Het grote plunderen gaat beginnen

Onrust onder bevolking neemt toe

 

Door Wil van der Klift

Dit jaar wordt voor veel mensen financieel aanzienlijk zwaarder. Zonder loonstijging komt er een golf aan extra kosten op de bevolking af. Dat betekent fors inleveren en matigen. Het asociale kabinet Balkenende II wil 11 miljard euro bezuinigen.

In 2003 hield al tien procent van de huishoudens op met sporten omdat het lidmaatschap van een sportclub te duur was geworden. De rek is er bij veel huishoudens na het eveneens slechte 2003 wel zo'n beetje uit. Dit jaar wordt echter een echt rampjaar.

Het veel gehanteerde begrip 'gemiddelde koopkrachtdaling' geeft een vertekend beeld van de werkelijkheid. Sommige inkomensgroepen zullen er veel meer dan de toegezegde maximale 1 procent op achteruitgaan. Er wordt geen rekening gehouden met veel individuele maatregelen in het beeld dat het kabinet schetst. Het begrip gaat bovendien voorbij aan de daadwerkelijke kosten van een huishouden. Het vrij besteedbare inkomen wordt door veel meer factoren beïnvloed. Hogere pensioenpremies, duurdere treinkaartjes en benzine, hogere gemeentelijke uitgaven en andere prijsstijgingen die op 1 januari zijn ingegaan, hollen de vrij besteedbare ruimte zeer fors uit. Sommige prijsverhogingen gaan bovendien het gehanteerde inflatiecijfer van 1,5 procent vele malen te boven.

De accijns op tabak is met 20 procent gestegen. Wordt naast de hogere accijns (46 eurocent) ook de BTW over de accijnsverhoging (9 eurocent) meegerekend dan gaat de prijs van een pakje met 25 sigaretten 55 eurocent omhoog en komt uit op 4,35 euro. Smokkel en internet zullen de roker niet helpen. De energierekening wordt ook fors duurder dit jaar, gemiddeld zo'n twee eurotientjes voor een huishouden. Een doorsnee huishouden is dan 1.435 euro per jaar kwijt aan gas en elektriciteit. De steeds duurder wordende zorg dwingt mensen meer te gaan betalen voor hun zorgverzekering. Met name particulier verzekerden zullen te maken krijgen met een forse stijging van de premie (Gemiddeld 7% waar het kabinet nog uitging van een daling met 1,3 procent). Zo'n 20 procent van de vrouwen wordt gedwongen om te stoppen met de anticonceptiepil nu die niet meer vergoed wordt en duizenden bejaarden dreigen geen gebruik meer te kunnen maken van de thuiszorg.

Ongelijkheid toegenomen

Volgens Jan Pen, emeritus hoogleraar in de economie van de Rijksuniversiteit Groningen "is de inkomensongelijkheid het afgelopen jaar in Nederland toegenomen in vergelijking met 2002." Dat is een politieke keus, het geeft blijk van sociale ongevoeligheid. De overheid zou, volgens hem, een loonpolitiek moeten voeren die de verschillen verkleint, maar dat zit er met een coalitie tussen Balkenende en Gerrit Zalm niet in. Zalm was, samen met zijn PvdA-vriend Willem Vermeend, verantwoordelijk voor de verlaging van het toptarief naar 52 procent. Een enorm cadeau voor de rijken, de Nederlandse miljonairs hebben daar ontzettend van geprofiteerd. Pen ziet een PvdA onder leiding van Wouter Bos dat ook niet corrigeren. Hij was het die als staatssecretaris van Financiën de belastingplannen Zalm/Vermeend gedwee uitvoerde. Volgens Pen zou het toptarief best wat omhoog kunnen: naar 60 procent bij twee ton en bij inkomens van vijf ton mag er wat mij betreft best 70 procent af.

Van Pen hoeft niemand een pleidooi tot klassenstrijd te verwachten, maar dekern van zijn verhaal is duidelijk, de bezuinigingen komen niet overal even hard aan. Dit kabinet bevoordeelt de rijken en economisch sterksten en werkt zo (ongewild) mee aan de verdieping van de klassentegenstellingen.

Als eind januari blijkt dat veel mensen er (weer) fors meer op achteruitgaan dan ze hebben verwacht, volgt onherroepelijk nieuw verzet tegen de koopkrachtdalingen. De FNV loopt zich inmiddels al warm om het verzet te bundelen.