Internationale juristen en activisten tegen de oorlog reageerden verbaasd nadat de invloedrijke havik binnen het Pentagon, Richard Perle, erkende dat de invasie van Irak onrechtmatig was.
In bewoordingen die schril contrasteren met de officiële lijn van het Witte Huis en Downing Street verklaarde Perle: "Naar mijn mening stond het internationale recht in dit geval de juiste actie in de weg." President George Bush heeft consequent volgehouden dat de oorlog legaal was vanwege bestaande VN-resoluties met betrekking tot Irak, wat ook het officiële Britse standpunt is, of uit oogpunt van zelfverdediging zoals toegestaan wordt door het internationale recht.
Perle, een sleutelfiguur binnen de defensiestaf die de minister van Defensie, Donald Rumsfeld, adviseert, zei echter dat "het internationaal recht van ons zou vereisen dat we Saddam Hoessein met rust lieten", en dit zou volgens hem moreel onacceptabel geweest zijn. De Franse onbuigzaamheid leidde ertoe dat er "geen practische handelwijze meer was om Saddam Hoessein volgens de regels van de VN aan te pakken."
Perle pleitte al sinds het einde van de Golfoorlog van 1991 hartstochtelijk voor de omverwerping van de Iraakse dictator.
"Ze hebben maling aan het internationaal recht, nietwaar?", zei Linda Hugl, een woordvoerder van de Campaign for Nuclear Disarment (CND), die het afgelopen jaar een zaak aanspande bij het Hooggerechtshof vanwege de onrechtmatigheid van de oorlog. "Ze gebruiken de wet alleen maar wanneer het hun uitkomt."
Volgens de vertegenwoordiger van de CND, tevens lid van de ereloge van advocaten, Rabinder Singh, vertonen Perle's opmerkingen weinig overeenkomst met de officiële rechtvaardiging van de oorlog. "De visie van de adviseur van het Pentagon onderstreept het verschil in zienswijze tussen het standpunt van de Britse regering enerzijds en dat van verschillende belangrijke mensen in de Amerikaanse overheid anderzijds, die van mening zijn dat als het internationale recht niet voorziet in het uitvoeren van preventieve aanvallen zonder goedkeuring van de VN, dit een tekortkoming is in de internationale wetgeving."
Het belangrijkste argument dat Washington hanteert is dat de invasie volgens het VN-handvest gerechtvaardigd was, omdat daarin het recht van elk land op zelfverdediging gegarandeerd wordt, inclusief het recht op preventieve zelfverdediging. Secretaris-Generaal van de VN, Kofi Annan, heeft die rechtvaardiging in twijfel getrokken met de overweging dat de Veiligheidraad een beslissende rol moet blijven spelen, of de VS en hun bondgenoten nu wel of niet onmiddellijk bedreigd worden.
Functionarissen van de Amerikaans-Britse coalitie brengen hier tegenin dat de Veiligheidsraad het gebruik van geweld al goedgekeurd had in resolutie 1441, waarin gewaarschuwd werd voor "ernstige gevolgen" als Irak geen compleet verslag zou overleggen over zijn wapenprogramma's. Andere Veiligheidsraadsleden waren het hiermee oneens.
"Perle's verklaring is naar mijn mening tenminste eerlijk", aldus Michael Dorf, hoogleraar in de rechten aan de universiteit van Columbia. "En, watook interessant is, ik vermoed dat een meerderheid van de Amerikaanse bevolking net zoveel steun had gegeven aan de invasie als de regering dit al vanaf het begin gezegd had."
Bron: The Guardian, Washington, 20 november 2003, vertaling Frans Willems.