De Duitse veiligheidsdiensten en de neonazi's

Door Marcel de Jong (*)

Zo'n vier jaar geleden golfde de 'opstand van de fatsoenlijken' door Duitsland. De burgers ontdekten het antifascisme na verschillende aanslagen van extreemrechts op asielzoekerscentra, synagogen e.a. Grote manifestaties en het verbod van de oudste neofascistische partij de 'Nationaaldemocratische Partij van Duitsland' (NPD - in 1964 opgericht) behoorden tot de middelen van de zojuist gekozen 'rood/groene' bondsregering om extreemrechts te bestrijden.

De NPD wordt in veel bronnen beschreven als de partij die Hitler's NSDAP opvolgde en had eigenlijk al meteen na oprichting als dusdanig moeten worden ontbonden. Een verbod van die partij - en alle andere fascistische organisaties en partijen - stond dus al lang op de agenda van alle anti-fascisten.

Infiltratie veiligheidsdiensten

Het proces van verbieden strandde echter een jaar geleden vooral door de intensieve infiltratie van veiligheidsdiensten in de top van vooral de NPD, maar ook andere rechtse clubjes. Het leek erop dat infiltranten niet de fascisten bestreden, maar vooral die partijorganisaties hielpen hun propaganda nog doelmatiger te verspreiden.

Nu is er een nieuw geval van infiltratie in het bondsland Thüringen aan het licht gekomen. Volgens de informatiedienst 'Blik naar rechts' heeft de penningmeester van de 'Deutsche Partei'(DP) van het district Thüringen, Manfred Reich, toegegeven voor het 'Landesamt für Verfassungsschutz'(LfV)(1) in Thüringen te werken.

Orders van hogerhand

"Ongeveer twaalf jaar geleden begon ik voor het LfV te werken en heb sindsdien gedetailleerd informatie doorgespeeld", zei Reich tegen 'Blik naar rechts'... "De samenwerking beperkte zich niet alleen tot de informatie. Ik werd geleid door het 'Landesamt' in Erfurt", bekende Reich, die ook in detail beschreef hoe dat in z'n werk ging. "Mijn verbindingsmensen gaven mij exacte orders in welke op dat moment belangrijke partij ik actief moest worden." Hij was sind 1990 achtereenvolgens lid van de 'Duitse Sociale Unie', de 'Duitse Volksunie', de 'Republikaner' en de 'Duitse Partij' en had bovendien nauwe contacten met de Thüringse NPD-leiding en de zogenaamde 'Freie Kameradschaften'.

Volgens een bericht in de 'Thüringer Allgemeine Zeitung van 1 juni jl. heeft het LfV Thüringen dit verhaal bevestigd. Men heeft daar van deze man tussen 1994 en 2003 "informatie gekregen over het 'onderzoeksgebied' extreemrechts", volgens de dienst. Ook in zijn recente verklaring heeft de geheime dienst Reich bij naam genoemd. Op een manifestatie in juli 2003 in Friedrichroda zou hij folders van de DP hebben verspreid. De DP wordt door de dienst beschreven als "vergaarbak van leden van extreemrechtse organisaties".

Verraad geliefd, niet de verrader

Toen in 2000 de samenwerking van de Thüringse veiligheidsdienst met de veroordeelde neonazi, Thomas Dienel, aan het licht kwam moest niet alleen de chef van het LfV opstappen; een interne aanwijzing van het Thüringse ministerie van Binnenlandse Zaken gelastte de hulp van nazi-topfunctionarissen als informatiebronnen te beëindigen. Een jaar later al werd echter plaatsvervangend NPD-districtsvoorzitter, Tino Brandt, als 'V-Mann' ontmaskerd.

Reich heeft geprobeerd uit de nazi-scene, van waaruit hij nu ernstige dreigementen ontvangt, te stappen. Hij heeft daarbij hulp gevraagd van de inlichtingendienst, die hem geweigerd werd. Een gezegde uit de tijd van de Franse revolutie is hierbij zeer toepasselijk : "Geliefd is het verraad, niet de verrader".

(1) Het inlichtingen- en veiligheidswerk in Duitsland wordt door één federale dienst - het Bundesamt für Verfassungsschutz/BfV - en 18 regionale - de Landesamter für Verfassungsschutz/LfV - gedaan.)

(*) op basis van een artikel in 'junge Welt', 10 juni 2004.