'Solidariteit moet je dagelijks organiseren'
Sociaal-cultureel werk onder druk door bezuinigingen
 |
|
Buurtcentrum Trefpunt.
|
Van een correspondent
In elke stad vind je ze wel: buurt- en wijkcentra met sociaal-culturele activiteiten voor jong en oud uit de nabije omgeving. Dit werk dreigt in de knel te komen vanwege de snoeioperaties van het kabinet Balkenende waar gemeenten mee te maken hebben. Daarnaast speelt de individualisering van deze tijd ook een rol bij de activiteiten van buurt- en wijkcentra.
Coen van der Heijde, voorzitter van het Buurtcentra Besturen Overleg Groningen (BBOG) vindt dat de overheid een belangrijke taak heeft in het organiseren van solidariteit tussen buurtbewoners als tegenwicht tegen problemen en onveiligheid in wijken. "We moeten alles op alles zetten om bewoners via buurtwerk betrokken te krijgen." In het pas vernieuwde jeugdhonk van buurtcentrum Trefpunt in de noordelijke wijk Beijum spraken correspondenten van Manifest met Van der Heijde over de huidige situatie waar buurtcentra in verkeren.
Het BBOG heeft achttien buurt- en wijkcentra uit de stad Groningen onder zijn hoede. Van een besturenoverleg voor het uitwisselen van informatie is het overlegorgaan uitgegroeid tot een belangenorganisatie. "Juist op een moment waarop er veel afkomt op de buurtcentra is het belangrijk om hun belangen veilig te stellen. Een buurtcentrum staat middenin de wijk. Het is een huis dat bruist", vertelt Van der Heijde in de televisiehoek van het jeugdhonk. De beheerder van Trefpunt laat trots de zelf ontworpen 'hangplek' voor jongeren zien compleet met bar en bijbehorende verlichting, beamer en roestvrijstalen automatische toiletten (dit om vernieling tegen te gaan). Het geheel oogt als een gezellige mix van café en huiskamer. "Mijn droom is om hiernaast een muziekruimte aan te leggen. Beijum is een muziekrijke wijk met veel verschillende nationaliteiten. Maar de financiering is weggevallen door de bezuinigingen van de gemeente. Dus dat wordt ergens anders lobbyen", meldt de betrokken beheerder.
Sluiten voorzieningen is bezuinigen
De gemeente heeft het overigens niet over bezuinigingen. Naar eigen zeggen blijft het budget voor buurtcentra gelijk en willen ze door de sluiting van een aantal huizen de functie van de rest verbeteren. De voorzitter van het BBOG zegt stellig: "Dat noem ik gewoon bezuinigen, buurtcentra sluiten." In de discussie over het functioneren van buurt- en wijkcentra mag niet vergeten worden dat de gemeente jarenlang de hand op de knip heeft gehouden en de brug tussen buurtcentrum en buurt heeft verwaarloosd. Door het gebrek aan geld zijn veel buurtcentra met over het algemeen vrijwillige bestuursleden overgegaan op andere bronnen van inkomsten, zoals het verhuren van ruimtes. Ontbreekt het de buurtcentra aan geld, met eisen komt de overheid wel over de brug. De OZB is omhoog gegaan. De nieuwe Tabakswet vereist aanpassingen. Daarnaast verlangt de overheid dat buurtcentra inspelen op de problemen van een wijk. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan volgens Van der Heijde. "De wethouder denkt: een buurtcentrum en een probleem bij elkaar in één wijk en het is opgelost." Een probleem waar het BBOG tegenaan loopt is het feit dat de verantwoordelijkheid voor een harde kern jongeren met problemen en onveiligheid in de buurt bij de buurt- en wijkcentra wordt gelegd. Daardoor komen de reguliere sociaal-culturele activiteiten voor andere jongeren en de overige bezoekers onder druk te staan. Onveiligheid is een groot probleem. Een deel van de jongeren, die thuis niet terecht kunnen en geen perspectieven meer zien, uiten hun angst voor wat zal gaan komen met woede, een deel loopt gewapend rond. Van der Heijde: "Voor dezegroep zou aparte opvang moeten komen. Onze buurtwerkers kunnen het niet meer aan." De gemeente heeft geen duidelijke visie. "We zijn gevraagd creatief mee te denken. Nou, dat hebben we gedaan." Het BBOG kwam met een visiestuk, dat momenteel uitgangspunt vormt voor debatten in de gemeenteraad. Binnenkort wordt er een besluit genomen.
De rijen gesloten houden
Ondertussen groeien de buurtcentra naar elkaar toe door de dreigende bezuinigingen. Het gevaar bestaat volgens de BBOG-voorman dat de gemeente buurt- en wijkcentra tegen elkaar gaat uitspelen door bijvoorbeeld één centrum een ton aan te bieden: "Tot nu toe is dat niet gebeurd. Maar we moeten de rijen gesloten houden!" Bij de bezoekers, met name ouderen, heerst veel onzekerheid en onrust door de plannen van de gemeente. Voor een deel van de buurtwerkers staat hun in- en doorstroombaan op het spel. Wat gaat het overlegorgaan doen in geval van sluitingen? Over actie voeren bijvoorbeeld is nog niet nagedacht. Omdat er nog geen besluitvorming heeft plaatsgevonden is het moeilijk om vooruit te kijken. "We moeten eerst goed kijken naar de reden van sluiting. Misschien kan een buurtcentrum omgevormd worden tot opvang voor jongeren met problemen", vindt Van der Heijde. Dit zou dan echter wel ten koste gaan van de gewone activiteiten voor de buurt.
Betrokkenheid
"De betrokkenheid van veel burgers gaat tot het tuinhekje. Mensen zijn te druk met van alles. Als overheid zou ik het niet pikken. We moeten alles op alles zetten om bewoners via buurtwerk betrokken te krijgen", zegt de voorzitter, die wel eens mensen in een bepaalde buurt opbelt en gewoon een praatje met ze maakt om te kijken wat er leeft. "Solidariteit moet je dagelijks organiseren." Hij denkt aan het wegwijs maken van mensen in hun buurt en mogelijkheden voor betrokkenheid bieden. Hoe dichter onderwerpen bij de bevolking staan, hoe meer het haar zal raken. De enkele buurtbewoners, die het voortouw nemen, krijgen alle steun van het BBOG. Van der Heijde: "Ik stel deze vraag aan het college. Wat vindt men belangrijker? Op welke fase zet je in: vooraf- of achteraf? Achteraf kost veel meer geld." Balkenende heeft het over 'eigen verantwoordelijkheid van burgers', maar bezuinigt tegelijkertijd op initiatieven, die mensen daarvoor de middelen willen aanreiken. In elke wijk hoort gewoon een trefpunt thuis!