Eric Goeman, woordvoerder ATTAC-België (met dank aan Francine Mestrum, coördinator van de wetenschappelijke raad van ATTAC-Vlaanderen)
Eric Goeman, woordvoerder ATTAC-België (met dank aan Francine Mestrum, coördinator van de wetenschappelijke raad van ATTAC-Vlaanderen)
|
Bij de betoging van zaterdag 5 juni 2004 tegen de Bolkestein-richtlijn waarschuwde Eric, woordvoerder van Attac Vlaanderen, voor de dramatische gevolgen voor alle werknemers indien de Bolkestein-richtlijn wordt doorgevoerd. Deze richtlijn bewijst dat het sociale beleid geenszins 'een achterstand' heeft op het andere beleid, maar dat het bewust wordt uitgesloten om te dienen als element van concurrentie.
Beste vrienden, beste kameraden,
We zijn hier vandaag samen voor een fundamentele strijd. Voor een fundamenteel verzet tegen een neoliberale aanval, niet alleen op ons sociaal model of onze verzorgingsstaat, maar op ons samenlevingsmodel, ons solidariteitsmodel. Indien onze politieke overheid, onze volksvertegenwoordigers geen lokaal, regionaal of nationaal sociaal beleid meer kunnen voeren, omdat het sociale ondergeschikt is aan het Europa van de vrije concurrentie, dan staat onze democratie op de helling.
Fundamenteel in ons verzet is ook de samenwerking tussen de vakbonden, verzekeringen, de NGO's en sociale bewegingen zoals Attac. Die samenwerking maakt ons sterker in de strijd, want we hebben elkaar nodig indien we overwinningen willen behalen tegen de neoliberale dominantie. Die samenwerking komt niet zomaar uit de hemel vallen en is niet altijd gemakkelijk, maar we moeten ze koesteren. Onze samenwerking is geworteld in de praktijk van het Belgisch Sociaal Forum en kan een voorbeeld zijn voor veel andere landen. Anne Van Lancker zegt in een interview: "De richtlijn-Bolkestein is een echte atoombom." Dat is het inderdaad, beste vrienden en kameraden. Een atoombom op onze sociale verworvenheden.
Die nieuwe dienstenrichtlijn werd op initiatief van Europees commissaris Bolkestein op 11 maart gepresenteerd op de Raad voor het Concurrentievermogen. De richtlijn moet leiden tot het ontstaan van één interne Europese markt voor een groot aantal diensten zoals: telefonie, kabel, bouw, distributie, gegevensverwerking, vervoer, toerisme en vrije tijd. Ook de gezondheidszorg moet onder de richtlijn gaan vallen. Daarmee dreigt een proces van privatisering van de gezondheidszorg op Europees niveau in gang gezet te worden en wordt zorg een gewoon product zoals een auto en de toegang tot zorg, afhankelijk van de dikte van uw portemonnee.
Krijgen we binnenkort Letse tandartsen aan het werk in Brussel? Poolse bejaardenhelpsters aan het werk in Parijs? Hongaarse bouwvakkers in Londen? Slowaakse interim-secretaressen in Rome?
Attac België heeft heel wat vragen bij deze weinig spontane arbeidsmobiliteit. Natuurlijk moeten alle burgers van de Europese Unie de mogelijkheid krijgen om te reizen, te wonen en te werken in alle landen van de EU. Verplicht worden om naar een ander land te gaan omdat er in je eigen land geen werk is, dat is een heel andere zaak.
De Bolkestein-richtlijn gaat echter nog veel verder. Met deze richtlijn wil de Europese Commissie de interne markt voor diensten in de Unie voltooien, zoals ze in 1992 deed met de interne markt voor goederen. Echter, in de dienstensector spreken we dan over mensen die diensten verlenen. En voor deze mensen past Bolkestein het principe toe van het "land van oorsprong".
Dat betekent dat een bedrijf in Letland mensen kan sturen naar België om hier te werken tegen Letse lonen en arbeidsvoorwaarden. Of dat een Belgisch bedrijf kan verhuizen naar Hongarije om van daaruit mensen te sturen naar België die hier tegen Hongaarse lonen en arbeidsvoorwaarden moeten werken. Dit zet de deur wijd open voor een deregulering van de arbeidsmarkt, voor druk op de lonen, voor een afbouw van zelfs onze meest elementaire sociale rechten en voor een concurrentie van Belgische werknemers met andere werknemers.
Dit werkt in de hand dat bedrijven zich vooral zullen gaan vestigen in landen waar de belastingdruk laag is en waar sociale voorzieningen ontbreken. Ook de verantwoordelijkheid voor de controle en het toezicht op de handhaving van de wetgeving zal als het aan de commissie ligt vanuit het land van oorsprong plaats moeten gaan vinden. Daarmee worden de wettelijke bepalingen met betrekking tot lonen en arbeidsvoorwaarden zoals wij die in België en andere landen met een relatief hoog beschermingsniveau kennen, op een onvoorstelbare manier ondergraven.
De voorstellen van de commissie kunnen dramatisch uitpakken voor alle werknemers. Een vergelijking met het varen onder goedkope vlaggen in de scheepvaart dringt zich op. Wij vinden dat aanbieders van diensten zich hebben te houden aan de loon- en arbeidsvoorwaarden die van toepassing zijn in het land waar de diensten worden verricht. Als dit mechanisme wordt losgelaten, gaat er op het vlak van diensten tussen landen een concurrentieslag ontstaan die in het voordeel van de multinationals en het nadeel van de bevolking van de lidstaten zal uitpakken.
Bovendien komen met deze richtlijn onze openbare diensten in gevaar. Gezondheidszorg en onderwijs zijn voor de Europese Unie immers ook 'diensten' die door de markt kunnen worden aangeboden.
Op deze manier organiseert de Bolkestein-richtlijn sociale dumping en zet ze werknemers tegen werknemers op. Concurrentie staat immers ook in het ontwerp van grondwettelijk verdrag als doelstelling ingeschreven. Deze richtlijn bewijst dat het sociale beleid geenszins 'een achterstand' heeft op het andere beleid, maar dat het bewust wordt uitgesloten om te dienen als element van concurrentie. Trouwens, de flexibilisering die met de 'detacheringsrichtlijn' - een maatregel waarmee mensen voor onbeperkte tijd naar een ander land gestuurd kunnen worden - wordt ingevoerd, toont aan dat dit inderdaad de bedoeling is.
Bolkestein's richtlijn is niets meer dan een opstapje naar GATS, de wereldwijde onderhandelingen over de vrijmaking van de dienstensector, waartegen de vakbonden en andersglobalisten reeds jaren actie voeren. De onderhandelingen over de GATS zitten - mede door ons wereldwijd verzet - in het slop en de heer Bolkestein heeft een manier gevonden om via zijn richtlijn de belangrijkste doelstelling van de GATS - namelijk alle openbare diensten op de vrije markt te gooien en aan de meedogenloze concurrentie uit te leveren - via een achterdeur ongemerkt opnieuw binnen te sluizen in het Europese model.
Men spreekt over de Lissabon-agenda waarbij Europa tot de meest dynamischeen concurrerende economie van de wereld gemaakt moet worden. Dit soort plannen geven echter aan dat de Europese Commissie dit vooral wil bereiken door de sloop van verworven werknemersrechten.
Attac België zegt nee tegen deze neoliberale aanval op onze sociale rechten en op ons maatschappelijk model. Wij eisen:
Een deel van de media, vertegenwoordigers van multinationale ondernemingen, maar ook nogal wat Europese politici zullen ons uitschelden voor conservatief en protectionistisch en ons tenminste betichten van overdrijving en misleiding.
We zijn ervan overtuigd dat het proberen te redden en zelfs uitbreiden van ons sociaal model zwaar op de maag ligt van de zogenaamde neoliberale revolutionairen in de Europese Commissie en ook in het Europees Parlement. De sociaal-economische visie van Bolkestein en soortgenoten is een contra-revolutie. Het is een bewuste strategie om de werknemers van Europa te verdelen en tegen elkaar op te zetten. Het maakt onze sociale verworvenheden ondergeschikt aan de competiviteit van de bedrijven. Bolkestein wil een ultraliberale markt zonder ecologische en sociale normen. De markt moet functioneren voor de mensen en niet omgekeerd. De neoliberale natte droom is echter: niet langer het algemeen belang maar de markt als het ultieme doel. Men legt steeds minder de nadruk op sociale bescherming en volledige werkgelegenheid. "Laat de markt maar spelen en alles komt in orde". Dat verhaal eindigt in een sociale jungle waarin alleen de allersterksten zullen overleven en waarin alleen diegenen die het kunnen betalen van cultuur, onderwijs en gezondheidszorg zullen genieten.
In de wereld van Bolkestein en soortgenoten zijn er eigenlijk geen vakbonden of sociale bewegingen meer; is er geen sociale bescherming meer; is de sociale zekerheid geprivatiseerd. In die wereld zijn alle openbare diensten op de markt gegooid waar alleen het recht van de sterkste regeert. In de wereld van Bolkestein en soortgenoten is alles te koop.
Als andersglobalisten antwoorden wij: "Bolkestein, onze wereld is niet te koop!" Is dat conservatief en protectionistisch? Het zei dan maar zo.
Voor ons zijn de mensen, het welzijn, het milieu, de kwaliteit van het samenleven, de solidariteit belangrijker dan een markt waar alleen de genadeloze concurrentie telt.
Laten we vandaag tonen aan Bolkestein en zijn vrienden dat ons sociaal model niet te koop staat. Nu niet. Morgen niet. Nooit!
Ya basta!
Foto: Eric Goeman, woordvoerder Attac-België
(met dank aan Francine Mestrum, coördinator van de wetenschappelijke raad van Attac-vlaanderen)