. blijken uit de hernieuwde pogingen tot vervolging. In sommige van de nieuwe lidstaten van de Europese Unie zijn communistische partijen verboden, beperkt of vervolgd. Volgens de Italiaan Prodi, voorzitter van de Europese Commissie, geen reden om aandacht aan te besteden of kritiek uit te oefenen. De Duitser Verheugen, commissaris van de EU, bevoegd voor zaken de uitbreiding betreffende, verklaarde kortgeleden dat hijzelf om verbod van communistische partijen zou vragen, als hij burger van één van die landen was...

En de Nederlander Van der Linden heeft een aantal maanden geleden een voorstel ingediend bij de Raad van Europa ter veroordeling van het 'totalitaire communisme' (half september aangenomen door het Bureau van de Raad van Europa!!).

Wat de grenzen van het Europees 'democratisch' denken zijn, is daarmee duidelijk aangegeven. De KKE heeft dan ook in haar boodschap naar aanleiding van haar 85-jarige bestaan de nadruk gelegd op voortzetting van de strijd voor een wereld zonder onderdrukking.