De beperkte toelating van werknemers uit de landen die op 1 mei tot de Europese Unie toetreden, "is een staaltje machtspolitiek", volgens bestuursvoorzitter Rijkman Groenink van ABN Amro. "Wel vrij toegang tot die markten, maar omgekeerd hier geen werknemers toelaten." Sinds wanneer komen bankbazen op voor werknemers?
De beperkingen die Nederland, samen met andere landen van de 'oude' Europese Unie, oplegt aan inwoners uit toetredende landen, zijn volgens Groenink "volstrekt in strijd met de Europese gedachte". Is de Europese gedachte dan toch gericht op het welzijn van de bevolking en niet op de belangen van een klein clubje ondernemers en hun hulpjes en vrinden? Is bankier Groenink de kluts kwijt, gehersenspoeld, bekeerd soms?
Al na twee zinnen blijkt de progressieve positie maar schijn, want wat blijkt? De uitbreiding van de EU zou, volgens Groenink, een impuls moeten zijn om de salarisniveaus en de sociale verworvenheden in West-Europa drastisch te herzien. En dan bedoelt onze bankier gewoon: drastisch te verlagen. Dan begrijpen we ook onmiddellijk waarom hij de Poolse werknemers graag in Nederland ziet: als stakingsbrekers en loonverlagers. Niets mis dus met Groenink, gewoon een pure kapitalist, altijd bezig met het verdedigen van eigen belang, verpakt in een brei van mooie woorden.
De loonkosten in de 'nieuwe' EU-landen zijn twee- tot driemaal zo laag als in de huidige EU. "Het lage loonpeil en het andere arbeidsethos in deze landen zouden kunnen helpen bij de flexibilisering van onze arbeidsverhoudingen en loonkosten." "Nederlandse politici zullen tegen hun kiezers moeten zeggen dat de loonstop van twee jaar uit het Najaarsakkoord niet genoeg is." Zo, die staat! Hij windt er geen doekjes om. Niet aleen de lonen moeten drastisch omlaag, maar ook het arbeidsethos moet anders. "De dagen van dertig jaar hetzelfde beroep, een baan van negen tot vijf en jaarlijks automatisch een loonsverhoging zijn voorbij. Het is onvermijdelijk dat dingen terugkomen die vijftig jaar geleden heel normaal waren. Langer en harder werken voor het pensioen. Geen prepensioen of VUT meer. Dat zit er echt niet meer in."
Het gaat, volgens Groenink, dan ook om grote belangen, want zonder een aantal dramatische ingrepen heeft Europa een ernstig probleem. De concurrentie van landen in Aziƫ en Latijns-Amerika is de kinderschoenen ontgroeid. "De producten en diensten uit die landen zijn evident goedkoper, en bovendien verdwijnt het kwaliteitsprobleem. In het verleden verzonnen we steeds weer wat nieuws. De vraag is of in deze ronde het Westen nog een list kan verzinnen. Mij schiet de verbeelding tekort. Ik zie het niet. Terwijl wij praten over de kenniseconomie gebeurt het in India en China vanzelf."
Rijkman Groenink, bestuursvoorzitter van 's lands grootste bank, vindt dat het eigenlijk niet aan hem is om zijn Europese medeburgers te waarschuwen. Maar hij doet het toch. Steeds meer wordt het gordijn geopend waarachter tot dusver de politici hun instructies kregen van het bedrijfsleven. Politici moeten teveel rekening houden met hun kiezers. De grote ondernemers vragen zich steeds openlijker af of 'de democratie niet doorgeschoten' is. Ze bedoelen uiteraard of de parlementaire democratie en invloed van maatschappelijke organen hun belangen niet in de weg staan. We zullen de komende periode vaker zien dat ondernemers zich publiekelijk gaan bemoeien met de politiek. Er zullen meer ondernemers-politici komen. De ware macht zal het schijntoneel, het parlement, op de achtergrond schuiven, zeker nu de nationale parlementen hun invloed al grotendeels hebben weggegeven aan 'Brussel'. En zonder hevig verzet zullen werkenden en uitkeringsgerechtigden de komende jaren steeds meer worden geplunderd, ook al hopen velen van niet.
Bron: FD, 1-3-2004