Ingezonden
 |
|
Dakloze in Barcelona. In heel Europa breken kapitalisten het sociale vangnet af. Foto Manifest.
|
WAO-advies SER Slecht voor Meeste Arbeidsongeschikten
Het advies van de Sociaal Economische Raad (SER) over de WAO (*) is weliswaar op een aantal punten minder ongunstig dan de plannen van minister De Geus, maar ook navolging van dit advies zal ertoe leiden dat grote groepen arbeidsongeschikten zullen moeten leven van een minimuminkomen.
De huidige arbeidsongeschikten blijven - al beweert de FNV bijvoorbeeld iets anders - in dit advies namelijk evenmin buiten schot. Dit stelt de Steungroep ME en Arbeidsongeschiktheid, een belangenorganisatie van ME-patiënten, na bestudering van het SER-advies. (**)
Ook volgens de SER krijgen alleen duurzaam volledig arbeidsongeschikten nog recht op WAO. Dit zijn mensen van wie wordt aangenomen dat ze volledig arbeidsongeschikt zijn en dat ook zullen blijven. Uitgangspunt hierbij is dat er niet meer dan 25.000 nieuwe WAO-ers per jaar bij mogen komen. De Steungroep vindt dit uitgangspunt volstrekt onjuist. De WAO zou inkomenszekerheid moeten bieden aan alle werknemers die door gezondheidsproblemen ernstig beperkt zijn geraakt in hun mogelijkheden om met werk een inkomen te verdienen, dus ook aan tijdelijk of gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Natuurlijk moet gestreefd worden naar een zo laag mogelijk aantal arbeidsongeschikten. Maar dat mag niet leiden tot afschaffing van de sociale zekerheid voor mensen die daadwerkelijk arbeidsongeschikt zijn. In de plannen van de regering gebeurt dat echter wel, en helaas ook in die van de SER.
Bijstandsniveau
Voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten en voor volledig arbeidsongeschikten wier arbeidsongeschiktheid als niet duurzaam wordt ingeschat, is in het SER-advies niet meer dan een inkomen op bijstandsniveau gegarandeerd. Dat is weliswaar iets beter dan de nog lagere uitkering die minister De Geus voorstelt, maar volstrekt onvoldoende. Alleen wie werk heeft en daarmee voldoende verdient krijgt recht op een aanvullende uitkering, te vergelijken met de huidige WAO voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Maar er is geen enkele garantie dat werkgevers functies aanbieden die zijn aangepast aan de, vaak vergaande, beperkingen van arbeidsongeschikte werknemers.
De Steungroep is van mening dat deze inkomensbescherming voor de niet duurzaam volledig arbeidsongeschikten en de gedeeltelijk arbeidsongeschikten volstrekt onvoldoende is. Wie minder dan 35 procent arbeidsongeschikt is heeft zelfs nergens recht op.
Recht op WAO bepaald door onzekere voorspelling
De SER wil het aantal volledig en duurzaam arbeidsongeschikten beperken door alleen diegenen als duurzaam arbeidsongeschikt te beschouwen die volgens op statistieken gebaseerde voorspellingen geen of bijna geen kans op enig herstel meer hebben. Hoewel de manier waarop de SER dit wil vaststellen iets minder slecht is dan het voorstel van De Geus heeft de Steungroep principiële bezwaren tegen dit plan. De kans dat de gevolgen en het verloop van ziekte in werkelijkheid zullen afwijken van de prognoses is namelijk zeer reëel, zoals door alle deskundigen wordt bevestigd. En dat zal in de praktijk leiden tot schrijnende situaties voor mensen die niet kunnen werken maar toch geen WAO krijgen. Een stelsel waarin het recht op een WAO-uitkering afhangt van een onzekere prognose zal per definitie tot dergelijke onrechtvaardige situaties leiden. De Steungroep is daarom van mening dat niet de prognose, maar het werkelijk verloop van de arbeidsongeschiktheid bepalend moet zijn voor het recht op een WAO-uitkering.
Uitkering huidige WAO-ers bedreigd door herkeuring
De SER zegt, anders dan minister De Geus, dat het nieuwe WAO-stelsel niet moet worden toegepast op de huidige WAO-ers. De Steungroep is het wat dit betreft hartgrondig eens met de SER, die op dit punt opkomt voor de rechtszekerheid van de huidige WAO-ers.
Maar op een ander punt laat de SER zich aan de rechtszekerheid van de huidige WAO-ers helaas weinig gelegen liggen. Minister De Geus wil vanaf 1 juli van dit jaar huidige WAO-ers massaal herkeuren volgens strengere arbeidskundige richtlijnen. Dit leidt ertoe dat mensen geschikt verklaard kunnen worden voor werk dat niet bestaat of dat ze niet kunnen doen. Door deze herkeuring zullen zeer veel arbeidsongeschikten, ook al is hun gezondheid niet verbeterd, toch een lagere uitkering krijgen of hun uitkering helemaal verliezen, alleen omdat de regels tussentijds zijn gewijzigd. Volgens de regering moet dit in 2004 en 2005 leiden tot een bezuiniging op de WAO-uitkeringen van 380 miljoen euro. De Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen schat dat door deze herkeuringen in totaal zo'n 315.000 arbeidsongeschikten (40%) mogelijk een lagere of geen WAO-uitkering meer krijgen. De SER verzet zich niet tegen deze herkeuringen en stelt zelf ook strengere regels voor, al is er detailkritiek op de richtlijnen die De Geus voorstelt. De Steungroep vindt dat de huidige WAO-ers al veel te veel geleden hebben onder de onzekerheid die de jarenlange discussies over de stelselwijziging met zich meebrengen. Hun rechten mogen niet verder worden aangetast.
Brievenactie
Veel politici lijken hun ogen te sluiten voor de schrijnende gevolgen van de invoering van deze plannen. Of ze denken dat deze plannen wel acceptabel zijn omdat de betrokkenen weinig van zich laten horen. Maar de plannen zijn nog niet aangenomen. De Steungroep roept daarom alle arbeidsongeschikten, gehandicapten, chronisch zieken en andere betrokkenen op om brieven te sturen naar politici en andere betrokkenen om hen op de rampzalige gevolgen van de WAO-plannen te wijzen. Informatie over deze brievenactie, adressen en voorbeeldbrieven zijn te vinden op http://www.steungroep.nl/waobrievenactie.htm.
(*) Advies Verdere uitwerking WAO-Beleid - reactie op enkele kabinetsvoornemens. SER, 20 februari 2004.
(**) Zie het volledige commentaar van de Steungroep op het SER-advies op onze website: http://www.steungroep.nl
Voor meer informatie:
Ynske Jansen: 050 503 58 53
Michael Koolhaas: 020 614 26 85
Kantoor Steungroep ME en Arbeidsongeschiktheid: 050 549 29 06
Email: info@steungroep.nl
Groningen, 1 maart 2004