MOOIE WOORDEN


 

Rinze Visser

De strijders tegen sociaal onrecht vals beschuldigd. Wat is dat toch de laatste tijd? We worden zowat doodgegooid met beschouwingen, programma's met beweringen over een generatiekloof. De zogenaamde 'babyboomers' tegenover de jonge mensen van nu.

Er worden vooral jonge mensen voor het voetlicht gebracht die het ongeveer zó formuleren: die na de oorlog geboren zijn (de zgn. geboortegolf) hebben geprofiteerd van alle sociale verworvenheden zoals ook pensioenopbouw, AOW en vervroegde pensionering en nu deze voor de toekomstige generaties veiliggesteld moeten worden, willen ze niet inleveren en gaan ze actievoeren, staken en demonstreren. Ze hebben goed voor zichzelf gezorgd...

Dergelijke uitspraken en stellingnames kunnen niet anders gezien worden dan resultaten van een rechts-ideologisch offensief dat het eerst door rechts onderschatte verzet ontregelt, om het zo op een zijspoor te kunnen rangeren. Men schroomt zelfs niet voormalige linksen maar later goedboerende baantjesgasten als afschrikwekkend voorbeeld te stellen, als typisch de generatie die alleen nog maar aan zichzelf denkt en de toekomst van de jeugd bij 't oud vuil wil zetten. Een vergelijking met de uitspraak van de Franse achttiende eeuwse koning Lodewijk de Veertiende: "Na ons de zondvloed", is al gemaakt...

Geen generatie-, maar klassenkloof

Voor de doorgewinterde vakbondsactivist zal deze rechtse poging tot het temperen van de geestdrift van het verzet duidelijk zijn. Maar is dat ook zo voor heel veel anderen? Want men is hard bezig het huidige klassenconflict, dat internationale dimensies heeft, tot een conflict tussen generaties te bestempelen. Waar het gaat om de ontwikkeling met betrekking tot de Europese Unie en zeker in dat verband Lissabon 2000, wordt er angstvallig voor gewaakt deze in relatie te brengen met de kapitalistische afbraakoperaties, waar ook dit kabinet mee bezig is.

De verschillen van inzicht, van positie, van belangen, mogen in geen geval worden herleid tot ontwikkelingen van het huidige wereldkapitalisme, tot de strijd tussen kapitaal en arbeid, tot klassenstrijd. Dáárom al die promotie van de generatieverschillen. De strijd moet teruggebracht worden van een strijd voor behoud van een solidaire samenleving waarin elk lid, jong of oud, gezond of ziek, naar draagkracht bijdraagt (geeft naar vermogen, ontvangt naar behoefte) naar een strijd tussen de generaties, om het veiligstellen van de toekomst van de nu nog jonge generatie. In navolging van de vaak terecht beweerde stelling dat strijd voor een goed milieu nu nodig is om voor de toekomstige generaties een leefbare wereld achter te laten, is deze op een valse wijze overgeplant naar de sociaal-economische strijd.

Sociale strijd niet egoïstisch

Strijden tegen de voorgenomen afbraak van verworven sociale rechten en voorzieningen zou egoïstisch zijn, deze mensen zouden alleen aan zichzelf denken... Het is de taal van de regeringen van de Europese Unie, van Balkenende, van Zalm, Brinkhorst en de Geus, het is de valse, de pseudosociale taal van Lissabon. Maar wat zou er dan overblijven aan sociaals voor toekomstige generaties als de regering haar zin krijgt? Een langere werkweek, op komen draven wanneer de baas dat wenst, dag of nacht, weekend of geen weekend; grotere kans op werkloos worden; werkloosheidsuitkeringen (bijstand, te laag om van te leven); geen collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering meer; een hoge pensioengerechtigde leeftijd; werken tot je er bij neervalt; een tot op het bot uitgekleed collectief ziekteverzekeringspakket en nog veel meer van minder.

Een bijna totaal geprivatiseerde en geindividualiseerde 'samenleving', dát is wat er voor dat deel van de mensen dat nu jeugd heet overblijft. Maar ja, hoor ik zeggen, als het blijft zoals nu, met straks dat grote aantal ouderen, dat moeten wij dan straks allemaal opbrengen aan belastingen en premies. Het gekke is nu dat juist sommige van die jongeren die er vanuit (kunnen) gaan dat zij straks een hoog salaris zullen hebben, hier het hoogste woord voeren.

Luxe, decadentie en protserigheid

Als het écht waar is dat bijvoorbeeld de AOW en de zorg straks door de grote toename van het aantal ouderen onbetaalbaar dreigen te worden, mag men zich in gemoede afvragen waar de in een recent verleden gedane studies met conclusies dat het allemaal best mee zal vallen, zijn gebleven. Weggemoffeld? Buiten dat, toekomstige verandering van bevolkingssamenstelling kan een samenleving voor problemen plaatsen. Maar in een maatschappij - ook als het een kapitalistische is - die zich nog enigszins sociaal wil noemen, zou toch een drastische herziening van het belasting- en premiestelsel aan de orde moeten komen om de komende problemen voor te zijn? Maar dan geheel anders dan al die voorbije herzieningen waardoor de grote bedrijven, de rijken en de hoge inkomensgroepen vele miljarden in hun zakken hebben kunnen steken.

In plaats van het aanleggen van voldoende reserves voor de verzekering van een sociale toekomst, zijn er vele miljarden uitgedeeld die grotendeels zijn omgezet in overbodige luxe, decadentie en protserigheid. Bovendien moet de vraag gesteld worden, hoe het kan dat voor de hele Europese Unie dezelfde richtlijnen gelden, terwijl er grote en minder grote verschillen bestaan tussen de onderscheiden landen waar het gaat om te verwachten veranderingen van de bevolkingssamenstelling qua leeftijd.

Heffingen naar draagkracht

Als de toestand voor de komende generaties écht zo nijpend zou worden, zoals de Lissabon-gangers ons willen doen geloven, dan moet daar geld voor komen. En dat moet dan gehaald worden waar het zit! Heffingen naar draagkracht! Om te voorkomen: dat de bouwvakker - ook de nu nog jonge - op zijn zevenenzestigste van de steiger dondert en moet werken tot-ie er bij neervalt; dat onze scholen verworden tot oorlogsterreinen; dat de maatschappij een vergaarbak van conflicten wordt, van eenieder tegen eenieder. Dáárom moet dat ene conflict dat er echt toedoet voor het voetlicht komen: dat tussen kapitaal en arbeid, waarin de strijd moet gaan over welke koers er gevaren wordt. Verder naar rechts, de afgrond voor de arbeidersbevolking en het paradijs voor de kapitalisten en de elites; of naar links, naar een solidaire samenleving, waar de macht de graaiers beperkingen oplegt.

In die strijd zal blijken of dat in deze eeuw onder kapitalistische verhoudingen nog mogelijk is. Opdat iedereen van goede wil kan ontdekken waarom de strijd voor socialisme een noodzaak is. Bij het maken van dit stuk las ik op de valreep een mening dat langer werken en een hogere pensioengerechtigde leeftijd geen geld op zal leveren maar juist een betere gezondheidszorg, ziektewet en WAO. Dit standpunt zou alleen juist zijn als die genoemde voorzieningen intact zouden blijven, wat dus niet het geval is.